Λίγες ημέρες πριν από την κυκλοφορία του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα «Ιθάκη» στα βιβλιοπωλεία στις 24 Νοεμβρίου και την επίσημη παρουσίασή του στις 3 Δεκεμβρίου, ξέσπασε «πόλεμος».

Ένδικα μέσα θα ασκήσει ο εκδοτικός οίκος Gutenberg προκειμένου να σταματήσει η δημοσίευση αποσπασμάτων του βιβλίου του Αλέξη Τσίπρα, τα οποία σύμφωνα με όσα υποστηρίζει, «προφανώς έχουν παρανόμως αποκτηθεί μέσω υποκλοπής ηλεκτρονικών αρχείων».

Όπως ανακοίνωσε ο εκδοτικός οίκος έχει ήδη προχωρήσει σε νομικές ενέργειες, δηλώνοντας ρητώς ότι «επιφυλάσσεται να ασκήσει, κάθε ένδικο μέσο σε περίπτωση νέων δημοσιεύσεων ή τυχόν αναδημοσιεύσεων που παραβιάζουν τις σχετικές διατάξεις του νόμου περί Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας».

Η απάντηση από την πλευρά της εφημερίδας «Documento», που έχει δημοσιεύσει αποσπάσματα, είναι πως το δημοσίευμα αποτελούσε κριτική στον πρώην πρωθυπουργό επί συγκεκριμένου αποσπάσματος και συγκεκριμένο για αυτό που αφορά στις τηλεοπτικές άδειες, χαρακτηρίζοντας «λυπηρό» να κινείται ο εκδοτικός οίκος «λογοκριτικά για ένα βιβλίο του πολιτικού που υπερασπίζεται τη Δημοκρατία και την ελευθερία του λόγου», ενώ άλλο άρθρο της ιστοσελίδας Documento την Τετάρτη (12/11), «δείχνει» προς το περιβάλλον Τσίπρα ως υπεύθυνο για τις ενέργειες αυτές.

Εκδόσεις Gutenberg: Προχωρήσαμε σε νομικές ενέργειες για παράνομη διαρροή αποσπασμάτων της «Ιθάκης» του Αλέξη Τσίπρα

«Αναγκαστήκαμε να προβούμε σε νομικές ενέργειες προκειμένου να σταματήσει η κυκλοφορία δημοσιευμάτων που περιέχουν αποσπάσματα του βιβλίου “ΙΘΑΚΗ” του Αλέξη Τσίπρα, τα οποία προφανώς έχουν παρανόμως αποκτηθεί μέσω υποκλοπής ηλεκτρονικών αρχείων» αναφέρει ανακοίνωση από τις Εκδόσεις Gutenberg.

Αναλυτικά η ανακοίνωση των εκδόσεων Gutenberg:

«Ο εκδοτικός οίκος Gutenberg βρίσκεται στη δυσάρεστη θέση να υπενθυμίσει το αυτονόητο προς όλους: Η απόφαση του πότε και πώς θα δημοσιευτεί ένα έργο ή μέρος αυτού, καθώς και η αναπαραγωγή του, αφορά αποκλειστικά τον δημιουργό του και τον εκδοτικό οίκο στον οποίο έχουν εκχωρηθεί τα σχετικά δικαιώματα.

Οι διατάξεις που προστατεύουν την πνευματική ιδιοκτησία για παράνομη κτήση, αναπαραγωγή και δημοσίευση είναι σαφείς και αυστηρές.

Σε αυτό το πλαίσιο ο εκδοτικός μας οίκος ενημερώνει πως για πρώτη φορά, στη πολυετή διαδρομή μας στο χώρο του βιβλίου, αναγκαστήκαμε να προβούμε σε νομικές ενέργειες προκειμένου να σταματήσει η κυκλοφορία δημοσιευμάτων που περιέχουν αποσπάσματα του βιβλίου «ΙΘΑΚΗ» του Αλέξη Τσίπρα, τα οποία προφανώς έχουν παρανόμως αποκτηθεί μέσω υποκλοπής ηλεκτρονικών αρχείων.

