Αντιπαράθεση μεταξύ κυβέρνησης και αντιπολίτευσης στην Ολομέλεια της Βουλής, όπου συζητείται το νομοσχέδιο του υπουργείου Κοινωνικής Συνοχής και Οικογένειας για την κοινωνική αντιπαροχή.

Σύμφωνα με την εισηγητική έκθεση το νομοσχέδιο δίνει περισσότερα κίνητρα στους οικονομικούς φορείς της αγοράς, με στόχο να καταστεί πιο ελκυστική η υλοποίηση της σύμβασης κοινωνικής αντιπαροχής και να διευκολυνθεί η πρόσβαση στη στέγη για τις ευάλωτες κοινωνικές ομάδες, με τη δημιουργία στεγαστικού αποθέματος και την αξιοποίηση ανεκμετάλλευτης δημόσιας περιουσίας. Ωστόσο, κόμματα της αντιπολίτευσης ζήτησαν την απόσυρσή του και την εκκίνηση διαλόγου από μηδενική βάση.

Στην εισηγητική έκθεση, σημειώνεται ότι το νέο καθεστώς κοινωνικής αντιπαροχής επιδιώκει να δημιουργήσει ένα σταθερό όσο και ευέλικτο πλαίσιο αξιοποίησης της ακίνητης ιδιωτικής περιουσίας των φορέων της Γενικής Κυβέρνησης, πλαίσιο το οποίο θα επιτρέπει στην αναθέτουσα αρχή να επιλέγει, κατά περίπτωση, τον βέλτιστο συνδυασμό ενεργειών για τη δημιουργία κοινωνικών κατοικιών, με βάση την οικονομοτεχνική μελέτη ανάπτυξης του ακινήτου που θα εκπονείται κατά τη διαδικασία ωρίμανσης της σύμβασης κοινωνικής αντιπαροχής. Με τις τιθέμενες ρυθμίσεις, αναφέρεται στην έκθεση, καθίσταται δυνατή η θέσπιση προγραμμάτων κοινωνικής μίσθωσης, με βασικά χαρακτηριστικά: α) την παροχή κοινωνικής κατοικίας, δηλαδή ποιοτικά κατάλληλης και οικονομικά προσιτής στέγης, με βάση τις ανάγκες ευάλωτων κοινωνικών ομάδων, όπως αυτές κάθε φορά ορίζονται στο πλαίσιο άσκησης της εθνικής στεγαστικής πολιτικής, και β) τον καθορισμό μισθώματος κατά τρόπο ώστε να υπολείπεται ουσιωδώς του μισθώματος που διαμορφώνεται σύμφωνα με τις συνθήκες της αγοράς για κατοικία αντίστοιχων ποιοτικών χαρακτηριστικών με την προς εκμίσθωση κοινωνική κατοικία.

Επίσης, σύμφωνα με το ΑΠΕ-ΜΠΕ, με στόχο την προστασία της οικογένειας και την αντιμετώπιση του δημογραφικού προβλήματος, η κυβέρνηση υπογραμμίζει ότι για πρώτη φορά και με σαφήνεια, προβλέπεται η ισοβιότητα της τριτεκνικής ιδιότητας των γονέων κατ’ αναλογία της διάταξης για τους πολυτέκνους.

Κριτική από την αντιπολίτευση

Το στεγαστικό και το δημογραφικό πρόβλημα βρίσκονται στο επίκεντρο των παρεμβάσεων συμπολίτευσης και αντιπολίτευσης στη συζήτηση που εξελίσσεται στην Ολομέλεια.

