« Τα παιδιά τού σήμερα δεν θα ξεπεράσουν ποτέ την τεχνητή νοημοσύνη» Sam Altman, CEO OpenAI

Γράφει ο Γρηγόρης Δημητριάδης, πρώην γενικός γραμματέας του πρωθυπουργού

ΠΟΙΕΣ ΕΙΝΑΙ οι προκλήσεις για ένα επαρκές νομοθετικό πλαίσιο για την τεχνητή νοημοσύνη; Κατά πόσο ο νομοθέτης είναι σε θέση να τιθασεύσει τις ραγδαίες αλλαγές; Αυτό ήταν το κεντρικό θέμα μιας καθ’ όλα επίκαιρης συζήτησης σε πάνελ με θέμα «AI Users, New Risks, Old Laws: Is Cyber Regulation Falling Behind?», στο πλαίσιο του 5ου Συνεδρίου Cyber Greece 2025. Είχα την τιμή να πάρω μέρος στο πάνελ, διατυπώνοντας ορισμένες σκέψεις για τις επιπτώσεις της εκρηκτικής ανάπτυξης της τεχνητής νοημοσύνης στο νομικό οικοδόμημα.

ΠΡΟΣΦΑΤΑ, διάβασα μια δήλωση του υποστράτηγου William «Hank» Taylor, διοικητή της 8ης Στρατιάς των ΗΠΑ στη Νότια Κορέα, ο οποίος παραδέχθηκε ότι χρησιμοποιεί εργαλεία τεχνητής νοημοσύνης και chatbots για να βελτιώσει τη διαδικασία λήψης αποφάσεων. Τα εγχειρίδια πολέμου αναδομούνται και όμως, την ίδια ώρα ακόμα και οι ειδικοί ψηλαφούν τις άγνωστες πτυχές της τεχνητής νοημοσύνης.

Η ΤΕΧΝΟΛΟΓΙΑ δεν είναι εχθρός, όμως επείγει η επιτάχυνση στις αποφάσεις γύρω από το ρυθμιστικό πλαίσιο για την αξιοποίησή της. Οι παλαιότεροι νόμοι περί απορρήτου, ευθύνης ή ασφάλειας δεν επαρκούν πλέον. Σήμερα, η τεχνητή νοημοσύνη, τα αυτόνομα συστήματα και οι κυβερνο-επιθέσεις μετατρέπουν τη νομική ασάφεια σε πραγματικό ρίσκο για τις επιχειρήσεις, αλλά και για τη δημοκρατία. Σε αντίθεση με όλες τις μορφές τεχνολογίας μέχρι σήμερα, η τεχνητή νοημοσύνη συνεχώς αυτοβελτιώνεται με έναν ασύλληπτο επιταχυντή.

Η ΛΥΣΗ δεν βρίσκεται στην υπερπαραγωγή νέων νόμων. Αντίθετα, χρειάζεται μια μόνιμη συνεργασία μεταξύ κράτους, επιχειρήσεων και ακαδημαϊκής κοινότητας, στη βάση ενός σταθερού πλαισίου αρχών. Ετσι, ο νόμος θα παραμένει επίκαιρος, ακόμη και όταν η τεχνολογία αλλάζει μορφή.

ΕΞΙΣΟΥ κρίσιμη είναι και η επιτάχυνση των διαδικασιών λήψης αποφάσεων. Με τον σημερινό τρόπο πολιτικού σχεδιασμού -στην κοινοβουλευτική διαδικασία, στις νομοπαρασκευαστικές επιτροπές και σε επίπεδο Ε.Ε.- είναι σχεδόν αδύνατον να παρακολουθήσουμε τη ραγδαία εξέλιξη της τεχνολογίας.

ΣΤΗΝ ΕΛΛΑΔΑ, αν και έχουν γίνει ορισμένα σημαντικά βήματα, έχουμε ακόμα πολύ δρόμο να διανύσουμε. Κατά την πρώτη τετραετία διακυβέρνησης της Νέας Δημοκρατίας, έπειτα από εισήγησή μου στον πρωθυπουργό, συστάθηκε η Γραμματεία Foresight με στόχο, μεταξύ άλλων, η χώρα να παρακολουθεί τις διεθνείς εξελίξεις και τις τάσεις που αφορούν το μέλλον. Δεν είναι δυνατόν, για παράδειγμα, να νομοθετούμε για την παιδεία, χωρίς να ξέρουμε πώς θα είναι ο κόσμος μέχρι να αποφοιτήσουν αυτά τα παιδιά. Επίσης, έγινε εφικτή και η πρόβλεψη κινδύνων για διάφορα ζητήματα (όπως η λειψυδρία, ένα θέμα εξαιρετικά επίκαιρο). Επόμενο βήμα, αν και δεν είμαι οπαδός των επιτροπών, θα μπορούσε να είναι η σύσταση μιας μόνιμης διακομματικής επιτροπής για την τεχνητή νοημοσύνη, η οποία θα συντονίζει πολιτικές και θα θεσπίζει ασφαλιστικές δικλείδες με ταχύτερη διαδικασία λήψης αποφάσεων.

ΣΤΗ SILICON VALLEY λένε: «Innovate or you die». Αυτό ακριβώς είναι το πνεύμα που πρέπει να υιοθετήσουν και οι κυβερνήσεις: να καινοτομούν, να προστατεύονται από τους κινδύνους και, κυρίως, να αξιοποιούν τα νέα εργαλεία που προσφέρει η τεχνητή νοημοσύνη.

ΣΤΟ ΤΕΛΟΣ, ας αναρωτηθούμε: Τι λείπει σήμερα από τη συζήτηση για το ψηφιακό μέλλον; Ο άνθρωπος. Πίσω από τις τεχνολογίες υπάρχουν πολίτες και θεσμοί. Αν χάσουμε την εμπιστοσύνη, καμία τεχνολογική καινοτομία και κανένα νεωτεριστικό νομικό σύστημα δεν θα αρκούν.