Μία νέα προσφορά για την πρόσκτηση μεταχειρισμένων πλοίων, που αυτή τη φορά έρχεται από την Ιταλία, φέρνει στο Πολεμικό Ναυτικό (ΠΝ) να εξετάζει λύσεις, τις οποίες το ίδιο είχε απορρίψει πριν από έναν χρόνο με το αιτιολογικό της ομοιοτυπίας, που ήθελε για όλα τα πλοία του Στόλου. Ωστόσο, φαίνεται ότι για αρκετά χρόνια ακόμη τα πληρώματα θα δίνουν την μάχη προάσπισης της Εθνικής μας Κυριαρχίας με σκαριά άνω του μισού αιώνα.

Του Χρήστου Μαζανίτη

Ήταν Ιούνιος του 2023 όταν το enikos.gr αποκάλυπτε κατά αποκλειστικότητα την σύμπραξη Αμερικής και Ιταλίας στα ναυπηγεία Ελευσίνας για την εξολοκλήρου ναυπήγηση στην Ελλάδα των κορβετών FcX-30 DOHA για το Πολεμικό Ναυτικό.

Μάλιστα, η πρόταση περιλάμβανε και την δημιουργία υποδομών για την ναυπήγηση των φρεγατών κλάσης Constellation, που αυτή τη στιγμή ναυπηγούνται για το αμερικανικό πολεμικό ναυτικό (US NAVY) και που όπως έχουμε αποκαλύψει στο enikos.gr και την Realnews της Κυριακής, πρόκειται να εξαγγείλει ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης στο νέο εξοπλιστικό πρόγραμμα για την άμυνα της χώρας.

Το αμερικανικό πρόγραμμα FFG-X ή Constellation όπως έχει ονομαστεί περιλαμβάνει την κατασκευή φρεγάτας μήκους 151 μέτρων κι εκτοπίσματος 7.300 τόνων, εφοδιασμένη μεταξύ άλλων με 16 κελιά για πυραύλους NSM (Naval Strike Missile – Πυραύλων Μεγάλου Πλήγματος) και 32 κελιά τύπου Mk41 για την εκτόξευση πυραύλων ESSM2, στους οποίους το Ελληνικό Πολεμικό Ναυτικό είναι συμπαραγωγός και που είχαν προβλεφθεί να περιλαμβάνονται στις κορβέτες που επρόκειτο να προμηθευτεί.

Σε ότι αφορά τις κορβέτες DOHA ή FCx30, πρόκειται για μια υπερσύγχρονη, δοκιμασμένη στη θάλασσα κορβέτα με κορυφαίες επιδόσεις σε όλα τα περιβάλλοντα πολέμου και η προμήθειά της θα αποτελούσε ένα ουσιαστικό και αποφασιστικό βήμα προς τον εκσυγχρονισμό του ΠΝ.

Παράλληλα, θα καθίσταντο ορόσημο για την Ελληνική οικονομία, καθώς θα οδηγούσε στην αναβάθμιση των δυνατοτήτων της Ελληνικής Ναυπηγικής Βιομηχανίας και στη δημιουργία ενός στρατηγικού ναυτικού κόμβου στην Ελευσίνα για την ευρύτερη περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, πάντα σε πλήρη συμμόρφωση με τους στόχους και τις προτεραιότητες που θέτουν τόσο η Ελληνική Εθνική Αμυντική Βιομηχανική Στρατηγική όσο και η Ελληνική Εθνική Βιομηχανική Στρατηγική».

Μάλιστα, οι κατασκευάστριες εταιρείες, η ιταλική Fincantieri που κατασκευάζει στις ΗΠΑ και τις Constellation (ως US Fincantieri) με την αμερικανική ΟΝΕΧ είχαν ανακοινώσει και συμφωνία, που αξιολόγησε θετικά τις δυνατότητες των Ναυπηγείων ONEX Elefsis για αυτά τα νέα κατασκευαστικά προγράμματα και MRO (Maintenance, Repair and Overhaul), καθώς και για την δημιουργία ενός κέντρου αριστείας.

Το 2024, ωστόσο, η ηγεσία του Πολεμικού Ναυτικού αποφάσισε να βάλει ταφόπλακα στο πρόγραμμα των κορβετών επικαλούμενη ένα «σοβαρό ζήτημα ομοιοτυπίας». Κι αυτό ήταν το τακτικό σύστημα ATHENA και το περιστρεφόμενο AESA 3D Kronos Naval. Το ΠΝ, προτάσσοντας ως δικαιολογία ότι οι φρεγάτες FDI Belharra έχουν το σύστημα TACTICOS, το οποίο ήθελαν να βάλουν και στις ΜΕΚΟ – όταν αποφασιστεί να γίνει ο εκσυγχρονισμός τους – αλλά και στις ΤΠΚ «ΡΟΥΣΣΕΝ», έκοψε ουσιαστικά τις DOHA. Κι όχι μόνο αυτές αλλά και την δυνατότητα παραχώρησης έναντι χαμηλού τιμήματος φρεγατών Bergamini, που είναι η ιταλική έκδοση των FREMM, που τελικά κατέληξαν στην Αίγυπτο.