Ιδίως για το δημογραφικό θέμα, η εισηγήτρια της ΝΔ Μαρία Συρεγγέλα υπογράμμισε ότι η κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας έχει υλοποιήσει την πλειονότητα των προτάσεων, της έκθεσης της διακομματικής επιτροπής για το δημογραφικό, από το 2019 έως και σήμερα. «Από το 2008 οι κυβερνήσεις της ΝΔ είναι αυτές που έφερναν διαχρονικά όλες τις νομοθεσίες για την προστασία και το επίδομα μητρότητας, για να φτάσουμε σήμερα να τα δικαιούνται ισότιμα όλες οι μαμάδες. Και αυτό κάνει και σήμερα με τον παρόν νομοσχέδιο που βάζει ένα ακόμα λιθαράκι στην αντιμετώπιση του στεγαστικού», είπε η κ. Συρεγγέλα. H βουλευτής χαρακτήρισε, επίσης, σημαντικές τις προβλέψεις για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, είπε ότι το νομοσχέδιο κάνει πράξη την κοινωνική αντιπαροχή και θα αξιοποιηθούν αναξιοποίητα ακίνητα του ελληνικού Δημοσίου, τα οποία θα παραχωρηθούν στους ιδιώτες, με αντάλλαγμα την κατασκευή νέων σύγχρονων, ενεργειακών και λειτουργικών κατοικιών από τις οποίες το Δημόσιο θα κρατήσει, στην κατοχή του, τουλάχιστον 30%, με στόχο τη δημιουργία κοινωνικής στέγης. Παράλληλα θα δοθεί δικαίωμα μίσθωσης, με δυνατότητα εξαγοράς, μετά από 10 χρόνια, ώστε οι δικαιούχοι να αποκτήσουν την πρώτή τους κατοικία.

Η θέση των κομμάτων της αντιπολίτευσης, όπως διατυπώθηκε από τους εισηγητές και τους ειδικούς αγορητές, είναι ότι το νομοσχέδιο είναι πολύ μακριά από τις κοινωνικές ανάγκες και τα οφέλη που επιφυλάσσει αφορούν τους εργολάβους. Σύμφωνα με την αντιπολίτευση, ο τρόπος καθορισμού του κοινωνικού μισθώματος παραμένει εσκεμμένα ασαφής, θα ευνοήσει την κερδοσκοπία και την εκμετάλλευση και αυτά σε βάρος της δημόσιας περιουσίας που σε ποσοστό 70% θα καταλήξει στα χέρια των εργολάβων ενώ και το υπόλοιπο 30% των κατοικιών πάλι τα εργολαβικά συμφέροντα θα το διαχειρίζονται. Αυτά δεν συνιστούν κοινωνική αντιπαροχή αλλά ξεκάθαρα, παράδοση της δημόσιας περιουσίας στους κατασκευαστικούς ομίλους.

Σε σχέση με το δημογραφικό ζήτημα, η αντιπολίτευση κατηγορεί την κυβέρνηση για απουσία συγκροτημένης εθνικής στρατηγικής και ουσιαστικών μέτρων. Επισημαίνει παράλληλα ότι η αναγνώριση της τριτεκνικής ιδιότητας, ως ισόβιας, αφορά μόνο τους γονείς, αφού στα παιδιά των τρίτεκνων οικογενειών τίθενται ηλικιακά κριτήρια, στον δε ορίζοντα δεν φαίνεται αν και πότε θα προχωρήσει η εξομοίωση με τις πολύτεκνες οικογένειες. Με άλλα λόγια, η τριτεκνική ιδιότητα, αντιμετωπίζεται με το νομοσχέδιο με τρόπο, που την καθιστά «πουκάμισο αδειανό».

Η εισηγήτρια του ΠΑΣΟΚ Κατερίνα Καζάνη κάλεσε την κυβέρνηση να αποσύρει το νομοσχέδιο και να δεχθεί διάλογο από μηδενική βάση. Η κ. Καζάνη επικαλέστηκε στοιχεία που δείχνουν «στεγαστική ασφυξία» στην ελληνική κοινωνία και σημείωσε ότι το νομοσχέδιο μεθοδεύει την παράδοση της δημόσιας περιουσίας σε ιδιώτες και μάλιστα χωρίς να διευκρινίζονται σημαντικά σημεία. «Για τις συμβάσεις δεν γνωρίζουμε τίποτα, για τις ρήτρες, για τη διάρκεια τους, για την επιλογή των δικαιούχων, τίποτα. Ζητάτε λευκή επιταγή», είπε η βουλευτής η οποία υπερασπίστηκε το πρόγραμμα του ΠΑΣΟΚ για το στεγαστικό με σαφή, όπως τόνισε, οικονομοτεχνική μελέτη για το κοινωνικό μίσθωμα και προεξόφλησε ότι με τις νέες ρυθμίσεις «η κυβέρνηση δεν ρίχνει τρεις κατοικίες με κοινωνικό μίσθωμα στην αγορά αλλά χαρίζει επτά κατοικίες στους εργολάβους».

