«Η χάραξη πολιτικής δεν μπορεί να βασίζεται στη διαίσθηση, χρειάζεται επιστημονική τεκμηρίωση, συστηματική πληροφόρηση, διεθνής σύγκριση. Αν μια παρέμβαση δεν είναι τεκμηριωμένη, δεν είναι απλώς αναποτελεσματική, είναι σπατάλη πόρων», υπογράμμισε η αναπληρώτρια υπουργός Υγείας Ειρήνη Αγαπηδάκη, στην κεντρική της ομιλία στο 2nd Synergies Forum on Cancer της Ελληνικής Ομοσπονδίας Καρκίνου, παρουσιάζοντας τις μεγάλες αλλαγές που δρομολογούνται στη δημόσια πολιτική για την πρόληψη.

Η αναπληρώτρια υπουργός παρουσίασε τα αποτελέσματα του πρώτου οργανωμένου προγράμματος πρόληψης «Προλαμβάνω», σημειώνοντας ότι σε σύνολο 6 εκατομμυρίων μοναδικών δικαιούχων, έχουμε ήδη 3,5 εκατομμύρια πολίτες που έχουν κάνει τις εξετάσεις.

«Εχουμε ήδη πολύ υψηλή συμμετοχή των πολιτών. Για παράδειγμα, για τα καρδιαγγειακά έχουμε περίπου 1,5 εκατομμύριο πολίτες που έχουν κάνει ήδη τις εξετάσεις τους, περί τους 20.000 έχουν παραπεμφθεί στο δεύτερο επίπεδο καρδιολογικού ελέγχου και 4.200 παραπέμπονται για έλεγχο ισχαιμίας. Μιλάμε για ανθρώπους οι οποίοι δεν γνώριζαν ότι πάσχουν από κάποιο νόσημα. Αντίστοιχα δεδομένα έχουμε και για τον καρκίνο του μαστού, 812.000 γυναίκες έχουν κάνει δωρεάν τις εξετάσεις τους, πάνω από 50.000 έχουν εντοπιστεί έγκαιρα με ευρήματα», ανέφερε χαρακτηριστικά, τονίζοντας ότι πλέον με τα προγράμματα screening και με τον εθνικό ηλεκτρονικό φάκελο υγείας, για πρώτη φορά η χώρα έχει πληθυσμιακές βάσεις δεδομένων υγείας.

Νέα προγράμματα πρόληψης

Η αναπληρώτρια υπουργός ανακοίνωσε νέα προγράμματα πρόληψης, για τη νεφρική δυσλειτουργία και την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας ενηλίκων, ενώ αναφέρθηκε και σε στοχευμένο πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων για ευάλωτες ομάδες σε απομακρυσμένες περιοχές. «Ατομα με διαβήτη, δυσλιπιδαιμία ή αρρύθμιστη υπέρταση διατρέχουν κίνδυνο πρώιμης νεφρικής δυσλειτουργίας. Γι’ αυτό δημιουργούμε ένα πρόγραμμα που εντοπίζει τις ομάδες υψηλού κινδύνου και δίνει τη δυνατότητα έγκαιρης διάγνωσης μέσω εξετάσεων. Παράλληλα, ξεκινά νέο πρόγραμμα για την παχυσαρκία ενηλίκων, που συνδυάζει πρόσβαση σε καινοτόμα φάρμακα με υποστήριξη από διατροφολόγο. Αν δεν ακολουθούνται οι συνεδρίες, διακόπτεται η αγωγή, καθώς η σωστή διατροφή είναι κρίσιμη για τη διατήρηση μυϊκής μάζας και την υγιή γήρανση. Θέλουμε να αποφύγουμε την παρερμηνεία των φαρμάκων ως “μαγική λύση”. Το πρόγραμμα απευθύνεται σε άτομα με νοσογόνο παχυσαρκία, με BMI 40 και άνω, με σοβαρά προβλήματα υγείας», σημείωσε.

Αναφέρθηκε επίσης, σε ένα ειδικό πρόγραμμα που αφορά στις απομακρυσμένες περιοχές, όπου πέραν του «Προλαμβάνω» θα υλοποιηθεί ένα στοχευμένο πρόγραμμα προληπτικών εξετάσεων για παιδιά, εγκύους, μεσήλικες και ηλικιωμένους.

