Οι σημαντικές για την Ελλάδα τροπολογίες της Έλενας Κουντουρά που αφορούν τη στεγαστική κρίση στη χώρα μας, την αναγνώριση των ειδικών αναγκών και στήριξη των νησιών αλλά και την ενίσχυση του βιώσιμου τουρισμού, εγκρίθηκαν σε δύο κρίσιμες εκθέσεις της Επιτροπής Περιφερειακής Ανάπτυξης REGI, που σύντομα θα μπουν στην Ολομέλεια του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου προς ψήφιση.
Η Έλενα Κουντουρά, ως εισηγήτρια της πολιτικής της ομάδας LEFT συνδιαμόρφωσε την έκθεση για τη συμβολή της Πολιτικής Συνοχής στην αντιμετώπιση της Στεγαστικής Κρίσης, καθώς και την έκθεση για τη Δίκαιη Μετάβαση.
Η υιοθέτηση των προτάσεων-τροπολογιών που κατέθεσε η Έλενα Κουντουρά συνιστούν επιτυχία για τη χώρα μας σε τρεις άξονες: διεκδίκηση οικονομικά προσιτής στέγης για όλους, ειδική στήριξη των νησιών και ενίσχυση του βιώσιμου τουρισμού στο πλαίσιο της δίκαιης μετάβασης και των πολιτικών για τη στέγαση.
Ειδικά για τα νησιά, αποτελεί τεράστια επιτυχία, καθώς εισάγονται ειδικές ρυθμίσεις για την αντιμετώπιση και χρηματοδοτική στήριξη απέναντι στα οξύτατα προβλήματα που αντιμετωπίζουν στη βιώσιμη ανάπτυξή τους, από τη στεγαστική και κλιματική κρίση και τον ενεργειακό μετασχηματισμό τους.
Συγκεκριμένα, στην έκθεση για τη Δίκαιη Μετάβαση, οι βασικότερες θέσεις της Έλενας Κουντουρά που εγκρίθηκαν και συμπεριλήφθηκαν είναι:
- H αναγνώριση της ευάλωτης κατάστασης των νησιών, των οποίων οι πολίτες βρίσκονται σε μειονεκτική θέση εξαιτίας των κοινωνικοοικονομικών επιπτώσεων της μετάβασης, σε συνδυασμό με τον σοβαρό αντίκτυπο της κλιματικής κρίσης.
- Οι νησιωτικές περιοχές να θεωρούνται επιλέξιμες για την εφαρμογή μειωμένων φορολογικών συντελεστών στο πλαίσιο των νησιωτικών οικονομικών ζωνών του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης.
- Αντισταθμιστικά μέτρα για την οικονομική, κοινωνική και εδαφική συνοχή των νησιών, απέναντι στον αντίκτυπο από τη διαδικασία μετάβασης σε μια καθαρότερη οικονομία και κοινωνία.
- Προτεραιότητα στην ανάπτυξη υποδομών στα νησιά με στόχο την απαλλαγή των αεροπορικών και θαλάσσιων μεταφορών από τις έντονες εκπομπές άνθρακα
- Η αναγνώριση του τουρισμού ως βασικού οικονομικού κλάδου της ΕΕ που συμβάλλει στο ΑΕΠ της ΕΕ άνω του 10%, και μπορεί να συνεισφέρει σημαντικά στην εδαφική συνοχή, ιδίως σε απομακρυσμένες, αγροτικές, παράκτιες, εξόχως απόκεντρες και νησιωτικές περιοχές.
- Να στηριχθούν από την Πολιτική Συνοχής οι στρατηγικές για τον βιώσιμο τουρισμό στο πλαίσιο της Δίκαιης Μετάβασης, προωθώντας την ανθεκτικότητα, την καινοτομία, τον πράσινο και ψηφιακό μετασχηματισμό και την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς.
- Προτεραιότητα στη στήριξη μικρομεσαίων και πολύ μικρών επιχειρήσεων, καθώς και παραδοσιακών τοπικών και οικογενειακών επιχειρήσεων.
- Κατάρτιση, εκπαίδευση και επανεκπαίδευση εργαζομένων και ανέργων και προγράμματα πρακτικής άσκησης με επαρκή αμοιβή, αξιοπρεπείς συνθήκες εργασίας και ποιοτική εκπαίδευση, στην πορεία προς την πράσινη μετάβαση.