Κι αν εκ πρώτης όψης η ομοτυπία φαντάζει ισχυρός παράγοντας, μία προσεκτικότερη εξέταση αναδεικνύει κάποιες αδυναμίες στην λογική.

Σύμφωνα με επιβεβαιωμένες πληροφορίες του enikos.gr, πρόσφατα έγινε μία σύσκεψη στο ΠΝ σχετικά με την αναβάθμιση των ΤΠΚ – Πυραυλακάτων ΡΟΥΣΣΕΝ, κλάσης SUPER VITA. Πρόκειται για πλοία που κατασκευάστηκαν εξολοκλήρου στα ναυπηγεία Ελευσίνας, από ελληνικά χέρια. Μάλιστα, ειδικά στις 2 τελευταίες πυραυλακάτους έγιναν από τα ελληνικά ναυπηγεία σε συνεννόηση με το ΠΝ κάποιες ειδικές παρεμβάσεις, εκτοξεύοντας έτι περαιτέρω τις δυνατότητές τους.

Κατά τη διάρκεια της συγκεκριμένης σύσκεψης αναδείχθηκαν δύο παράδοξα. Το πρώτο ότι δεν κλήθηκε κανείς από τα ναυπηγεία να καταθέσει από τεχνικής άποψης τις προτάσεις για την αναβάθμιση των πλοίων. Το δεύτερο ότι οι παρόντες ζήτησαν από την εταιρεία που έχει τα TACTICOS να προτείνουν αναβάθμιση και τιμές, ενώ η συνήθης πρακτική έχει το ΠΝ να θέτει τους όρους, τις προδιαγραφές και την οικονομική οροφή.

Οι ίδιες πηγές ενημέρωσης ανέφεραν στο enikos.gr ότι το κόστος για την τοποθέτηση του συστήματος που προτάθηκε ανέρχεται στα 25 εκατ. ευρώ ανά πλοίο. Κι όμως, άνθρωποι της αγορά λένε ότι το κόστος του Hardware δεν υπερβαίνει τα 5 εκατ. ευρώ. Κοινός παράγοντας είναι ότι το σύστημα θα έρθει και αυτό κλειδωμένο, χωρίς δυνατότητα παρεμβολής ή αναβάθμισης από το ΠΝ, με ότι αυτό συνεπάγεται για την επιχειρησιακή του αυτονομία.

Στον αντίποδα, το Πολεμικό Ναυτικό με την προσθήκη του ATHENA θα έπαιρνε και τα «κλειδιά» έχοντας πρόσβαση στην τεχνολογία και στην αναβάθμισή του. Επιπλέον θα μπορούσε αυτό το σύστημα να ενταχθεί και σε άλλες μονάδες του ΠΝ, όπως οι ΜΕΚΟ ή οι Πυραυλάκατοι, με μεγάλη συμμετοχή της εγχώριας βιομηχανίας. Κάτι το οποίο τελικά δεν προωθείται.

Κι όμως, όχι μόνο έγινε εμβολισμός του προγράμματος των κορβετών, αλλά το ΠΝ ουσιαστικά ποτέ δεν έκατσε να συζητήσει με τους εκπροσώπους της εγχώριας βιομηχανίας τις δυνατότητες παραγωγής στην Ελλάδα.

Αντιθέτως, από την Ιταλία ήρθαν αναφορές σε ανώτατο επίπεδο, περί προσέγγισης της κατασκευάστριας εταιρείας, στην οποία δήλωναν ότι δεν εμπιστεύονται τις δυνατότητες της εγχώριας ναυπηγικής βιομηχανίας.

Κι ενώ ο Στόλος βρίσκεται σε περιδίνηση, με τα πληρώματα να πηγαίνουν σε αποστολές με φρεγάτες που μετρούν μισό αιώνα ζωής, από το ΠΝ υπάρχουν θετικές εισηγήσεις στο ενδεχόμενο πρόσκτησης των μεταχειρισμένων φρεγατών FREMM – Bergamini από την Ιταλία, οι οποίες εφοδιάζονται το ATHENA.

Στην αεροπορική διάλεκτο υπάρχει ο όρος βέρτιγκο, με τον οποίο εξηγείται η παραίσθηση στον πιλότο, που εκείνη τη στιγμή θεωρεί ότι η κατεύθυνση που ακολουθεί με βάση τα όργανα πλοήγησης δεν είναι η σωστή και «διορθώνει» τη δήθεν λανθασμένη πορεία, με αποτέλεσμα την συντριβή του.

Στο Ελληνικό Πεντάγωνο έχει αρχίσει πλέον να αναπτύσσεται έντονος προβληματισμός γύρω από το θέμα των κορβετών και το αν και κατά πόσο η επιλογή του 2024 ήταν η πλέον ενδεδειγμένη.