Οι κατασκευές φαίνονταν εντελώς ανάλογες με την άγονη «έρημο» του πυθμένα του ωκεανού και φαινόταν να δείχνουν συμμετρικά οργανωμένες πέτρες που θύμιζαν μια αστική ανάπτυξη και θύμιζαν δομές πυραμίδων. Σύντομα ακολούθησε μια αναταραχή στα μέσα ενημέρωσης, με ειδησεογραφικά sites με τίτλους όπως «Ανακαλύφθηκε η Ατλαντίδα στην Κούβα» και «Βρέθηκε η Χαμένη Πόλη της Καραϊβικής ».

Ωστόσο, το εύρημα προσέλκυσε επίσης την προσοχή της κυβέρνησης, του εθνικού μουσείου και του National Geographic, οι οποίοι έδωσαν όλες υποσχέσεις να διερευνήσουν τις παράξενες εικόνες σόναρ. Χρόνια αργότερα, η ιστορία έχει εξαφανιστεί στην αφάνεια. Τι συνέβη ποτέ με τα βυθισμένα «ερείπια» της Κούβας; Ερευνήθηκαν ποτέ πλήρως; Και γιατί τα μέσα ενημέρωσης έχουν σιωπήσει για αυτή την ασυνήθιστη ανακάλυψη;

Η ανακάλυψη έγινε για πρώτη φορά το 2001, όταν η Pauline Zalitzki, μηχανικός θαλάσσης, και ο σύζυγός της Paul Weinzweig, ιδιοκτήτες μιας καναδικής εταιρείας που ονομάζεται Advanced Digital Communications (ADC), εργάζονταν σε μια ερευνητική αποστολή σε συνεργασία με την κουβανική κυβέρνηση στα ανοικτά της άκρης της χερσονήσου Guanahacabibes στην επαρχία Pinar del Río της Κούβας. Η ADC ήταν μία από τις τέσσερις εταιρείες που συνεργάζονταν σε μια κοινοπραξία με την κυβέρνηση του Προέδρου Φιντέλ Κάστρο για να εξερευνήσουν τα κουβανικά ύδατα, τα οποία φιλοξενούν εκατοντάδες πλοία γεμάτα θησαυρούς από την ισπανική αποικιακή εποχή.

Η ομάδα χρησιμοποιούσε προηγμένο εξοπλισμό σόναρ για να σαρώσει μια περιοχή 2 τετραγωνικών χιλιομέτρων (10,76 πόδια) του πυθμένα της θάλασσας, όταν παρατήρησαν μια σειρά από συμμετρικές και γεωμετρικές πέτρινες κατασκευές που έμοιαζαν με αστικό συγκρότημα.

Μελετώντας τις εικόνες σόναρ, ο Ζαλίτσκι παρατήρησε αυτό που φαινόταν να είναι ασυνήθιστοι σχηματισμοί από λείους όγκους, κορυφές και γεωμετρικά σχήματα. Μερικές δομές έμοιαζαν σαν να ήταν κατασκευασμένες σε σχήμα πυραμίδας , άλλα ήταν κυκλικές.

Τον Ιούλιο του 2001, επέστρεψαν στο σημείο με τον γεωλόγο Μανουέλ Ιτουράλντε, ανώτερο ερευνητή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Κούβας, αυτή τη φορά εξοπλισμένο με ένα τηλεχειριζόμενο όχημα για να εξετάσει και να κινηματογραφήσει τις κατασκευές. Οι εικόνες αποκάλυψαν μεγάλους ογκόλιθους που έμοιαζαν με λαξευμένο γρανίτη, διαστάσεων περίπου 2,43 μ. επί 3,04 μ. Ορισμένοι ογκόλιθοι φαίνονταν σκόπιμα στοιβαγμένοι ο ένας πάνω στον άλλο, άλλοι φαίνονταν απομονωμένοι από τους υπόλοιπους. Ο Ζαλίτσκι είπε ότι οι εικόνες φαινόταν να αντανακλούν τα ερείπια μιας βυθισμένης πόλης, αλλά ήταν απρόθυμος να εξαγάγει συμπεράσματα χωρίς περαιτέρω στοιχεία.

«Αυτές είναι εξαιρετικά ιδιόμορφες δομές και έχουν αιχμαλωτίσει τη φαντασία μας», δήλωσε ο Ιτουράλντε, ο οποίος έχει μελετήσει αμέτρητους υποβρύχιους σχηματισμούς. «Αλλά αν έπρεπε να το εξηγήσω αυτό γεωλογικά, θα δυσκολευόμουν πολύ».

