Οι «υπερδυνάμεις» των ζώων που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη υπάρχουν επίσης στο ανθρώπινο DNA, έδειξαν δύο πρόσφατες μελέτες που κάνουν έρευνα για τον τρόπο θεραπείας του διαβήτη και της νόσου Αλτσχάιμερ. Τα ζώα που πέφτουν σε χειμερία νάρκη, όπως οι σκίουροι και οι αρκούδες, επιδεικνύουν απίστευτη ανθεκτικότητα, περνώντας μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς τροφή και νερό […]

Οι «υπερδυνάμεις» των ζώων που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη υπάρχουν επίσης στο ανθρώπινο DNA, έδειξαν δύο πρόσφατες μελέτες που κάνουν έρευνα για τον τρόπο θεραπείας του διαβήτη και της νόσου Αλτσχάιμερ.

Τα ζώα που πέφτουν σε χειμερία νάρκη, όπως οι σκίουροι και οι αρκούδες, επιδεικνύουν απίστευτη ανθεκτικότητα, περνώντας μεγάλα χρονικά διαστήματα χωρίς τροφή και νερό και αντέχοντας θερμοκρασίες σχεδόν μηδενικές επιβραδύνοντας τον μεταβολισμό τους. Αποφεύγουν την αποσύνθεση των μυών και των νεύρων και παραμένουν υγιείς παρά τις τεράστιες διακυμάνσεις βάρους.

Όταν αυτά τα ζώα βγαίνουν από τη χειμερία νάρκη, φαίνεται ότι έχουν αναρρώσει από επικίνδυνα συμπτώματα παρόμοια με αυτά που παρατηρούνται σε άτομα που πάσχουν από διαβήτη, Αλτσχάιμερ και εγκεφαλικό επεισόδιο. «Αν μπορούσαμε να ρυθμίσουμε τα γονίδιά μας λίγο περισσότερο όπως τα ζώα που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη, ίσως θα μπορούσαμε να ξεπεράσουμε τον διαβήτη τύπου 2 με τον ίδιο τρόπο που ένας χειμερινός ασθενής επιστρέφει από τη χειμερία νάρκη σε μια φυσιολογική μεταβολική κατάσταση», λέει ο Elliott Ferris, συγγραφέας μιας από τις μελέτες.

Η έρευνα επικεντρώνεται σε μια ομάδα γονιδίων που ονομάζεται «τοπική θέση λιπώδους μάζας και παχυσαρκίας», η οποία παίζει σημαντικό ρόλο στους χειμερινούς κύκλους.

Οι συγκεκριμένες περιοχές DNA, ρυθμίζουν τις δραστηριότητες των γειτονικών γονιδίων, είτε προς τα πάνω ή προς τα κάτω. Επιτρέπουν στα άτομα που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη να πάρουν βάρος πριν την αδράνεια του χειμώνα και τους επιτρέπουν να χρησιμοποιούν αργά τα αποθέματα λίπους τους καθ’ όλη τη διάρκεια της χειμερίας νάρκης, λένε οι ερευνητές.

«Αυτό που είναι εντυπωσιακό σε αυτήν την περιοχή είναι ότι αποτελεί τον ισχυρότερο γενετικό παράγοντα κινδύνου για την ανθρώπινη παχυσαρκία», λέει ο Chris Gregg, επικεφαλής συγγραφέας μιας από τις μελέτες του Πανεπιστημίου της Γιούτα.

Όταν οι ερευνητές μετάλλαξαν τις περιοχές γονιδίων που είναι ειδικές για την χειμερία νάρκη σε ποντίκια, παρατήρησαν αλλαγές στον μεταβολισμό και το βάρος τους.

Ορισμένες μεταλλάξεις επιτάχυναν την αύξηση βάρους, ενώ άλλες την επιβράδυναν υπό συγκεκριμένες διατροφικές συνθήκες. Οι μεταλλάξεις επηρέασαν επίσης την ικανότητα των ποντικών να ανακτούν τη θερμοκρασία του σώματός τους μετά από μια κατάσταση που μοιάζει με χειμερία νάρκη.

«Όταν αφαιρείτε ένα από αυτά τα στοιχεία – αυτή τη μικροσκοπική, φαινομενικά ασήμαντη περιοχή του DNA – η δραστηριότητα εκατοντάδων γονιδίων αλλάζει», λέει η Σούζαν Στάινγουαντ, μια άλλη συγγραφέας των μελετών.

Προηγούμενες μελέτες δείχνουν ότι τα ζώα που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη μπορούν να αντιστρέψουν τη νευροεκφύλιση, να αποφύγουν τη φθορά των μυών, να παραμείνουν υγιή παρά τις τεράστιες διακυμάνσεις βάρους και να επιδείξουν βελτιωμένη γήρανση και μακροζωία.

Οι τελευταίες μελέτες υποδεικνύουν ότι διαθέτουμε τον απαραίτητο γενετικό κώδικα για υπερδυνάμεις παρόμοιες με αυτές των ζώων που βρίσκονται σε χειμερία νάρκη, εφόσον μπορέσουμε να παρακάμψουμε ορισμένους από τους μεταβολικούς μας διακόπτες.

«Αυτή η εργασία παρέχει ένα γενετικό πλαίσιο για την αξιοποίηση των προσαρμογών των χειμερινών νάρκης για την κατανόηση του ανθρώπινου μεταβολικού ελέγχου», λένε οι ερευνητές.

«Οι άνθρωποι έχουν ήδη το γενετικό πλαίσιο», λέει ο Δρ. Στάινγουαντ. «Απλώς πρέπει να εντοπίσουμε τους διακόπτες ελέγχου για αυτά τα χαρακτηριστικά της χειμερίας νάρκης».

Περαιτέρω μελέτες σε αυτά τα γονίδια και τις γύρω περιοχές του DNA τους μπορούν να βοηθήσουν στη δημιουργία παρόμοιας ανθεκτικότητας στους ανθρώπους, λένε οι επιστήμονες.

«Υπάρχει ενδεχομένως μια ευκαιρία – κατανοώντας αυτούς τους μηχανισμούς που συνδέονται με τη χειμερία νάρκη στο γονιδίωμα – να βρεθούν στρατηγικές για παρέμβαση και βοήθεια σε ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία», λέει ο Δρ Γκρεγκ.

«Αν αυτό είναι κρυμμένο στο γονιδίωμα που έχουμε ήδη, θα μπορούσαμε να μάθουμε από τους χειμερινούς οργανισμούς για να βελτιώσουμε την υγεία μας».