- Παροχή ειδικής τεχνικής υποστήριξης στις περιφερειακές και τοπικές αρχές από τα πρώτα στάδια, προκειμένου να ενισχυθεί η ικανότητά τους για σχεδιασμό από τη βάση προς την κορυφή και να βοηθηθούν οι πιθανοί δικαιούχοι στην προετοιμασία έργων υψηλής ποιότητας.
- Συγκεκριμένα μέτρα για την προστασία των ευάλωτων νοικοκυριών από την ενεργειακή φτώχεια στις περιοχές του Ταμείου Δίκαιης Μετάβασης.
- Επενδύσεις σε βασικές υποδομές, βιώσιμο τουρισμό και βιώσιμους τρόπους μεταφοράς, με στόχο την ενίσχυση της ανθεκτικότητας και της καινοτομίας, προωθώντας παράλληλα την ανάπτυξη χωρίς αποκλεισμούς και δημιουργώντας νέες θέσεις εργασίας.
- Να διατηρηθεί η πολιτιστική και βιομηχανική κληρονομιά των πληγεισών κοινοτήτων και να δημιουργηθούν ειδικά προγράμματα κατάρτισης για ταξιδιωτικούς οδηγούς πολιτιστικής κληρονομιάς, με σκοπό την ενίσχυση της τοπικής απασχόλησης και της πολιτιστικής συνέχειας.
- Την υποστήριξη της δημιουργίας κέντρων επισκεπτών και χώρων παρουσιάσεων, που αναδεικνύουν την τοπική ιστορία και τις παραδόσεις, προσελκύοντας πολιτιστικό και εκπαιδευτικό τουρισμό.
Στην έκθεση για την αντιμετώπιση της στεγαστικής κρίσης, εγκρίθηκαν οι τροπολογίες της Έλενας Κουντουρά, στις βασικότερες εκ των οποίων, ζητά:
- Στοχευμένες στρατηγικές από την Πολική Συνοχής για τις αγροτικές περιοχές και τη στήριξη των μικρών και μεσαίου μεγέθους δήμων, που έχουν χαμηλή πρόσβαση σε οικονομικούς πόρους, ανεπαρκείς υποδομές και περιορισμένη θεσμική ικανότητα.
- Ενισχυμένη χρηματοδότηση από την Πολιτική Συνοχής και στοχευμένες στεγαστικές πολιτικές για τα νησιά, με παράλληλες επενδύσεις για τη βελτίωση των υποδομών σε τομείς όπως η υγεία, η εκπαίδευση, οι δημόσιες υπηρεσίες και η συνδεσιμότητα, ώστε να διασφαλιστεί το δικαίωμα των κατοίκων να παραμένουν στον τόπο τους.
- Χρηματοδότηση από την ΕΕ για την υποστήριξη προσωρινών λύσεων στέγασης για τους μετακινούμενους εργαζόμενους, προωθώντας την κοινωνική συνοχή και την οικονομική κινητικότητα.
- Ενίσχυση στην νέα Πολιτική Συνοχής της προώθησης της εδαφικής ανθεκτικότητας και τη στήριξη κοινοτήτων και οικογενειών, ιδιαίτερα σε αγροτικές και νησιωτικές περιοχές, μέσω παροχής ανθεκτικής στέγασης που αντέχει σε φυσικές καταστροφές και ακραία καιρικά φαινόμενα λόγω κλιματικής αλλαγής. Ζητούνται κονδύλια από την ΕΕ για την υποστήριξη της ανοικοδόμησης κατοικιών σε περίπτωση φυσικών καταστροφών.
- Δημοσιονομική ευελιξία για επενδύσεις σε κοινωνικές κατοικίες: oι επενδύσεις σε κοινωνικές, δημόσιες και μη κερδοσκοπικές κατοικίες να εξαιρούνται από τους δημοσιονομικούς περιορισμούς των Κρατών Μελών.
- Χρηματοδοτήσεις από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων για επενδύσεις σε κοινωνικές και οικονομικά προσιτές κατοικίες σε συνεργασία με τις διαχειριστικές αρχές της Πολιτικής Συνοχής.
