Στις ευκαιρίες, αλλά και τους κινδύνους της τεχνητής νοημοσύνης (ΤΝ), αναφέρθηκε ο Κυριάκος Μητσοτάκης στην ομιλία του σε εκδήλωση υψηλού επιπέδου του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, που διοργανώθηκε από την κορεατική Προεδρία με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη και Διεθνής Ειρήνη και Ασφάλεια», σημειώνοντας ότι η παγκόσμια διακυβέρνηση πρέπει να διασφαλίσει πως η τεχνολογία «θα υπηρετεί την ειρήνη, την ανθρώπινη αξιοπρέπεια και τις υψηλότερες επιδιώξεις της ανθρωπότητας».

Μιλώντας στη Νέα Υόρκη, στο πλαίσιο της Εβδομάδας Υψηλού Επιπέδου της 80ής Γενικής Συνέλευσης, ο πρωθυπουργός ξεκίνησε συγχαίροντας τη Νότια Κορέα για τη διοργάνωση της συνεδρίασης, συνδέοντάς την με προηγούμενες δράσεις. «Η σημερινή συζήτηση βασίζεται στην άτυπη συνάντηση Arria-formula, που η Ελλάδα συνδιοργάνωσε τον περασμένο Απρίλιο με τη Γαλλία και τη Δημοκρατία της Κορέας» ανέφερε.

Υπογράμμισε, επίσης, ότι οι πρόσφατες Σύνοδοι Κορυφής στη Χάγη και στη Σεούλ, η Πολιτική Διακήρυξη των ΗΠΑ για την υπεύθυνη στρατιωτική χρήση της τεχνητής νοημοσύνης και η Σύνοδος Κορυφής του Παρισιού «συνέβαλαν στην ανάπτυξη κανόνων, ρυθμίσεων και κατευθυντήριων γραμμών για την υπεύθυνη ανάπτυξη και χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένου του ιδιαίτερα ευαίσθητου στρατιωτικού τομέα».

Ο Πρωθυπουργός τόνισε ότι η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι «απλώς ένα ακόμη εργαλείο», αλλά μια γενικής χρήσης δυνατότητα που μπορεί είτε να ενισχύσει την ειρήνη, είτε να αποσταθεροποιήσει. «Στα σωστά χέρια, μπορεί να ενισχύσει τη διατήρηση της ειρήνης, να βελτιώσει τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, να επιταχύνει την ανθρωπιστική βοήθεια… Στα λάθος χέρια, μπορεί να τροφοδοτήσει την παραπληροφόρηση, να εντείνει τις κυβερνοεπιθέσεις και να χαμηλώσει το κατώφλι για κλιμάκωση και σύγκρουση» σημείωσε.

Κατά τη φύση της, πρόσθεσε, η τεχνητή νοημοσύνη είναι «μια τεχνολογία διπλής χρήσης, και αυτό σημαίνει ότι η συλλογική μας ασφάλεια εξαρτάται όλο και περισσότερο από τις επιλογές που κάνουμε».

Συνέδεσε το θέμα με ιστορικά παραδείγματα ρύθμισης, υποστηρίζοντας ότι όπως στο παρελθόν δημιουργήθηκαν θεσμοί για την πυρηνική ενέργεια και τον έλεγχο των εξοπλισμών, έτσι και τώρα «πρέπει να αναπτύξουμε νέους μηχανισμούς για να διασφαλίσουμε ότι η καινοτομία στην τεχνητή νοημοσύνη ενισχύει όχι μόνο την ειρήνη και την ασφάλεια αλλά και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια». Αυτό, τόνισε, προϋποθέτει «διεθνή συνεργασία, διαφάνεια και ανανεωμένη δέσμευση στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών».

Αναγνωρίζοντας τις πραγματικότητες της ασφάλειας, προειδοποίησε ότι κακόβουλοι παράγοντες προχωρούν γοργά: «Αν θέλουμε να προστατεύσουμε τους πολίτες μας, να διατηρήσουμε την αποτρεπτική μας δύναμη και να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα, πρέπει κι εμείς να επενδύσουμε υπεύθυνα σε εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης για την άμυνα και την ασφάλεια — πάντα όμως σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και με δέσμευση για ανθρώπινη εποπτεία».

Υπογράμμισε ότι αυτό «δεν είναι έκκληση για έναν νέο αγώνα εξοπλισμών, αλλά αναγνώριση του γεγονότος ότι η ειρήνη είναι δύσκολο να επιτευχθεί, δυσκολότερο να διαφυλαχθεί και το πιο δύσκολο απ’ όλα να διατηρηθεί».

