Η μάσκα, η οποία εκτίθεται στο Βρετανικό Μουσείο στο Λονδίνο, είναι ένα από τα πολλά τιρκουάζ αντικείμενα που ο Ισπανός κατακτητής Ερνάν Κορτές πιθανότατα πήρε από την Αυτοκρατορία των Αζτέκων ως θησαυρό στις αρχές του 16ου αιώνα.

Η εκπληκτική μπλε μάσκα μπορεί να αντιπροσωπεύει τον κύκλο θανάτου και ανανέωσης των Αζτέκων.

Η μάσκα ήταν σκαλισμένη από ισπανικό κέδρο και είναι διακοσμημένη με τυρκουάζ ψηφιδωτά κομμάτια, μάτια από φίλντισι με χρυσό περίγραμμα και δόντια από κελύφη κοχυλιών, σύμφωνα με το Βρετανικό Μουσείο . Το εσωτερικό είναι καλυμμένο με κιννάβαρι, ένα κεραμιδί ορυκτό που περιέχει υδράργυρο. Έχει ύψος περίπου 16,8 εκατοστά και έχει μικρές τρύπες στους κροτάφους, γεγονός που υποδηλώνει ότι η μάσκα φοριόταν κάποτε ή ήταν στερεωμένη σε κάτι.

Ο Xiuhtecuhtli , του οποίου το όνομα σημαίνει «τυρκουάζ άρχοντας» στη γλώσσα Nahuatl, ήταν ο θεός της «νέας φωτιάς» των Αζτέκων. Οι Αζτέκοι διατηρούσαν μια «ιερή φωτιά» αναμμένη συνεχώς στον Ναό της Φωτιάς στο Τενοτστιτλάν, από την οποία άναβαν όλες οι άλλες φωτιές.

Μία φορά κάθε 52 χρόνια, οι Αζτέκοι ιερείς άφηναν τη φωτιά να σβήσει. Ο αρχιερέας, φορώντας μια τιρκουάζ μάσκα που αντιπροσώπευε τον Xiuhtecuhtli, τελούσε στη συνέχεια μια Xiuhtlalpilli, ή «τελετή νέας φωτιάς », η οποία περιελάμβανε το άναμμα φωτιάς επ’ανω στο στήθος ενός θυσιαζόμενου θύματος. Όταν οι φλόγες ήταν υψηλές, η καρδιά του θύματος κοβόταν και ρίχνονταν στη φωτιά.

Αυτή η τελετουργία εξασφάλιζε την ανανέωση του πολιτισμού των Αζτέκων για μισό αιώνα ακόμη. Τα πιο σκούρα τιρκουάζ ψηφιδωτά κομμάτια στα μάγουλα και τη μύτη της μάσκας φαίνεται να σχηματίζουν μια πεταλούδα, ένα άλλο σύμβολο ανανέωσης που συνδέεται με τον Xiuhtecuhtli.

Αλλά δεν είναι σαφές αν η μάσκα φορέθηκε ποτέ ή αν αντιπροσωπεύει τον Xiuhtecuhtli. Στην πραγματικότητα, το ανάγλυφο τιρκουάζ της μάσκας μπορεί να απεικονίζει τον θεό Nanahuatzin, ο οποίος, σύμφωνα με τη μυθολογία των Αζτέκων, θυσιάστηκε στη φωτιά και αναδύθηκε για να γίνει ο ήλιος.

Δείτε ΦΩΤΟ ΕΔΩ