Υπολογίζοντας ότι θα χρειάζονταν 50.000 χρόνια για να βυθιστούν τέτοιες κατασκευές στο βάθος στο οποίο λέγεται ότι βρέθηκαν, ο Iturralde πρόσθεσε: «Πριν από 50.000 χρόνια δεν υπήρχε η αρχιτεκτονική ικανότητα σε κανέναν από τους πολιτισμούς που γνωρίζουμε να κατασκευάσει σύνθετα κτίρια». Ένας ειδικός στην υποβρύχια αρχαιολογία στο Κρατικό Πανεπιστήμιο της Φλόριντα πρόσθεσε:

«Θα ήταν ωραίο αν είχαν δίκιο, αλλά θα ήταν πραγματικά προηγμένο για οτιδήποτε θα βλέπαμε στον Νέο Κόσμο για εκείνο το χρονικό πλαίσιο. Οι δομές είναι εκτός χρόνου και τόπου.»

Στην καταιγίδα των μέσων ενημέρωσης που ακολούθησε την ανακοίνωση της ανακάλυψης, οι ειδησεογραφικοί ιστότοποι έσπευσαν να κάνουν παραλληλισμούς με τη θρυλική χαμένη πόλη της Ατλαντίδας. Ωστόσο, οι Ζελίτσκι και Βάιντσβαϊγκ δεν ήταν πρόθυμοι να κάνουν τέτοιες συγκρίσεις. Η ιστορία είναι μύθος, είπε ο Ζελίτσκι.

«Αυτό που βρήκαμε είναι πιθανότατα υπολείμματα ενός τοπικού πολιτισμού», που κάποτε βρισκόταν σε μια «γέφυρα ξηράς» μήκους 160,93 χλμ. που ένωνε τη χερσόνησο Γιουκατάν του Μεξικού με την Κούβα. Ο Ιτουράλδε πρόσθεσε ότι υπάρχουν τοπικοί θρύλοι των Μάγια και των ιθαγενών του Γιουκατάν που μιλούν για ένα νησί που κατοικούνταν από τους προγόνους τους και εξαφανίστηκε κάτω από τα κύματα. Παρ’ όλα αυτά, ο Ιτουράλδε δεν αποκλείει την πιθανότητα οι βραχώδεις σχηματισμοί να είναι απλώς το αποτέλεσμα των θαυμάτων της Μητέρας Φύσης. «Η φύση είναι σε θέση να δημιουργήσει μερικές πραγματικά αδιανόητες δομές», είπε.

Παρά τις εκατοντάδες αναφορές σε μέσα ενημέρωσης για βυθισμένες πόλεις , προηγμένους πολιτισμούς, την χαμένη πόλη της Ατλαντίδας και βυθισμένα ερείπια, υπάρχουν και άλλοι που δεν είναι τόσο πρόθυμοι να αποδεχτούν αυτή την άποψη. Ο Keith Fitzpatrick-Matthews από την ιστοσελίδα Bad Archaeology, που καταρρίπτει τις πληροφορίες, ισχυρίστηκε ότι το βάθος των φερόμενων ερειπίων είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα για τους υποστηρικτές των βυθισμένων πόλεων. Κατά τη διάρκεια του Πλειστόκαινου , το οποίο χαρακτηρίστηκε από μια σειρά εποχών παγετώνων, η στάθμη της θάλασσας μειώθηκε σημαντικά, αλλά η μέγιστη πτώση ήταν περίπου 100 μέτρα (328,08 πόδια).

Παραδόξως, ωστόσο, δεν έχουν αναφερθεί περαιτέρω έρευνες και τα ειδησεογραφικά πρακτορεία έχουν σιγήσει για το θέμα. Τι απέγιναν όλες οι υποσχέσεις της κυβέρνησης, του εθνικού μουσείου, του National Geographic και άλλων επιστημόνων για τη διεξαγωγή περαιτέρω ερευνών;

Η γρήγορη απόρριψη της ιστορίας οδήγησε ορισμένους να αμφισβητήσουν το κατά πόσον υπήρξε απόκρυψη πληροφοριών σχετικά με το εύρημα. Ωστόσο, ο Fitzpatrick-Matthews ισχυρίζεται ότι η ιστορία απλώς έμεινε στάσιμη και ότι στο τέλος οι ειδικοί δεν πείστηκαν ότι ο Zelitsky είχε πραγματικά ανακαλύψει μια βυθισμένη πόλη.

Παρόλο που δεν έχει γίνει περαιτέρω εξερεύνηση, αυτό δεν έχει σταματήσει τους ανθρώπους να εξερευνούν τις πιθανότητες.

Αυτή είναι η εικόνα που έδειξε το σόναρ

Αυτή είναι η ανακατασκευασμένη εικόνα του τι θα μπορούσε να βρίσκεται κάτω από τα κύματα, με βάση τη σάρωση σόναρ του πυθμένα της θάλασσας στα ανοικτά των ακτών της Κούβας