Οι προϊστορικοί άνθρωποι στην Ευρώπη μπορεί να κάθονταν γύρω από φωτιές που είχαν φτιαχτεί για να ψήνουν σνακ ήδη πριν από 250.000 χρόνια, δηλαδή 50.000 χρόνια νωρίτερα από ό,τι αρχικά είχε θεωρηθεί, σύμφωνα με ερευνητές.

Το ανθρώπινο είδος έχει μακρά σχέση με τη φωτιά, με ορισμένες τοποθεσίες να υποδηλώνουν ότι η ελεγχόμενη χρήση της χρονολογείται πάνω από 700.000 χρόνια στην Αφρική και τη Μέση Ανατολή και τουλάχιστον 400.000 χρόνια στην Ευρώπη.

Τώρα οι ειδικοί λένε ότι έχουν βρει τις πρώτες ενδείξεις στην Ευρώπη για φωτιές που θα μπορούσαν να έχουν γίνει για να αράζουν και να ζεσταίνουν το φαγητό.

«Πρόκειται για την αρχαιότερη απόδειξη φωτιάς ελεγχόμενης από τον άνθρωπο που προοριζόταν για μαγείρεμα και κοινωνική αλληλεπίδραση», δήλωσε ο δρ Clayton Magill, επίκουρος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο Heriot-Watt και συγγραφέας της μελέτης σύμφωνα παντα με τον Guardian.

Ο Magill σημείωσε ότι πριν από τη νέα μελέτη, άλλα στοιχεία έδειχναν ότι υπήρχαν «οργανωμένες» φωτιές στην Ευρώπη πριν από 200.000 χρόνια, δηλαδή υπήρχαν ενδείξεις ότι είχαν τοποθετηθεί σκόπιμα και χρησιμοποιούνταν για συγκεκριμένους σκοπούς.

«Τώρα έχουμε μετατοπίσει αυτή την ημερομηνία 50.000 χρόνια πίσω», είπε.

«Αυτό δεν σημαίνει ότι σε άλλες τοποθεσίες δεν υπάρχει κάτι τέτοιο. Ωστόσο, δεν ήμασταν σε θέση να το δείξουμε συστηματικά ή ισχυρά μέχρι τώρα», πρόσθεσε.

Γράφοντας στο περιοδικό Scientific Reports, ο Magill και οι συνάδελφοί του στην Ισπανία αναφέρουν πώς μελέτησαν την τοποθεσία Valdocarros II, ανατολικά της Μαδρίτης.

Η ομάδα αναφέρει ότι όχι μόνο η τοποθεσία περιείχε πολλαπλές εστίες, αλλά και ότι οι χημικές αναλύσεις των ουσιών μέσα σε αυτές έδειξαν ότι οι φωτιές έκαιγαν σε θερμοκρασίες μεταξύ περίπου 280C και 350C.

«Αυτό είναι το γλυκό σημείο όχι για ειδική θέρμανση ή για να τρομάζουν επίμονα τα ζώα, αλλά μάλλον για μαγείρεμα», δήλωσε ο Magill.

Η ομάδα βρήκε επίσης ενδείξεις προϊόντων αποικοδόμησης από πεύκα και μύκητες, γεγονός που υποδηλώνει ότι είχε καεί σάπιο ξύλο πεύκου.

Αυτό, δήλωσε ο Magill, ήταν αξιοσημείωτο, διότι ενώ βρέθηκαν στη γύρω περιοχή, τα πεύκα δεν ήταν άφθονα τοπικά στην περιοχή, γεγονός που υποδηλώνει ότι το ξύλο μπορεί να είχε συλλεχθεί σκόπιμα.

«Αν [εξετάσουμε] πολλούς ιθαγενείς στον σύγχρονο κόσμο, το σάπιο ξύλο αναζητείται ειδικά επειδή είναι πιο εύκολο να καεί στο γλυκό σημείο για τις θερμοκρασίες για το μαγείρεμα», είπε.

Δεν είναι σαφές ποιο είδος πρώιμου ανθρώπου θα μπορούσε να χρησιμοποιήσει τις φωτιές και δεν έχουν ανακτηθεί ίχνη τροφής από τις εστίες. Ωστόσο, η ομάδα αναλύει τώρα πέτρινα εργαλεία που βρέθηκαν κοντά στις εστίες και τα οποία παρουσιάζουν ίχνη ζωικών λιπών και φυτών, καθώς και απανθρακωμένα υλικά.

«Αρχίζουμε να βλέπουμε ότι αυτές οι φωτιές είχαν κάποιο σκοπό εκτός από το να είναι ελεγχόμενες ή σε κεντρική τοποθεσία», δήλωσε ο Magill, προσθέτοντας ότι υπάρχει μεγάλη πιθανότητα να χρησιμοποιήθηκαν για τη θέρμανση τροφής.

«Μπορούμε να κάνουμε ένα ακόμη βήμα μπροστά και να πούμε ότι αν μαγειρεύουμε φαγητό σε περιβάλλον ελεγχόμενης φωτιάς, αυτό σημαίνει σχεδόν σίγουρα ότι έχουμε κοινωνική δομή και γλώσσα», είπε, σημειώνοντας ότι η περιοχή έδειξε επίσης στοιχεία ότι σφάζονταν μεγάλα ζώα – μια δραστηριότητα που θα απαιτούσε συνεργασία.

Ο καθηγητής Robert Hosfield του Πανεπιστημίου του Reading, ο οποίος δεν συμμετείχε στις εργασίες, δήλωσε ότι το μεγάλο μέγεθος μιας από τις εστίες υποδηλώνει ότι μπορεί να χρησιμοποιούνταν για την άμυνα κατά των θηρευτών.

Σημείωσε επίσης ότι η φωτιά επέτρεπε την επιμήκυνση της ημέρας, «κάτι που μπορεί να ήταν ιδιαίτερα σημαντικό σε εποχές με μικρότερες ημέρες στα υψηλότερα γεωγραφικά πλάτη».

Ο καθηγητής John Gowlettof του Πανεπιστημίου του Λίβερπουλ δήλωσε ότι η μελέτη δεν είναι η πρώτη απόδειξη κοινωνικής δραστηριότητας γύρω από τη φωτιά στην Ευρώπη, αλλά ότι η εργασία δίνει ένα «λαμπρό παράθυρο» στις πρώιμες ανθρώπινες δραστηριότητες. «Εδώ στα 245.000 [χρόνια πριν] μπορούμε να δούμε ότι οι άνθρωποι χρησιμοποιούσαν πολλαπλές μικρές εστίες, αντί να έχουν μία μεγάλη, ίσως ένα σημάδι ότι μπορούσαν να ανάβουν φωτιά κατά βούληση», είπε.