Το άρθρο εξερευνά την προέλευση του ονόματος “Καλλιόπη” για τις τουαλέτες στην πλατεία Ομονοίας, συνδέοντας το με την ιστορία των μούσων της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας. Η Καλλιόπη, η μούσα της επικής ποίησης, δεν τοποθετήθηκε μαζί με τις άλλες μούσες αλλά στα υπόγεια του ηλεκτρικού, δίπλα στα δημόσια ουρητήρια, με αποτέλεσμα οι πολίτες να αναφέρονται σε αυτά ως “Καλλιόπη”.
Αυτή η σύνδεση διατηρήθηκε και στους φαντάρους, οι οποίοι αποκαλούσαν την αγγαρεία στις τουαλέτες “ραντεβού με την Καλλιόπη”. Το άρθρο αναφέρει επίσης την απομάκρυνση των μουσών από την πλατεία το 1936, καθώς και την αισθητική τους σύνδεση με τις κατασκευές που χρησιμοποιήθηκαν για τον εξαερισμό του σταθμού.
Πιο αναλυτικά
Έχετε αναρωτηθεί ποτέ, για ποιο λόγο η πιο μισητή αγγαρεία στις τουαλέτες ονομάστηκε… Καλλιόπη;
Καλλιόπη, η μούσα των ουρητηρίων
Αν και οι μούσες κατά τη μυθολογία ήταν εννέα, οι κατασκευές που τοποθετήθηκαν στην πλατεία ήταν οχτώ, για λόγους αισθητικής και συμμετρίας.
Η μούσα που περίσσευε ήταν η Καλλιόπη, η μούσα της επικής ποίησης. Σύμφωνα με τον Ησίοδο, η Καλλιόπη ήταν η ευγενέστερη και η μεγαλύτερη από τις υπόλοιπες μούσες.
Ο αρχιτέκτονας του έργου δε σεβάστηκε καθόλου τη φήμη της Καλλιόπης και όχι μόνο δεν έβαλε το άγαλμά της στην πλατεία μαζί με τα υπόλοιπα, αλλά το τοποθέτησε στα υπόγεια του ηλεκτρικού, δίπλα στα δημόσια ουρητήρια.
Ο κόσμος τότε, όταν ρωτούσε που είναι τα δημόσια ουρητήρια, έπαιρνε την απάντηση: Κάτω στην Καλλιόπη! Με την πράξη του αυτή ταύτισε το όνομα της ευγενικής μούσας με την τουαλέτα.
Γι’ αυτό αργότερα οι φαντάροι όταν είχαν αγγαρεία στις τουαλέτες, έλεγαν ότι είχαν ραντεβού με την «Καλλιόπη».
Οι Μούσες της Ομόνοιας θεωρήθηκαν από τη Δημοτική αρχή αντιαισθητικές και έπρεπε να απομακρυνθούν. Ο τότε δήμαρχος Κ. Κοτζιάς που ήδη είχε κατεδαφίσει το Δημοτικό Θέατρο δεν δυσκολεύτηκε.
Η αφορμή που όλοι περίμεναν, δόθηκε τον Αύγουστο του 1936, όταν κατά τη διάρκεια διαδηλώσεων ενάντια στη δικτατορία του Μεταξά, μια μούσα έπεσε, τραυματίζοντας περαστικούς. Λίγο αργότερα τα γλυπτά απομακρύνθηκαν και η παρέα των μουσών της Ομόνοιας διαλύθηκε.
Γιατί η πλατεία Ομονοίας ονομάστηκε «τούρτα»
Για να καλυφθούν οι «τρύπες» των εξαερισμών, το 1934, τοποθετήθηκαν περιμετρικά της πλατείας, οχτώ κατασκευές που ονομάστηκαν «οι μούσες της Ομόνοιας». Κι αυτό γιατί στη βάση κάθε κατασκευής υπήρχε ένα καθιστό άγαλμα, που απεικόνιζε μια από τις εννέα μούσες της αρχαιότητας.
Πάνω από τα αγάλματα υψώνονταν ψηλοί τσιμεντένιοι κίονες, στην κορυφή των οποίων υπήρχαν καπνοδόχοι. Οι κατασκευές αυτές έλυσαν το πρόβλημα εξαερισμού του σταθμού, αλλά έκαναν την πλατεία να μοιάζει με τεράστια τούρτα και τους κίονες με υπερμεγέθη κεράκια.
