Η Κρήτη αντιμετωπίζει σοβαρή κρίση λόγω της αυξημένης ροής μεταναστών, με πρόσφατες διασώσεις 520 ατόμων νοτιοδυτικά της Γαύδου. Η κατάσταση επιδεινώνεται από διπλωματικές εντάσεις με τη Λιβύη, που επιτείνουν τη γεωπολιτική αστάθεια στην περιοχή.
Σήμερα, ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συναντά τον Υπουργό Μετανάστευσης Θάνο Πλεύρη για να καθορίσουν στρατηγικές αντιμετώπισης, με έμφαση στην ενίσχυση του Λιμενικού και τη συνεργασία με την ΕΕ.
Οι τοπικές αρχές της Κρήτης βρίσκονται υπό πίεση, ενώ η κυβέρνηση εξετάζει αυστηρότερα μέτρα διαχείρισης των ροών και ζητά ευρωπαϊκή υποστήριξη.
Πιο αναλυτικά
Σε καθεστώς συναγερμού βρίσκεται η κυβέρνηση μετά την εκρηκτική αύξηση των μεταναστευτικών ροών προς τη νότια Κρήτη και τις ακτές της Γαύδου, με φόντο το πρόσφατο διπλωματικό επεισόδιο στη Λιβύη. Μάλιστα, τα ξημερώματα έπειτα από πολύωρη επιχείρηση έρευνας ολοκληρώθηκε η διάσωση περίπου 520 αλλοδαπών που επέβαιναν σε αλιευτικό σκάφος, στη θαλάσσια περιοχή 17 ναυτικά μίλια νότια της Γαύδου. Οι διασωθέντες μεταφέρθηκαν με ασφάλεια στο λιμάνι της Χώρας Σφακίων.
Ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης θα έχει σήμερα, Τετάρτη, κρίσιμη συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου με τον Υπουργό Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνο Πλεύρη, προκειμένου να εξετάσουν τα επόμενα βήματα της κυβέρνησης σε επιχειρησιακό και διπλωματικό επίπεδο.
Η συνάντηση πραγματοποιείται στον απόηχο του διπλωματικού επεισοδίου με την ανατολική κυβέρνηση της Λιβύης και της ματαίωσης της ευρωπαϊκής αποστολής στη Βεγγάζη, που ήρθε να επιτείνει τη γεωπολιτική αστάθεια στην Ανατολική Μεσόγειο.
Την ίδια ώρα η κυβερνητική σύσκεψη πραγματοποιείται σε μια χρονική συγκυρία κατά την οποία, σύμφωνα με πληροφορίες, χιλιάδες μετανάστες βρίσκονται ήδη στις ακτές της Λιβύης περιμένοντας να επιβιβαστούν σε σκάφη με προορισμό την Κρήτη, η οποία ασφυκτιά από την κατακόρυφη αύξηση των ροών. Είναι ενδεικτικό ότι από την Κυριακή έχουν φτάσει περίπου 2.000 άτομα, με τις αρχές και τους κατοίκους της Κρήτης – ιδιαίτερα σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο – να εκπέμπουν SOS.
Η κυβερνητική στρατηγική για το μεταναστευτικό: Ενίσχυση Λιμενικού, αναστολή αιτημάτων ασύλου και κράτηση σε κλειστά κέντρα
Η σημερινή συνάντηση στο Μέγαρο Μαξίμου μεταξύ του Κυριάκου Μητσοτάκη και του Θάνου Πλεύρη αναμένεται να δρομολογήσει σειρά μέτρων, τόσο για την αναχαίτιση των ροών όσο και για την οργάνωση της υποδοχής σε τοπικό και εθνικό επίπεδο. Οι επόμενες κινήσεις της κυβέρνησης θα κριθούν όχι μόνο σε επιχειρησιακό αλλά και σε διπλωματικό επίπεδο, με τη Λιβύη να αποτελεί το νέο επίκεντρο της ευρωπαϊκής πίεσης για την αντιμετώπιση του μεταναστευτικού, με την κυβέρνηση να προαναγγέλλει αυστηρότερη διαχείριση του φαινομένου.
Κυβερνητικές πηγές σημειώνουν πως η Αθήνα δίνει «ιδιαίτερη έμφαση στην ενίσχυση της παρουσίας του Λιμενικού Σώματος και του Πολεμικού Ναυτικού στην Ανατολική Μεσόγειο», με στόχο την αποτροπή νέων αφίξεων. Παράλληλα, αναμένεται να τεθεί στη συνάντηση η ανάγκη για «πιο ενεργή συμμετοχή της Ε.Ε. στον έλεγχο των μεταναστευτικών ροών από τη λιβυκή ακτογραμμή».