Η ειδική αγορήτρια του ΣΥΡΙΖΑ Κατερίνα Νοτοπούλου κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι φέρνει διατάξεις που τα παραδίδουν όλα στους εργολάβους, οι οποίοι θα πάρουν το 70% των κατοικιών που θα κατασκευάσουν και παράλληλα θα διαχειρίζονται και το υπόλοιπο 30% των κατοικιών που θα δοθούν έναντι κοινωνικού μισθώματος. «Δεν έχετε φέρει καμία μελέτη, δεν έχετε φέρει καμία τεκμηρίωση και το μόνο που φέρνετε είναι ένα ασύλληπτο ξεπούλημα της δημόσιας περιουσίας, παράδοσης, εν προκειμένω, στους ιδιώτες», είπε η βουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ.

Ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ Μανώλης Συντυχάκης είπε ότι το νομοσχέδιο, για την λεγόμενη κοινωνική αντιπαροχή και το κοινωνικό μίσθωμα, απέχει μακράν από τις πραγματικές ανάγκες της εργατικής λαϊκής οικογένειας, για σύγχρονη και ασφαλή στέγη. Το πλαίσιο γίνεται πιο ελκυστικό, είπε ο βουλευτής του ΚΚΕ, για να κάνουν τις μπίζνες τους οι κατασκευαστικοί όμιλοι και αυτό που κάνει η κυβέρνηση είναι να απογειώνει τη λεηλασία της δημόσιας περιουσίας.

Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης Μαρία Αθανασίου είπε ότι το νομοσχέδιο δεν κομίζει κανένα συγκεκριμένο μέτρο για το δημογραφικό, δεν αγγίζει το πρόβλημα της υπογεννητικότητας και του «ξενιτεμού». Είπε επίσης ότι δεν προσδιορίζονται ούτε ποιες νοούνται ευάλωτες κοινωνικές ομάδες για να επωφεληθούν από τα μέτρα.

Η ειδική αγορήτρια της Νέας Αριστεράς Θεανώ Φωτίου είπε ότι ενώ η στεγαστική κρίση πλήττει ένα στα τρία νοικοκυριά, η κοινωνική αντιπαροχή έχει καταστεί το πιο σύντομο ανέκδοτο επί κυβέρνησης της ΝΔ, αφού ψηφίστηκε το 2022 και σήμερα, τρία χρόνια μετά, έρχονται νέες ρυθμίσεις στη βάση της συμφωνίας κυβέρνησης με μεγαλοεργολάβους και δεν θα έχουμε ούτε κοινωνική, ούτε αντιπαροχή αλλά ούτε και κοινωνική μίσθωση.

Με το νομοσχέδιο, αφού θα απαιτηθούν τρία με τέσσερα χρόνια για την κατασκευή των κατοικιών, θα απαιτηθούν και δέκα χρόνια ακόμα για να αποκτήσουν κυριότητα οι δικαιούχοι, είπε ο ειδικός αγορητής της «Νίκης» Τάσος Οικονομόπουλος και σημείωσε: «Άρα κανένα άμεσο πρόβλημα δεν επιλύεται και με το 30%, ως ποσοστό, για κοινωνική κατοικία, δεν πρόκειται ούτε σε είκοσι χρόνια να καλυφθούν οι ανάγκες».

Ο ειδικός αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας Σπύρος Μπιμπίλας κάλεσε την κυβέρνηση να πάρει ουσιαστικά μέτρα για να σταματήσουν οι πλειστηριασμοί, να προστατευθεί η πρώτη κατοικία από τα funds και πάντως όχι μέτρα που να παραδίδουν δημόσια περιουσία στους μεγαλοεργολάβους.

Σε παρέμβασή του πριν από λίγο στην Ολομέλεια, ο πρόεδρος της Ελληνικής Λύσης Κυριάκος Βελόπουλος σχολίασε τις εξαγγελίες στη ΔΕΘ και κατηγόρησε την κυβέρνηση ότι δεν λαμβάνει ουσιαστικά μέτρα ούτε για το στεγαστικό ούτε και το δημογραφικό και ότι, ενώ επέβαλε οθωμανικούς φόρους, σήμερα δηλώνει ότι βρίσκεται στην ευχάριστη θέση να τους μειώνει.