Στις 7 Σεπτεμβρίου 1999, ένας καταστροφικός σεισμός 5,9 Ρίχτερ έπληξε την Αθήνα, προκαλώντας το θάνατο 143 ανθρώπων και τραυματίζοντας εκατοντάδες.
Το επίκεντρο του σεισμού βρισκόταν κοντά στις Αχαρνές και τον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας, ενώ η μετασεισμική δραστηριότητα διήρκεσε μήνες.
Οι συνέπειες ήταν τραγικές, με χιλιάδες άστεγους και σοβαρές ζημιές σε κτίρια, ιδιαίτερα στις περιοχές Άνω Λιόσια, Φυλή, Αχαρνές και Θρακομακεδόνες.
Η κατάρρευση της επιχείρησης Ρικομέξ, που στοίχισε 39 ζωές, αποτέλεσε το πιο συγκλονιστικό περιστατικό. Παρά τις αποζημιώσεις που δόθηκαν χρόνια αργότερα, οι ευθύνες για την έλλειψη σωστών ελέγχων στην κατασκευή των κτιρίων παραμένουν ανοιχτές πληγές.
Πιο αναλυτικά
Σαν σήμερα 7 Σεπτεμβρίου του 1999, σημειώθηκε ο φονικός σεισμός των 5,9 Ρίχτερ στην Αθήνα που είχε ως αποτέλεσμα 143 άνθρωποι να χάσουν τη ζωή τους.
Το χτύπημα του εγκέλαδου σημειώθηκε στις 2:56:50 και είχε επίκεντρο μόλις 18 χιλιόμετρα από το κέντρο της Αθήνας, ανάμεσα στις Αχαρνές και τον Εθνικό Δρυμό Πάρνηθας.
Το εστιακό του βάθος ήταν από 9 μέχρι 14 χιλιόμετρα. Η μετασεισμική δραστηριότητα ήταν έντονη και διήρκεσε αρκετούς μήνες.
Οι συνέπειες του κύριου σεισμού ήταν τραγικές, καθώς 143 άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους, οι τραυματίες ήταν εκατοντάδες και χιλιάδες οι άστεγοι.
Τις πιο τραγικές συνέπειες τις είχαμε σε κτίρια που κατέρρευσαν όπως η επιχείρηση Ρικομέξ που είχε σαν συνέπεια 39 νεκρούς.
Οι πρώτες στιγμές ήταν το απόλυτο χάος, καθώς ο τρόμος, ο πανικός, η έλλειψη πληροφόρησης, οι διακοπές ρεύματος, οι συναγερμοί που ηχούσαν, οι θόρυβοι από θραύσεις υαλοπινάκων, το μπλοκάρισμα των τηλεπικοινωνιών λόγω της υπερφόρτωσης των δικτύων, η αγωνία για συγγενείς και φίλους και αργότερα η αναζήτηση αγνοουμένων στα σημεία που επλήγησαν περισσότερο, δημιουργούσαν, ένα εφιαλτικό τοπίο.
Αυτοκίνητα μποτιλιαρίστηκαν στην προσπάθεια να αναζητήσουν ανοιχτά σημεία, ενώ οι προσπάθειες για εφοδιασμό με καύσιμα συχνά ήταν ανεπιτυχείς αφού οι διακοπές του ρεύματος επηρέαζαν και τα βενζινάδικα.
Ακολούθησαν οι διανυκτερεύσεις σε πάρκα, άλση, πλατείες, αυτοκίνητα και μετά το στήσιμο πρόχειρων καταυλισμών.
Στους Θρακομακεδόνες, τις επόμενες ημέρες, το 84% των σπιτιών χαρακτηρίστηκε κόκκινο ή κίτρινο, στα Άνω Λιόσια το 64% και στη Φυλή το 56%.
Περίπου 6.000 οικογένειες διέμεναν σε κτίρια που κατέρρευσαν ή έπρεπε να κατεδαφιστούν, ενώ το 7% των κτιρίων στο λεκανοπέδιο της Αττικής, επλήγησαν από το σεισμό, τα περισσότερα από αυτά ήταν στις περιοχές Άνω Λιόσια, Φυλή, Αχαρνές και Θρακομακεδόνες.
Συνολικά τα κτίρια που υπέστησαν βλάβες κατά το σεισμό του 1999 ήταν τετραπλάσια του 1981.
Το επόμενο διάστημα μετά το σεισμό, συχνές ήταν οι καταγγελίες για χώρους εργασίας όπου αν και τα συνεργεία είχαν τοποθετήσει σήμανση για ανάγκη επανελέγχου της καταλληλότητας των κτιριακών εγκαταστάσεων, αυτή είτε «εξαφανίζονταν» (συνήθως με βάψιμο), είτε όχι και οι εργαζόμενοι υποχρεώνονταν να προσέλθουν για εργασία σε ανασφαλές περιβάλλον, μέσα σε κτίρια που εκκρεμούσε ο έλεγχος και σε περίοδο που συνεχίζονταν οι μετασεισμικές δονήσεις.
Στη Νέα Φιλαδέλφεια και στη Μεταμόρφωση η κατάρρευση πολυκατοικιών, αλλά και στις επιχειρήσεις ΒΙΟΚΥΤ, ΦΟΥΡΛΗΣ, ΦΙΑΛΟΠΛΑΣΤ, ΦΑΡΑΝ, γράφτηκε ο τραγικός επίλογος για τους ανθρώπους που βρέθηκαν εκεί τη συγκεκριμένη αποφράδα ώρα.
Το συγκλονιστικότερο δράμα ήταν αυτό που συνέβη στην επιχείρηση Ρικομέξ, που όπως προαναφέραμε στα συντρίμμια της χάθηκαν 39 ζωές.
Το 2004 η Ρικομέξ κήρυξε πτώχευση, η εκδίκαση της υπόθεσης το 2007, για την κατάρρευση του εργοστασίου, είχε σαν αποτέλεσμα να απαλλαγούν οι 33 κατηγορούμενοι, με αρκετούς συγγενείς θυμάτων να εκφράζουν την άποψη ότι η αιτιολογία της απόφασης ήταν ασαφής.
Μπορεί μετά από ψυχοφθόρα πολύχρονη καθυστέρηση στις αίθουσες των δικαστηρίων και στους λαβύρινθους της γραφειοκρατίας, να δόθηκαν αποζημιώσεις στους συγγενείς των θυμάτων, αλλά οι άνθρωποι δεν γυρίζουν πίσω.
Επίσης με καθυστέρηση χρόνων και με απόφαση του ΣτΕ το 2010, η Νομαρχία κατέβαλε τελικά το 2012 αποζημιώσεις, καθώς κρίθηκε ότι έχει αυτοτελείς ευθύνες για τη μη διενέργεια σωστών ελέγχων στην κατασκευή του εργοστασίου.
Συνοπτικά
- Ο σεισμός 5,9 Ρίχτερ στην Αθήνα το 1999 προκάλεσε 143 θανάτους και εκατοντάδες τραυματισμούς.
- Το επίκεντρο βρισκόταν κοντά στις Αχαρνές και προκάλεσε σοβαρές ζημιές σε κτίρια, αφήνοντας χιλιάδες άστεγους.
- Η κατάρρευση της επιχείρησης Ρικομέξ οδήγησε σε 39 θανάτους, με τις νομικές ευθύνες να παραμένουν ασαφείς.
- Παρά τις αποζημιώσεις, οι καθυστερήσεις και οι ελλείψεις στους ελέγχους των κτιρίων συνεχίζουν να προκαλούν προβληματισμό.