- Πρόσβαση των τοπικών αρχών, μη κερδοσκοπικών κατασκευαστών και συνεταιρισμών σε μακροπρόθεσμα δάνεια με χαμηλά επιτόκια για ανάπτυξη οικονομικά προσιτών και κοινωνικών κατοικιών.
- Επείγουσα ανάγκη για βαθιές ενεργειακές ανακαινίσεις για την αντιμετώπιση της ενεργειακής φτώχειας στην ΕΕ, δεδομένου ότι τα κτήρια αντιπροσωπεύουν περίπου το 40% της κατανάλωσης ενέργειας και το 36% των εκπομπών CO₂ στην ΕΕ, καθιστώντας αναγκαία την απανθρακοποίησή τους μέσω εκτεταμένων ανακαινίσεων.
- Ένταξη των νέων στις εθνικές στρατηγικές στέγασης και στήριξή τους με εξατομικευμένα μέτρα (πχ. δάνεια με χαμηλό επιτόκιο, εγγυήσεις ενοικίου και εκτεταμένες εγγυήσεων για την αγορά πρώτης κατοικίας).
- Χρηματοδοτήσεις μέσω της Πολιτικής Συνοχής για την αύξηση των επενδύσεων σε φοιτητικές κατοικίες και οικονομικά προσιτή στέγαση.
- Χρηματοδότηση από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο ΕΚΤ+ για συμπληρωματικά μέτρα (πχ. προγράμματα βοήθειας ενοικιαστών και κοινωνικής ένταξης με οικονομικά προσιτή στέγαση).
- Προώθηση μοντέλων κοινωνικής ένταξης, όπως το πρόγραμμα «Πρώτα η Στέγαση» για την πρόληψη και αντιμετώπιση της αστεγίας.
- Θέσπιση συστήματος «έγκαιρης προειδοποίησης», μέσω και της τεχνητής νοημοσύνης, για την πρόβλεψη των κινδύνων αποκλεισμού από τη στέγαση, με πλήρη σεβασμό των αρχών της διαφάνειας, της προστασίας των δεδομένων και της απαγόρευσης των διακρίσεων.
- Στρατηγική προτεραιότητα στις χρηματοδοτήσεις των Ταμείων Συνοχής μετά το 2027 οι επενδύσεις σε οικονομικά προσιτή, αξιοπρεπή, προσβάσιμη και βιώσιμη στέγαση, και σχετικά μέτρα (πχ. η κοινωνική και δημόσια στέγαση, τα οικονομικά προσιτά συστήματα μίσθωσης για ευάλωτους και χαμηλού εισοδήματος πληθυσμούς).
- Χρηματοδότηση του «δικαιώματος παραμονής», ιδίως σε περιοχές που αντιμετωπίζουν πιέσεις στέγασης λόγω τουρισμού, «πράσινου εξευγενισμού» ή επενδυτικής κερδοσκοπίας, μέσα σε πόλεις, νησιά, παράκτιες περιοχές κ.α., και οι αυξήσεις ενοικίων οδηγούν συχνά στον εκτοπισμό ευάλωτων ομάδων.
- Ειδική μέριμνα στα στεγαστικά προγράμματα για τα άτομα με αναπηρία και τους ηλικιωμένους, για προσβασιμότητα και συμπεριληπτικότητα. Οι επενδύσεις της πολιτικής συνοχής να ενσωματώνουν τη διάσταση της αναπηρίας σε όλα τα στεγαστικά προγράμματα, ώστε να διασφαλίζονται ίσες ευκαιρίες για όλους τους πολίτες.
- Αύξηση των κατηγοριών δικαιούχων για την κοινωνική στέγαση και την οικονομικά προσιτή στέγαση με αναθεώρηση από την Κομισιόν της απόφασης του 2021 για τις Υπηρεσίες Γενικού Οικονομικού Συμφέροντος (ΥΓΟΣ).
- Αναγνώριση συνολικά της πρόσβασης σε επαρκή, αξιοπρεπή και οικονομικά προσιτή στέγαση ως θεμελιώδες κοινωνικό δικαίωμα και προϋπόθεση για την κοινωνική και οικονομική συμμετοχή και ευημερία των πολιτών.
