Τον ήχο ενός κοχυλιού που πιστεύετε ότι είναι το πιο αρχαίο μουσικό όργανο από την Εποχή των Παγετώνων αποκάλυψαν επιστήμονες.

Το κοχύλι ηλικίας 18.000 ετών βρισκόταν ξεχασμένο σε ένα γαλλικό μουσείο για 80 χρόνια. Βρέθηκε στα γαλλικά Πυρηναία το 1931 κατά τη διάρκεια της ανασκαφής ενός αρχαιολογικού χώρου και θεωρήθηκε ότι επρόκειτο για τελετουργικό κύπελλο πόσης.

Ογδόντα χρόνια μετά, οι ερευνητές που μελετούσαν την αρχαιολογική απογραφή του Μουσείου Φυσικής Ιστορίας της Τουλούζης άρχισαν να ενδιαφέρονται για το αντικείμενο. Έριξαν μια νέα ματιά και κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι είχε τροποποιηθεί πριν από χιλιάδες χρόνια σε πνευστό όργανο – σκαλισμένο, για να παράγει συγκεκριμένες νότες.

Ακούστε τον ήχο του:

Από περιέργεια να ακούσουν πώς θα ακουγόταν σήμερα, ζήτησαν από έναν Γάλλο τρομπετίστα να το παίξει. Και το 2021, κυκλοφόρησαν μια ηχογράφηση του με τον ήχο που βγάζει.

«Ακούγοντάς το για πρώτη φορά ένιωσα ένα τρανό συναίσθημα – και ένα μεγάλο άγχος», δήλωσε η αρχαιολόγος Carole Fritz, συν-συγγραφέας της μελέτης, η οποία διευθύνει την έρευνα για την προϊστορική τέχνη στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας (CNRS).

Ανησυχούσε ότι «επειδή επρόκειτο για ένα αυθεντικό όστρακο και δεν γνωρίζαμε πώς θα αντιδρούσε το κέλυφος», το παίξιμο θα μπορούσε να προκαλέσει μη αναστρέψιμη βλάβη στο αρχαίο και πολύτιμο κοχύλι.
Ευτυχώς, το κέλυφος τα κατάφερε καλά, παράγοντας νότες κοντά στις νότες που θα αναγνωρίζαμε σήμερα ως ντο, ντο δίεση και ρε. «Και ο ήχος ήταν πραγματικά εκπληκτικός», λέει η Fritz.

Ενώ έχουν ανακαλυφθεί πολλά παλαιότερα μουσικά όργανα – συμπεριλαμβανομένου αυτού του φλάουτου του Νεάντερταλ ηλικίας 50.000 ετών – η Fritz λέει ότι το κοχύλι ηλικίας 18.000 ετών είναι το παλαιότερο του είδους του που είναι γνωστό σήμερα.
Το όργανο άφησαν πίσω τους οι Μαδαλένιοι των Πυρηναίων, οι οποίοι ζούσαν στο σπήλαιο Μαρσούλας πριν από περίπου 18.000 χρόνια.

Ο Philippe Walter, διευθυντής του Εργαστηρίου Μοριακής και Δομικής Αρχαιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης και συν-συγγραφέας της έρευνας, δήλωσε ότι κατά τη σάρωση του κοχυλιού, διαπίστωσε ότι οι αρχαίοι μουσικοί έκοψαν σκόπιμα την άκρη του κελύφους και άνοιξαν τρύπες μέσα από τις σπείρες του κελύφους, μέσω των οποίων πιθανότατα εισήγαγαν ένα μικρό επιστόμιο.

Αυτή η τεχνική πιθανώς διευκόλυνε την εισαγωγή αέρα στο κοχύλι και θα μπορούσε να βοηθήσει στον έλεγχο της ποσότητας του αέρα που εισπνεόταν.