Ο πρωθυπουργός χαρακτήρισε την παρούσα στιγμή καθοριστική. «Βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής. Οι επιλογές που κάνουμε σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη δεν θα επαναπροσδιορίσουν μόνο την ισορροπία δυνάμεων, αλλά θα καθορίσουν και αν η τεχνολογία θα γίνει δύναμη για την πρόοδο της ανθρωπότητας ή μοχλός απειλής» τόνισε.

Κάλεσε το Συμβούλιο Ασφαλείας να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, όπως έπραξε στην πυρηνική εποχή. «Το Συμβούλιο πρέπει τώρα να ανταποκριθεί για να διαχειριστεί την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης» ανέφερε.

«Η Ελλάδα πιστεύει ότι τα Ηνωμένα Έθνη έχουν την ιστορική ευθύνη να χαράξουν μια πορεία όπου η καινοτομία ενισχύει την ειρήνη, η ευθύνη μετριάζει την ισχύ και η τεχνολογία εξυπηρετεί τις υψηλότερες επιδιώξεις της ανθρωπότητας».

Προειδοποίησε να μην επιτραπεί στην τεχνητή νοημοσύνη να γίνει «πηγή αντιπαλότητας και διχασμού», αλλά να αποτελέσει «ακρογωνιαίο λίθο για έναν πιο ασφαλή, πιο δίκαιο και πιο ειρηνικό κόσμο».

Ακολουθεί η τοποθέτηση του Πρωθυπουργού (ανεπίσημη μετάφραση από τα αγγλικά):

«Εξοχότατε, κύριε Γενικέ Γραμματέα,

Εξοχότατε, κύριε Πρόεδρε,

Αγαπητοί συνάδελφοι,

Θα ήθελα να ξεκινήσω συγχαίροντας τη Δημοκρατία της Κορέας για τη διοργάνωση αυτής της σημαντικής συνεδρίασης του Συμβουλίου Ασφαλείας με θέμα «Τεχνητή Νοημοσύνη και Διεθνής Ειρήνη και Ασφάλεια».

Η σημερινή συζήτηση βασίζεται στην άτυπη συνάντηση (Arria-formula) που συνδιοργάνωσε τον περασμένο Απρίλιο η Ελλάδα, με τη Γαλλία και τη Δημοκρατία της Κορέας, προσφέροντάς μας την ευκαιρία να συλλογιστούμε περαιτέρω σχετικά με ένα θέμα που αναμφίβολα θα διαμορφώσει τις συζητήσεις μας για τα επόμενα χρόνια. Πιστεύω ότι υπάρχει πλέον ευρεία συναίνεση όσον αφορά στη στενή αλληλεπίδραση μεταξύ της τεχνητής νοημοσύνης και της διατήρησης της διεθνούς ειρήνης και ασφάλειας.

Οι δύο Σύνοδοι Κορυφής REAIM -στη Χάγη το 2023 και στη Σεούλ το 2024-, η Πολιτική Διακήρυξη για την Υπεύθυνη Στρατιωτική Χρήση της Τεχνητής Νοημοσύνης και την Αυτονομία που εκδόθηκε από τις Ηνωμένες Πολιτείες και η Σύνοδος Κορυφής για Δράση στον τομέα της Τεχνητής Νοημοσύνης που πραγματοποιήθηκε στο Παρίσι φέτος συνέβαλαν στην ανάπτυξη κανόνων, ρυθμίσεων και κατευθυντήριων γραμμών για την υπεύθυνη ανάπτυξη και χρήση της τεχνητής νοημοσύνης, συμπεριλαμβανομένου, φυσικά, του ιδιαίτερα ευαίσθητου στρατιωτικού τομέα.

Η τεχνητή νοημοσύνη δεν είναι απλώς ένα ακόμη εργαλείο. Είναι μια δυνατότητα γενικής χρήσης που μπορεί να ενισχύει αλλά και να αποσταθεροποιεί. Στα σωστά χέρια, μπορεί να ενισχύσει τη διατήρηση της ειρήνης, μπορεί να βελτιώσει τα συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης, μπορεί να επιταχύνει την ανθρωπιστική βοήθεια, για να αναφέρουμε μερικά μόνο παραδείγματα. Στα λάθος χέρια, μπορεί να τροφοδοτήσει την παραπληροφόρηση, μπορεί να εντείνει τις κυβερνοεπιθέσεις, μπορεί σίγουρα να χαμηλώσει το «κατώφλι» για κλιμάκωση και σύγκρουση.

Η τεχνητή νοημοσύνη είναι από τη φύση της μια τεχνολογία διπλής χρήσης, και αυτό σημαίνει ότι η συλλογική μας ασφάλεια εξαρτάται όλο και περισσότερο από τις επιλογές που κάνουμε.

