Το 1972 πραγματοποιήθηκε ένα αμφιλεγόμενο πείραμα, όταν ένας Γάλλος γεωλόγος απομονώθηκε για έξι μήνες μέσα σε μια σπηλιά χωρίς κανένα ρολόι.

Έξι μήνες μετά, βγήκε από εκεί μέσα εντελώς διαφορετικός.

Το 1972, ο Γάλλος επιστήμονας Michel Siffre [Μισέλ Σιφρ] διεξήγαγε ένα άκρως ριζοσπαστικό πείραμα απομονώνοντας τον εαυτό του σε μια σκοτεινή σπηλιά 150 μέτρα κάτω από τη γη για 180 συνεχόμενες ημέρες. Στόχος του ήταν να κατανοήσει τη σχέση μεταξύ του ανθρώπινου νου και του χρόνου, υποθέτοντας ότι οι ακραίες συνθήκες θα μπορούσαν να ξεκλειδώσουν κάποιες επιπλέον γνώσεις για την ανθρώπινη βιολογία.

Στις 13 Φεβρουαρίου του 1972 ο 33χρονος γεωλόγος κατέβηκε προσεκτικά στη σπηλιά Midnight Cave κοντά στο Del Rio του Τέξας. Για έξι μήνες, ο Siffre απομονώθηκε σε έναν μεγάλο θάλαμο του σπηλαίου. Η όλη… επίπλωση του χώρου του ήταν λιτή: μια σκηνή που είχε στηθεί πάνω σε μια ξύλινη πλατφόρμα ήταν εξοπλισμένη με ένα κρεβάτι, ένα τραπέζι και μια καρέκλα και διάφορα μηχανήματα για επιστημονικά πειράματα. Ήταν επίσης εφοδιασμένος με κατεψυγμένα τρόφιμα και  πάρα πολύ νερό.

Ίσως πιο σημαντικό, όμως, είναι αυτό που δεν περιείχε ο θάλαμος: δεν υπήρχαν ημερολόγια ή ρολόγια ή οτιδήποτε άλλο που θα τον βοηθούσε να καθορίσει την ημέρα ή την ώρα.

Τοποθετώντας ένα άτομο σε ένα απομονωμένο περιβάλλον, χωρίς φυσιολογικούς κύκλους ημέρας και νύχτας και χωρίς ρολόγια ή συσκευές χρονομέτρησης οποιουδήποτε είδους, οι επιστήμονες ήλπιζαν να προσδιορίσουν τους φυσικούς ρυθμούς του σώματος που θα μπορούσε να αναπτύξει ο Siffre.

Αυτό το πείραμα και άλλα φάνηκε να δείχνουν ότι ορισμένοι άνθρωποι αρχίζουν να αναπτύσσουν έναν κύκλο όχι 24ωρης, αλλά 48ωρης ημέρας, όταν αφαιρείται κάθε αίσθηση του χρόνου από την καθημερινότητά τους.

Στη Σπηλιά του Μεσονυκτίου, κάθε μια από τις «ημέρες» του Siffre περιλάμβανε μια καθορισμένη πρωινή ρουτίνα. Μόλις ξυπνούσε, έπιανε το κοντινό τηλέφωνο [υπήρχε ένα σταθερό τηλέφωνο με καλώδιο] για να ενημερώσει τους υπέργειους ερευνητές ότι είχε ξυπνήσει.

Αμέσως, άναβαν τα φώτα που ελέγχονταν από τους ερευνητές που βρίσκονταν σε ένα εργαστήριο σε έναν χώρο έξω από την σπηλιά και ο Siffre ξεκινούσε ένα τετράωρο πρόγραμμα πειραμάτων.

Στο τέλος του πρώτου μήνα, ζούσε έναν κύκλο 26 ωρών, αν και δεν το γνώριζε εκείνη τη στιγμή. Απλώς έμενε ξύπνιος όσο ήθελε και αποκαλούσε «νύχτα» το διάστημα της ημέρας όταν ένιωθε κουρασμένος. Ενημέρωνε τους ερευνητές όταν ήταν έτοιμος να κοιμηθεί και τα φώτα έσβηναν.

Κρατούσε ημερολόγιο που παρακολουθούσε τις δικές του ημέρες και νύχτες, αλλά οι υπολογισμοί του δεν ήταν ακριβείς. Για παράδειγμα, η ημέρα 63 του ήταν στην πραγματικότητα η ημέρα 77, πάνω από το έδαφος. Είχε χάσει εντελώς την αίσθηση του χρόνου.

Το ημερολόγιό του κατέγραφε επίσης τις σκέψεις και τα συναισθήματά του. Στην αρχή ενθουσιασμένος, ο Siffre τελικά έπαθε κατάθλιψη από την απόλυτη απομόνωση.

Η αντίδρασή του στα ποντίκια των σπηλαίων έδειξε αρκετά ξεκάθαρα πώς άλλαξε κατά τη διάρκεια του πειράματος. Κατά τη διάρκεια των πρώτων εβδομάδων κάτω από τη γη, μπορούσε να ακούσει ποντίκια τη «νύχτα» καθώς ετοιμαζόταν να κοιμηθεί. Οι θόρυβοι τους τον ενοχλούσαν και έστησε πολλές παγίδες γι’ αυτά. Έπιασε οκτώ, εξαφανίζοντας ολόκληρη την αποικία ποντικιών.

Πέντε μήνες μετά το πείραμα, ωστόσο… σχεδόν εκλιπαρούσε για λίγη συντροφιά – ακόμη και ζωική.

Όταν τελικά βγήκε από τη σπηλιά στις 5 Σεπτεμβρίου, την 205η ημέρα, βρήκε τον εαυτό του έναν αλλαγμένο άνθρωπο. Η όρασή του είχε επιδεινωθεί, είχε αναπτύξει χρόνιο στραβισμό και κάποια ψυχολογικά προβλήματα τον ενοχλούσαν.

Κατέληξε στο συμπέρασμα ότι, παρόλο που κατάφερε να αναπτύξει μια 28ωρη ημέρα χωρίς τους περιορισμούς του χρόνου, οι μελλοντικοί διαστημικοί ταξιδιώτες θα είχαν σοβαρό πρόβλημα προσαρμογής σε ταξίδια μεγάλων αποστάσεων σε περιορισμένους χώρους.

Η απομόνωση επιβάρυνε σοβαρά την ψυχική του υγεία. Ο Siffre βίωσε απώλεια μνήμης, συναισθηματικές διακυμάνσεις και μια βαθιά αίσθηση μοναξιάς. Το πείραμά του αποκάλυψε ότι χωρίς εξωτερικές ενδείξεις, ο εγκέφαλος χάνει την αίσθηση του χρόνου, μεταμορφώνοντας δραματικά την αντίληψή μας για την αντίληψη του χρόνου.

Το έργο του έθεσε τις βάσεις για τη σύγχρονη επιστήμη του ύπνου και την ψυχολογία του χρόνου, θέτοντας θεμελιώδη ερωτήματα σχετικά με τη φύση του χρόνου ως εξωτερικής κατασκευής και ως νοητικής δημιουργίας.