Το Μοναστηράκι αποτελεί μία από τις πιο όμορφες συνοικίες της Αθήνας. Ποια είναι όμως η ιστορία του; Σίγουρα υπάρχουν πολλές ενδιαφέρουσες πτυχές της που ποτέ δεν ακούσαμε…

Τα πολλά ονόματα μιας πλατείας

Αμπατζήδικα, Πλατεία της Παλιάς Στρατώνας, Τζιερτζίδικα. Αυτά ήταν τα ονόματα και τα «παρατσούκλια» με τα οποία αποκαλούσαν οι Αθηναίοι την πλατεία Μοναστηρακίου. Σύμφωνα με την ιστορική αναδρομή της Παλιάς Αθήνας, το όνομα «Αμπατζήδικα» το οφείλει στα μαγαζιά με τα υφάσματα που υπήρχαν στην περιοχή την περίοδο της Τουρκοκρατίας, το οποία λέγονταν και αμπάδες.

Από τα πιο γραφικά τζιερτζίδικα της Αθήνας ήταν αυτό του Τασούλα, στο 1 της οδού Άρεως, που δέσποζε ανάμεσα σε ένα τσαρουχάδικο και ένα μπακάλικο.

Το μοναστήρι και το καταραμένο τζαμί

Στο ναό της Παναγιάς της Παντάνασσας, έναν από τους παλαιότερους και πιο άγνωστους ναούς της πόλης. Χτίστηκε τον 10ο αιώνα. Το παλιό τζαμί της πλατείας ονομάζεται Τζαμί Τζισταράκη. Τα Κάτω Παζάρια Γύρω από το Μοναστήρι και το Τζαμί, υπήρχαν στη θέση του σταθμού αγορές και μικρομάγαζα σιτηρών, φρούτων, κρεάτων και ψαριών, που πωλούνταν σε υπόστεγα, σε μια γειτονιά που ονομαζόταν «Κάτω Παζάρια». Η περιοχή αυτή απαλλοτριώθηκε όταν η Αθήνα ονομάστηκε πρωτεύουσα της Ελλάδας το 1835, και η αγορά μεταφέρθηκε στην οδό Αθηνάς.

Η άφιξη των επαρχιωτών

Το Μοναστηράκι ήταν κατά τον 19ο αιώνα η «καρδιά» της Αθήνας. Εκεί, κατέφθαναν οι επαρχιώτες. Από εδώ ξεκινούσαν τροχήλατες άμαξες που έφταναν ως τη Θήβα, ενώ υπήρχαν και χάνια, μικρά πανδοχεία για να τους φιλοξενήσουν. Σύμφωνα με την «Παλιά Αθήνα», στα γύρω μαγαζιά με τα ρούχα ήταν που γίνονταν οι πρώτες απαραίτητες στάσεις των επισκεπτών της πόλης, για να «σουλουπωθούν» και να δείχνουν περισσότερο πρωτευουσιάνοι.

Ο σταθμός του Μοναστηρακίου

Τον Μάιο του 1895 εγκαινιάστηκε ο σταθμός του Μοναστηρακίου. Δέκα χρόνια αργότερα, το τρένο έγινε πια ηλεκτροκίνητο, εξάπτοντας την περιέργεια των Αθηναίων. Αν κοιτάξετε προς τα πάνω, μόλις μπείτε στον σταθμό της πλατείας, θα δείτε έναν ψηφιδωτό «ουρανό», φτιαγμένο από 324 κομμάτια πλεξιγκλάς, δημιουργία της εικαστικού Λήδας Παπακωνσταντίνου. Στον αρχικό σχεδιασμό, προβλεπόταν η δυνατότητα προβολών πάνω στον θόλο του σταθμού, σχέδιο που εγκαταλείφθηκε σύντομα λόγω κόστους.

Η ιστορία της οδού Αθηνάς

Η οδός Αθηνάς απέκτησε αμέσως εμπορικό χαρακτήρα, με μαγαζάκια, υπαίθρια αγορά, θεάματα και καινούρια διώροφα κτίρια. Η Αθήνα απέκτησε την πλατεία που σήμερα ονομάζεται Κοτζιά. Ένα Μοναστηράκι από τα παλιά. Αυτή είναι η αληθινή ιστορία του κέντρου της Αθήνας.