Κύριε Πρόεδρε, η σημερινή μας συζήτηση είναι ιδιαίτερα επίκαιρη, καθώς πραγματοποιείται λίγες εβδομάδες μετά τη δημοσίευση της πρώτης έκθεσης του Γενικού Γραμματέα για την «Τεχνητή Νοημοσύνη στον Στρατιωτικό Τομέα και τις Επιπτώσεις της στη Διεθνή Ειρήνη και Ασφάλεια», που θεωρώ ότι αποτελεί ορόσημο στη συλλογική μας προσπάθεια να αντιμετωπίσουμε τις βαθιές επιπτώσεις της τεχνητής νοημοσύνης στην ειρήνη και την ασφάλεια.

Αξιοποιώντας αυτή την κρίσιμη δυναμική, πρέπει να αναγνωρίσουμε μια θεμελιώδη αλήθεια: προκειμένου να διατηρηθεί η διεθνής τάξη που βασίζεται σε κανόνες, πρέπει να προσαρμοστεί. Ακριβώς όπως οι προηγούμενες γενιές δημιούργησαν νέους θεσμούς για τη ρύθμιση της πυρηνικής ενέργειας αλλά και των πυρηνικών όπλων και του ελέγχου των εξοπλισμών, έτσι και εμείς πρέπει τώρα να αναπτύξουμε νέους μηχανισμούς για να διασφαλίσουμε ότι η καινοτομία στον τομέα της τεχνητής νοημοσύνης ενισχύει όχι μόνο την ειρήνη και την ασφάλεια, αλλά και την ανθρώπινη αξιοπρέπεια. Και αυτό, φυσικά, απαιτεί διεθνή συνεργασία, διαφάνεια και ανανεωμένη δέσμευση στις αρχές του Χάρτη των Ηνωμένων Εθνών.

Ταυτόχρονα, πρέπει να είμαστε ειλικρινείς: η διατήρηση της ειρήνης δεν σημαίνει ότι πρέπει να αγνοούμε την πραγματικότητα της ισχύος. Κακόβουλοι παράγοντες προχωρούν με γοργούς ρυθμούς στην ανάπτυξη δυνατοτήτων τεχνητής νοημοσύνης. Και αν θέλουμε να προστατεύσουμε τους πολίτες μας, να διατηρήσουμε την αποτρεπτική δύναμη και να διασφαλίσουμε τη σταθερότητα, πρέπει και εμείς να επενδύσουμε υπεύθυνα σε εφαρμογές τεχνητής νοημοσύνης για την άμυνα και την ασφάλεια, πάντα όμως σύμφωνα με το διεθνές δίκαιο και πάντοτε με δέσμευση για ανθρώπινη εποπτεία. Αυτό δεν είναι έκκληση για έναν νέο αγώνα εξοπλισμών, αλλά αναγνώριση του γεγονότος ότι η ειρήνη είναι δύσκολο να επιτευχθεί, είναι ακόμη πιο δύσκολο να διαφυλαχθεί και ότι το πιο δύσκολο απ’ όλα είναι να διατηρηθεί.

Κυρίες και κύριοι, βρισκόμαστε σε ένα σημείο καμπής. Οι επιλογές που κάνουμε σχετικά με την τεχνητή νοημοσύνη δεν θα επαναπροσδιορίσουν μόνο την ισορροπία δυνάμεων, αλλά θα καθορίσουν και αν η τεχνολογία θα γίνει δύναμη για την πρόοδο της ανθρωπότητας ή μοχλός απειλής για τον άνθρωπο. Το ίδιο το Συμβούλιο Ασφαλείας πρέπει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, όπως ανταποκρίθηκε κάποτε στις προκλήσεις των πυρηνικών όπλων και της διατήρησης της ειρήνης. Επομένως, πρέπει και τώρα να ανταποκριθεί για να διαχειριστεί την εποχή της τεχνητής νοημοσύνης.

Η Ελλάδα πιστεύει ότι τα Ηνωμένα Έθνη έχουν την ιστορική ευθύνη να χαράξουν μια πορεία όπου η καινοτομία ενισχύει την ειρήνη, η ευθύνη μετριάζει την ισχύ και η τεχνολογία εξυπηρετεί τις υψηλότερες επιδιώξεις της ανθρωπότητας. Ας φροντίσουμε, ώστε η τεχνητή νοημοσύνη να μην γίνει πηγή αντιπαλότητας και διχασμού, αλλά ακρογωνιαίος λίθος για έναν πιο ασφαλή, πιο δίκαιο και πιο ειρηνικό κόσμο. Σας ευχαριστώ».