«Αυτό το επιπλέον πρόγραμμα απευθύνεται σε περιοχές με πληθυσμό κάτω από δέκα χιλιάδες κατοίκους, όπως τα πολύ μικρά νησιά μας με γεωγραφικές ανισότητες και δυσκολίες πρόσβασης, καθώς και σε ορεινές περιοχές σε όλη τη χώρα, όπου οι κάτοικοι χρειάζονται ειδική φροντίδα πέραν της καθολικής κάλυψης του “Προλαμβάνω”».

Επιπλέον, η αναπληρώτρια υπουργός ανακοίνωσε τη διεξαγωγή πιλοτικής έρευνας αξιολόγησης της τεχνητής νοημοσύνης στη διάγνωση καρκίνου μαστού, εάν δηλαδή το ΑΙ σε σχέση με τον κλινικό γιατρό εντοπίζει γρηγορότερα, καλύτερα, αποτελεσματικότερα τις βλάβες στον μαστό, αλλά και πρόγραμμα επιμόρφωσης και αναβάθμισης δεξιοτήτων (upskilling/reskilling) για επαγγελματίες υγείας που εμπλέκονται στον προληπτικό έλεγχο. «Η συνεχής επιμόρφωση πρέπει να γίνει μέρος της κουλτούρας μας. Δεν ζούμε πια στην εποχή της αυθεντίας. Η ιατρική οφείλει να βασίζεται στις τεκμηριωμένες οδηγίες», τόνισε.

Σε συμπληρωματική τοποθέτηση μετά την ομιλία της, η κ. Αγαπηδάκη αναφέρθηκε στις νέες προκλήσεις που αντιμετωπίζει το ΕΣΥ και στις προσπάθειες για να καλυφθούν ολοκληρωμένα οι ανάγκες πρόληψης.

Χαρακτηριστικά ανέφερε την αποζημίωση νέων βιοδεικτών, που παλαιότερα δεν υπήρχαν, τη λειτουργία μητρώου νεοπλασιών που βελτιώνει την καταγραφή και παρακολούθηση των ασθενών, την πρόσβαση των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα, ενώ με την εφαρμογή του Ηλεκτρονικού Φακέλου Υγείας στο τέλος του έτους, θα είναι δυνατή η παραγωγή πλήθους μητρώων ασθενών, επανακαθορίζοντας την παρακολούθηση και παρέμβαση. Η αναπληρώτρια υπουργός υπογράμμισε πως η τηλεϊατρική αλλάζει το τοπίο της πρόσβασης στην υγεία, με σημαντικές υπηρεσίες ήδη σε λειτουργία και πλήρη κάλυψη σε όλη τη χώρα έως το τέλος του 2025.

Κλείνοντας, επανέλαβε τη δέσμευση της κυβέρνησης και προσωπικά του πρωθυπουργού Κυριάκου Μητσοτάκη, για ενίσχυση της πρόληψης ως κεντρικού πυλώνα του ΕΣΥ, ώστε η Πολιτεία να παρεμβαίνει έγκαιρα και να βελτιώνει την υγεία του πληθυσμού, όχι απλά να παρέχει θεραπεία.

Τέλος, απηύθυνε κάλεσμα για συνεργασία με τους Συλλόγους Ασθενών, τονίζοντας την αναντικατάστατη αξία της ανθρώπινης επαφής. «Οταν κάποιος έρχεται αντιμέτωπος με διάγνωση, χρειάζεται ένα χέρι, μία αγκαλιά, ένα πρόσωπο. Τα ψηφιακά εργαλεία δεν μπορούν να υποκαταστήσουν αυτό το ανθρώπινο κομμάτι. Η συμμετοχή των συλλόγων είναι κρίσιμη για να στηρίξουμε τους ασθενείς σε κάθε βήμα. Χτίζουμε ένα ενιαίο οικοσύστημα υγείας, όπου η επιστήμη, οι επαγγελματίες και οι πολίτες συμμετέχουν εξίσου», κατέληξε.