Δηλώνουμε ρητά ότι ο εκδοτικός μας οίκος επιφυλάσσεται να ασκήσει, κάθε ένδικο μέσο σε περίπτωση νέων δημοσιεύσεων ή τυχόν αναδημοσιεύσεων που παραβιάζουν τις σχετικές διατάξεις του νόμου περί Προστασίας της Πνευματικής Ιδιοκτησίας».

Η απάντηση

Η πρώτη απάντηση ήρθε μέσω άρθρου στην ιστοσελίδα του «Documento» την Τετάρτη (12/11) το μεσημέρι που αναφέρει χαρακτηριστικά μεταξύ άλλων:

«Το είδαμε και αυτό. Ο εκδοτικός οίκος που εκδίδει το βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα «Ιθάκη», οδηγεί αύριο το Documento ενώπιον του Μονομελούς Πρωτοδικείου, μετά από αίτηση ασφαλιστικών μέτρων που συνοψίζονται στο εξής αίτημα: να κατεβάσουμε δημοσίευμα που κάνει κριτική σε όσα γράφει ο πρώην πρωθυπουργός στο βιβλίο του παραθέτοντας μάλιστα το σχετικό απόσπασμα. Το δημοσίευμα αφορά όσα λέει ο Αλέξης Τσίπρας για το θέμα των τηλεοπτικών αδειών και συγκεκριμένα την «αυτοκριτική» του , ότι στάθηκε επιθετικός απέναντι στους καναλάρχες.

Είναι πραγματικά λυπηρό, ο εκδοτικός οίκος Gutenberg (που κάποτε είχε στο τιμόνι της τον Γιώργο Δαρδανό), να κινείται λογοκριτικά για ένα βιβλίο του πολιτικού που υπερασπίζεται τη Δημοκρατία και την ελευθερία του λόγου, εναντίον της εφημερίδας Documento που είναι θύμα επιθέσεων και διώξεων για το θάρρος της να δημοσιογραφεί ελεύθερα και τον έχει στηρίξει επί χρόνια. Σημεία των καιρών ή των συγκεκριμένων ανθρώπων; Τελικώς η εξουσία είναι εξουσία και ο διαχρονικός της εχθρός είναι η δημοσιογραφία όταν τολμά να ασκήσει έλεγχο. Ο δε συγγραφέας της Ιθάκης θέλει τη δημοσιογραφία χώρα Λωτοφάγων».

Στη συνέχεια δε, εξηγεί τους λόγους για τους οποίους η δημοσίευση δεν αποτελεί παραβίαση των πνευματικών δικαιωμάτων.

Λίγες ώρες αργότερα, το «Documento» επανέρχεται στο θέμα με νέο άρθρο, το οποίο αναφέρει ότι ο ίδιος ο Αλέξης Τσίπρας ενοχλήθηκε και έδωσε εντολή στον οίκο Gutenebrg για ασφαλιστικά μέτρα.

Συγκεκριμένα αναφέρει: «Πολιτική τροπή παίρνει η υπόθεση των ασφαλιστικών μέτρων που κατέθεσε ο εκδοτικός οίκος Gutenberg εναντίον του Documento για το δημοσίευμα που ασκεί κριτική στο βιβλίο του Αλέξη Τσίπρα «Ιθάκη». Αργά το απόγευμα, ο επικεφαλής του γραφείου Τύπου του πρώην πρωθυπουργού, διαμοίρασε σε ομάδα δημοσιογράφων την ανακοίνωση του εκδοτικού οίκου Gutenberg ότι προχώρησε σε νομικές ενέργειες εναντίον της εφημερίδας. Η ενέργεια αυτή επιβεβαιώνει ότι η ενόχληση για το δημοσίευμα δεν προέρχεται απλώς από τον εκδοτικό οίκο, αλλά έχει σαφές πολιτικό κέντρο βάρους: το ίδιο το περιβάλλον του Αλέξη Τσίπρα».