Σε αυτό το πλαίσιο, τροχιοδεικτική των προθέσεων τόσο της κυβέρνησης, όσο και της ΕΕ ήταν η δήλωση του Υπουργού Μετανάστευσης και Ασύλου Θάνου Πλεύρη μετά τη συνάντηση της ευρωπαϊκής αντιπροσωπείας στην Τρίπολη της Λιβύης με την κυβέρνηση Εθνικής Ενότητας για τις μεταναστευτικές πιέσεις στην Κρήτη.
«Είμαστε εδώ, αντιπροσωπεία της ΕΕ, με τον Επίτροπο Μπρούνερ. Θέλουμε να δώσουμε ένα σαφές μήνυμα, ότι θα βοηθήσουμε τη Λιβύη να κρατήσει τους παράνομους μετανάστες, να αποτρέψει τις αναχωρήσεις προς την ΕΕ και παράλληλα να επιστρέψουν οι παράνομοι μετανάστες πίσω στην πατρίδα τους. Σε αυτή την κατεύθυνση θα συνεργαστούμε. Η Κρήτη δέχεται τεράστια πίεση από την ανατολική ακτή κι αυτό θέλουμε να το αποτρέψουμε», ανέφερε χαρακτηριστικά ο κ. Πλεύρης.
Η απότομη κλιμάκωση στις σχέσεις με τη Λιβύη, στο φόντο των αυξημένων μεταναστευτικών ροών προέκυψε μετά το διπλωματικό επεισόδιο στη Βεγγάζη, όταν η κυβέρνηση της Ανατολικής Λιβύης χαρακτήρισε «ανεπιθύμητα πρόσωπα» τα μέλη ευρωπαϊκής αποστολής – μεταξύ αυτών ο επίτροπος Μετανάστευσης της Ε.Ε. και οι υπουργοί της Ελλάδας, της Ιταλίας και της Μάλτας – καταγγέλλοντας «κατάφωρη παραβίαση της λιβυκής κυριαρχίας και της διπλωματικής δεοντολογίας».
«Πρωτοφανές» χαρακτήρισε το περιστατικό ο Κυβερνητικός Εκπρόσωπος Παύλος Μαρινάκης, επισημαίνοντας πως «η Αθήνα εξετάζει πιο αυστηρά και αποτελεσματικά μέτρα».
Όπως ανέφερε ο κυβερνητικός εκπρόσωπος: «Η ροή μεταναστών είναι αυξανόμενη και συνεχιζόμενη. Από τη στιγμή που η άλλη πλευρά δεν συνεργάζεται, η κοινή λογική λέει ότι δεν μπορούμε να αποκλείσουμε τα κλειστά κέντρα».
Απαντώντας σε ερώτηση για πιθανή νομιμοποίηση μεταναστών μετά από επταετή διαμονή, ξεκαθάρισε: «όχι». Παράλληλα, τόνισε ότι το κυβερνητικό επιτελείο εξετάζει «πολιτικές ανάλογες με εκείνες των Ηνωμένων Πολιτειών, δηλαδή είτε κράτηση είτε επαναπροώθηση στις χώρες καταγωγής».
Ο αντιπρόεδρος της κυβέρνησης, Κωστής Χατζηδάκης, από την πλευρά του, ξεκαθάρισε τη στρατηγική της κυβέρνησης.
«Η κυβέρνηση θα αντιμετωπίσει την κατάσταση με αποφασιστικότητα, σεβόμενη τους διεθνείς και ευρωπαϊκούς κανόνες για τη μετανάστευση, αλλά και χωρίς καμία διάθεση να γίνει η πατρίδα μας ξέφραγο αμπέλι», τόνισε, υπογραμμίζοντας τη διεθνή στήριξη προς την Ελλάδα.
Αναφερόμενος στη στάση της κυβέρνησης της Βεγγάζης, τόνισε: «Δεν νομίζω ότι ήταν μία θετική στάση. Η Ευρωπαϊκή Ένωση προσπαθεί μέσα σε αυτή την εξαιρετικά περίεργη κατάσταση να βρει μία λύση, όπως έχει επιχειρήσει και με άλλους γείτονες στα νότια και στα ανατολικά… Η Λιβύη πρέπει να κατανοήσει ότι δεν μπορεί να αγνοήσει τον παράγοντα Ευρωπαϊκή Ένωση. Επίσης, πρέπει να είναι ξεκάθαρο ότι ο δρόμος για την όποια οικονομική στήριξη της Λιβύης περνάει και από την Αθήνα».
