Η φράση «μην είδατε τον Παναγή» έχει τις ρίζες της στα χρόνια της γερμανικής κατοχής στην Ελλάδα, όπου αναφερόταν σε έναν απατεώνα από τα Μέγαρα που κορόιδευε γυναίκες υποσχόμενος γάμο, χωρίς ποτέ να εμφανιστεί. Η ιστορία διηγείται ότι ο Παναγής όρισε γάμους την ίδια μέρα και ώρα για πολλές υποψήφιες νύφες, προκαλώντας αναστάτωση όταν δεν εμφανίστηκε.
Η φράση εξελίχθηκε να χρησιμοποιείται ευρέως για να περιγράψει άτομα που κάνουν υποσχέσεις αλλά εξαφανίζονται. Επιπλέον, η φράση ενέπνευσε και τίτλο ελληνικής ταινίας με πρωταγωνιστές τους Θανάση Βέγγο και Ανδρέα Μπάρκουλη, η οποία αναπαριστά μια παρόμοια κατάσταση μπερδέματος και παρεξηγήσεων.
Πιο αναλυτικά
Μία από τις φράσεις που ακούμε ή διαβάζουμε συχνά είναι η «μην είδατε τον Παναγή», η οποία έγινε ακόμη και τίτλος ελληνικής ταινίας.
Θα πρέπει, για την ακρίβεια, να πάμε στην περίοδο της γερμανικής κατοχής.
Τότε που η Ελλάδα ζούσε τα χειρότερά της χρόνια, «ευδοκιμούσαν» διαφόρων ειδών χαρακτήρες. Και ένας από αυτούς τους χαρακτήρες, ήταν αυτός του τύπου που έδινε σε γυναίκες υποσχέσεις που ποτέ δεν κρατούσε.
Σύμφωνα με τον δημοσιογράφο και λογοτέχνη Τάκη Νατσούλη, ο θρύλος λέει ότι ο συγκεκριμένος τύπος ονομαζόταν Παναγής και κατοικούσε στα Μέγαρα της Αττικής.
Ο συγκεκριμένος, λοιπόν, ήταν ένας τύπος που θεωρείτο απατεωνίσκος και μία από τις «δουλειές» του ήταν το να κοροϊδεύει γυναίκες τάζοντας γάμο, προφανώς για να… αρπάξει ό,τι προλάβαινε μέχρι να έρθει η ώρα του γάμου.
Και εδώ φτάνουμε στο σημείο-κλειδί: Η ιστορία λέει ότι ο Παναγής, ο οποίος φυσικά δεν σκόπευε να παντρευτεί, όρισε με όλες τις υποψήφιες συζύγους τους γάμους την ίδια μέρα, την ίδια ώρα και στην ίδια εκκλησία. Έγινε, επομένως, μια… μάζωξη από νύφες, χωρίς όμως να εμφανιστεί ποτέ ο γαμπρός.
«Μήπως είδατε τον Παναγή;», ήταν η ερώτηση που έκαναν οι συγγενείς των κοριτσιών και κάπως έτσι ο… θυμόσοφος ελληνικός λαός αποφάσισε να χρησιμοποιεί τη φράση «μην είδατε τον Παναγή», η οποία… εξελίχθηκε και σε «μην είδατε τον Παναή», όταν θέλει να αναφερθεί σε κάποιον που δίνει μια υπόσχεση αλλά αντί να την τηρήσει… εξαφανίζεται.
Τα Μέγαρα σήμερα
Αυτά, επαναλαμβάνουμε, φέρονταν να έγιναν στα χρόνια της γερμανικής κατοχής. Σήμερα, δεν ξέρουμε αν στα Μέγαρα υπάρχει κάποιος άλλος Παναγής που υπόσχεται και δεν τηρεί, ξέρουμε όμως ποια είναι τα σημεία στα οποία πρέπει να πας αν βρεθείς εκεί.
Δε γίνεται, για παράδειγμα, να βρεθεί κάποιος στα Μέγαρα και να μην επισκεφθεί το Αρχαιολογικό Μουσείο. Θα είναι λάθος το να μην δει από κοντά την περίφημη κρήνη του Θεαγένη και θα είναι κρίμα να μην απολαύσει τη θέα από τον λόφο Αλκάθου. Τρεις στάσεις που υποσχόμαστε ότι δε θα τις μετανιώσει κανείς. Και είναι υπόσχεση που ισχύει, όχι σαν του Παναγή…
Η φράση «μην είδατε τον Παναγή», όπως προαναφέρθηκε και όπως είναι γνωστό σε όλους, υπήρξε και ο τίτλος ελληνικής ταινίας (με τη διαφορά στο «Παναή», αντί «Πανγή) »με πρωταγωνιστές τους Θανάση Βέγγο και Ανδρέα Μπάρκουλη.
Μια ταινία που γυρίστηκε στη Χαλκίδα και η οποία έχει σενάριο που παραπέμπει και στον αστικό μύθο γύρω από το πώς βγήκε η φράση.
Ο Μπάρκουλης έχει πρόβλημα με τον νυν της πρώην του, ο Βέγγος νιώθει ότι κινδυνεύει επειδή ο «εχθρός» δεν γνωρίζει εμφανισιακώς ποιος εκ των δύο, ο ίδιος ή ο Μπάρκουλης, είναι ο πρώην και από εκεί και πέρα το ένα μπέρδεμα διαδέχεται το άλλο.