«Όταν το CNN προδημοσίευσε αποσπάσματα από το βιβλίο του Ομπάμα»

Σήμερα η ιστοσελίδα του «Documento» επανέρχεται στο θέμα κάνοντας μία αντιπαραβολή με τη δημοσίευση της αυτοβιογραφίας του Μπάρακ Ομπάμα το 2020 όταν είχε διαρρεύσει στον Τύπο πριν από την κυκλοφορία της.

Όπως τονίζει το δημοσίευμα «κανείς δεν μίλησε για «παραβίαση», κανένα δικαστήριο δεν κινήθηκε και συνεχίζει:

«Στις 17 Νοεμβρίου 2020 κυκλοφόρησε παγκοσμίως η αυτοβιογραφία του Μπαράκ Ομπάμα με τίτλο «A Promised Land». Λίγες ημέρες νωρίτερα, στις 11 Νοεμβρίου, το CNN είχε ήδη δημοσιεύσει εκτενές ρεπορτάζ βασισμένο σε αποσπάσματα του βιβλίου, τα οποία είχαν περιέλθει σε γνώση του, πριν την επίσημη κυκλοφορία του βιβλίου. Στο δημοσίευμα, το αμερικανικό δίκτυο αποκάλυπτε μεταξύ άλλων ότι ο Ομπάμα, στο πρώτο τόμο των μεταπροεδρικών απομνημονευμάτων του, αναλογιζόταν πώς η εκλογή του το 2008 προκάλεσε ένα κύμα συντηρητικής αντίδρασης και όξυνε τον διχασμό στο Ρεπουμπλικανικό Κόμμα. Το CNN ανέφερε ρητά ότι είχε αποκτήσει «ανεπίσημο αντίγραφο» (unauthorized copy) του βιβλίου. Η αντίδραση; Καμία αγωγή, κανένα εξώδικο, κανένα δικαστικό αίτημα για απόσυρση δημοσιεύματος.

Αντίθετα, ο εκδοτικός οίκος Penguin Random House απηύθυνε απλώς ενημερωτικό e-mail (το έγγραφο στη φωτογραφία), ζητώντας από τα διεθνή ΜΜΕ να τηρήσουν το εμπάργκο δημοσίευσης έως την επίσημη ημερομηνία κυκλοφορίας. Ούτε ο Ομπάμα ούτε ο εκδότης θεώρησαν ότι θίγονται από το γεγονός πως ένα μεγάλο δίκτυο δημοσίευσε αποσπάσματα ασκώντας κριτική και ανάλυση».

Αντιδράσεις στον ΣΥΡΙΖΑ

Εν τω μεταξύ, αντιδράσεις υπήρξαν και από στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ ΠΣ, τα οποία αρχικά επιχειρούσαν να αντιληφθούν αν οι διαρροές ήταν «αυθεντικές», προκειμένου να τοποθετηθούν πολιτικά στα νέα δεδομένα.

Ο πρώην αναπληρωτής υπουργός Υγείας της κυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ, Παύλος Πολάκης σχολίασε στα κοινωνικά δίκτυα πως «αν ισχύουν αυτά που γράφει ο Βαξεβάνης, τότε, ουαί…. Περιμένω το βιβλίο γιατί ακούω διάφορα …. και βέβαια την ΑΞΙΟΠΡΕΠΕΙΑ μου και την ΑΛΗΘΕΙΑ θα την ΥΠΕΡΑΣΠΙΣΤΩ!!!».

Στον αντίποδα, η Έλενα Ακρίτα αναφέρει ότι «η δημοσίευση αποσπασμάτων από βιβλίο πριν την επίσημη έκδοσή του και χωρίς άδεια του συγγραφέα ή του εκδότη συνιστά παραβίαση πνευματικών δικαιωμάτων». Η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ, επικαλείται την εθνική αλλά και την ευρωπαϊκή νομοθεσία, καταλήγοντας πως «κάθε δημοσιογραφική αναφορά σε μη εκδοθέν βιβλίο πρέπει να περιορίζεται σε πληροφορίες, όχι σε περιεχόμενο».