Ο κ. Χατζηδάκης επεσήμανε ότι το σχέδιο δράσης της κυβέρνησης κινείται σε τρία επίπεδα:
- Διπλωματικές επαφές με τις δύο αντίπαλες κυβερνήσεις της Λιβύης
- Επιχειρησιακή διαχείριση στη θάλασσα με ενίσχυση των περιπολιών
- Εσωτερική διαχείριση εντός της χώρας, με αξιοποίηση όλων των μέσων
Η ελληνική πλευρά επισημαίνει ότι δεν μπορεί να διαχειριστεί τη νέα φάση του μεταναστευτικού χωρίς τη βοήθεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Όπως δήλωσε ο κ. Μαρινάκης: «Η Ελλάδα δεν θα μπορέσει να διαχειριστεί μόνη της την νέα φάση και θα ζητήσει βοήθεια από την Ευρωπαϊκή Ένωση, ώστε να διαχειριστεί τη νέα κρίση».
«Εκρηκτική» η κατάσταση στην Κρήτη – Στα όριά τους οι τοπικές κοινωνίες
Η Κρήτη βρίσκεται υπό πίεση, με τις τοπικές αρχές και τις κοινωνικές δομές να έχουν φτάσει στα όριά τους. Η μία μετά την άλλη, καταφθάνουν βάρκες γεμάτες με μετανάστες και πρόσφυγες στις ακτές του νησιού, κυρίως στα νότια παράλια – από τα Σφακιά και την Παλαιόχωρα έως τις Τρεις Εκκλησιές και το Ρέθυμνο. Από την Κυριακή, περίπου 2.000 άτομα έχουν φτάσει στην Κρήτη και τη Γαύδο, ενώ όπως μεταδίδεται, στις ακτές της Λιβύης περιμένουν χιλιάδες ακόμη μετανάστες για να επιβιβαστούν στα σκάφη των διακινητών.
Η αύξηση των μεταναστευτικών ροών στην Κρήτη είναι ραγδαία και ανεξέλεγκτη. Μόνο το διήμερο 6 και 7 Ιουλίου, 557 μετανάστες αποβιβάστηκαν στο Ρέθυμνο, 544 στα Χανιά και 353 στο Ηράκλειο – συνολικά 1.454 άνθρωποι μέσα σε 48 ώρες. Οι ροές συνεχίζονται αμείωτα νυχθημερόν, με ανθρώπους από την Αίγυπτο, το Σουδάν, την Υεμένη, το Μπαγκλαντές και τη Λιβύη να ξεκινούν από το λιμάνι του Τομπρούκ και να καταλήγουν στις νότιες ακτές της Κρήτης.
Η εικόνα είναι αποκαρδιωτική: Άνθρωποι στοιβαγμένοι σε σκουριασμένα αλιευτικά και πρόχειρες ξύλινες βάρκες, να μεταφέρονται από τα πλωτά του Λιμενικού στο λιμάνι του Ηρακλείου, από όπου με λεωφορεία οδηγούνται προσωρινά στον παλιό εμπορευματικό σταθμό, όπου ήδη φιλοξενούνται 150 άτομα από τις προηγούμενες ημέρες. Άλλοι καταλήγουν στην Αγυιά Χανίων, όπου ο Δήμος, εθελοντές και ανθρωπιστικές οργανώσεις τους προσφέρουν τα βασικά: «ένα πιάτο φαγητό, μία κουβέρτα».
Οι δήμοι σε Χανιά, Ρέθυμνο και Ηράκλειο εκφράζουν έντονη ανησυχία για τις επιπτώσεις τόσο στις τοπικές κοινωνίες όσο και στην οικονομία, καθώς η κρίση εκδηλώνεται μέσα στην καρδιά της τουριστικής περιόδου. Ξενοδόχοι, επαγγελματίες και κάτοικοι βρίσκονται σε αναβρασμό, με τις υποδομές να χαρακτηρίζονται ανεπαρκείς και τις συνθήκες φιλοξενίας των μεταναστών προβληματικές.
«Η κατάσταση γίνεται ασφυκτική στο λιμάνι της πόλης όπου βρίσκονται προσωρινά οι μετανάστες», λένε εκπρόσωποι της τοπικής αυτοδιοίκησης, ενώ οι Λιμενικές Αρχές τονίζουν ότι έχουν εξαντλήσει κάθε διαθέσιμο μέσο διαχείρισης.
Ο Δήμαρχος Ρεθύμνου επισημαίνει την ανάγκη για θεσμική και μόνιμη λύση: «Πρέπει η κυβέρνηση υπεύθυνα να ορίσει σημεία μόνιμης υποδοχής των μεταναστών για την ταυτοποίηση τους και μετά να γίνεται η διαχείριση με ανθρώπινες συνθήκες και γι’ αυτούς, σύμφωνα με την ελληνική και την ευρωπαϊκή νομοθεσία».
