Την δική του πρόταση μέσω πέντε «χρυσών» κανόνων για να επιτευχθεί ευκολότερα η «πράσινη» μετάβαση στην Ευρώπη, αλλά κυρίως να αποφευχθούν τα υπαρξιακά διλήμματα κατέθεσε ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης με άρθρο του στους Financial Times.

Συγκεκριμένα, ο πρωθυπουργός επιχειρηματολόγησε σε ό,τι αφορά τις απαιτούμενες κινήσεις σε ενεργειακό επίπεδο, αλλά προειδοποίησε, κιόλας, ότι το ρίσκο του να γίνει απόλυτη προτεραιότητα η «πράσινη» μετάβαση μπορεί να έχει συνέπειες σε ό,τι αφορά τη βιομηχανική παραγωγή και κυρίως την απασχόληση.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης τόνισε ότι όσοι έχουν περιορίσει τις εκπομπές τους πρέπει να ανταμειφθούν, ενώ έβγαλε έξω από τη συζήτηση την ηθική και τις καλές διαθέσεις. «Δεν μπορούμε να μοιράζουμε χρήμα με βάση vibes», σημειώνει χαρακτηριστικά ο πρωθυπουργός, υπογραμμίζοντας ότι οι ευρωπαϊκές επενδύσεις πρέπει να κατευθύνονται σε τεχνολογίες που μειώνουν αποδεδειγμένα τις εκπομπές και όχι σε επιλογές που υπαγορεύονται από πολιτικές ή ιδεολογικές πιέσεις.

Επιπλέον, εκδήλωσε τη διαφωνία του για τη μεγάλη απόσταση στις τιμές για την ενέργεια που παρατηρούνται σε ευρωπαϊκές χώρες.

Οι πέντε κανόνες του Κυριάκου Μητσοτάκη

1. Αποδοτικότητα κόστους

Ο πρώτος κανόνας, σύμφωνα με τον Μητσοτάκη, είναι η επικέντρωση στην αποδοτικότητα κόστους. Ενώ οι ευρωπαϊκές χώρες συνεχίζουν να καίνε άνθρακα και πετρέλαιο, επιχειρούν ταυτόχρονα να απανθρακοποιήσουν τη ναυτιλία, τις αερομεταφορές και τη βαριά βιομηχανία. Αυτή η ταυτόχρονη επιδίωξη όλων των στόχων, σημειώνει, είναι βραχυπρόθεσμη και μη ρεαλιστική.

Πρέπει να ενισχυθούν πρώτα οι ανταγωνιστικές τεχνολογίες χαμηλών εκπομπών, ενώ οι υπόλοιπες να αναπτύσσονται σταδιακά και με ρεαλιστικό ρυθμό. “Τα τελευταία βήματα προς την κλιματική ουδετερότητα θα είναι εξαιρετικά δαπανηρά”, προειδοποιεί, ζητώντας προσοχή και ευελιξία.

2. Τεχνολογική ουδετερότητα

Η Ευρώπη, υπογραμμίζει, πρέπει να εγκαταλείψει την ηθικολογική προσέγγιση στην ενεργειακή πολιτική. “Δεν μπορούμε να κατανέμουμε χρήματα με βάση τη διάθεση”, αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ενώ η ΕΕ υπογράφει συμφωνίες για αγορά φυσικού αερίου από τις ΗΠΑ, αρνείται να υποστηρίξει την παραγωγή του εντός των ευρωπαϊκών συνόρων. Παράλληλα, επενδύει δισεκατομμύρια στο υδρογόνο, αλλά παραμελεί την πυρηνική ενέργεια.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης καλεί να στηριχθούν όλες οι τεχνολογίες που συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών, ανεξαρτήτως πολιτικής φόρτισης.

3. Επανεκκίνηση της εσωτερικής αγοράς ενέργειας

Ο τρίτος κανόνας αφορά την επαναφορά της ενιαίας αγοράς στο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πολιτικής. Οι τιμές ηλεκτρικής ενέργειας διαφέρουν δραματικά μεταξύ χωρών — από αρνητικές τιμές σε κάποιες, μέχρι τριψήφιες σε άλλες.

«Αυτό είναι παραλογισμός», σχολιάζει ο πρωθυπουργός, τονίζοντας ότι η ενεργειακή ενοποίηση δεν συμβαίνει αυτόματα, αλλά αποτελεί πολιτικό έργο που χρειάζεται αποφασιστική ώθηση από τις ευρωπαϊκές ηγεσίες.

4. Αναγκαία νέα διακυβέρνηση των αγορών ενέργειας

Οι αγορές ηλεκτρικής ενέργειας είναι πλέον εξαιρετικά περίπλοκες, διασυνδεδεμένες και συχνά αδιαφανείς. Αυτή η πολυπλοκότητα, επισημαίνει ο Μητσοτάκης, είναι επικίνδυνη για ένα αγαθό τόσο κρίσιμο για τη ζωή και την ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης.

«Πρέπει να επανεκκινήσουμε τη συζήτηση για τη διακυβέρνηση των αγορών, πώς καθορίζονται οι τιμές, ποιοι τις επιβλέπουν και πώς αποτρέπεται η χειραγώγησή τους σε ευρωπαϊκό επίπεδο», σημειώνει ο πρωθυπουργός.

5. Η πράσινη μετάβαση δεν είναι αυτοσκοπός

Ο πέμπτος και τελευταίος κανόνας είναι ίσως ο πιο πολιτικός. Η απανθρακοποίηση, λέει ο Κυριάκος Μητσοτάκης, είναι κρίσιμη αλλά δεν μπορεί να επισκιάζει όλους τους άλλους στόχους: την απασχόληση, τη βιομηχανική παραγωγή και την στρατηγική αυτονομία της Ευρώπης.

Αν χρειαστεί να διατηρηθούν κάποιες εκπομπές για λίγο ακόμη ώστε να σωθούν οι ευρωπαϊκές βιομηχανίες και να διατηρηθεί η κοινωνική συνοχή, “ας το αποδεχθούμε με ειλικρίνεια”. “Δεν μπορούμε να ξεκινάμε από την κλιματική ουδετερότητα και να ελπίζουμε ότι όλα τα υπόλοιπα θα μπουν στη θέση τους”, καταλήγει.

Το ρίσκο του «λάθος αγώνα»

Όπως λέει, οι πέντε αυτοί κανόνες, αν εφαρμοστούν, μπορούν να οδηγήσουν σε μια νέα, ρεαλιστική ατζέντα για την Ευρώπη του 2025 — διαφορετική, ίσως ριζοσπαστική, αλλά αναγκαία. «Αλλιώς», προειδοποιεί ο Έλληνας πρωθυπουργός, «μπορεί να κερδίσουμε την κούρσα για την κλιματική ουδετερότητα μόνο και μόνο για να διαπιστώσουμε ότι τρέχαμε σε λάθος αγώνα».