Στάση αναμονής ενόψει της ακρόασης φορέων, τηρεί η πλειονότητα των κομμάτων της αντιπολίτευσης στο ερανιστικό νομοσχέδιο του υπουργείου Πολιτισμού, που άρχισε σήμερα να συζητείται στην επιτροπή Μορφωτικών Υποθέσεων της Βουλής. Το νομοσχέδιο ρυθμίζει πολλά ζητήματα αρμοδιότητας του υπουργείου Πολιτισμού, έχοντας στην προμετωπίδα την αναδιοργάνωση των νομικών προσώπων της Εθνικής Πινακοθήκης του Μητροπολιτικού Οργανισμού Μουσείων Εικαστικών Τεχνών Θεσσαλονίκης, την ενίσχυση των δράσεων του Οργανισμού Μεγάρου Μουσικής Θεσσαλονίκης και του Φεστιβάλ Κινηματογράφου Θεσσαλονίκης, τη μετονομασία του Προπαρασκευαστικού και Επαγγελματικού Σχολείου καλών Τεχνών Πανόρμου Τήνου σε Ανώτερη Σχολή Καλής Τέχνης Μαρμαροτεχνίας Πανόρμου Τήνου και τις ρυθμίσεις για το πρόγραμμα στήριξης οπτικοακουστικών έργων στην Ελλάδα.

Η υπουργός Πολιτισμού, Λίνα Μενδώνη, απάντησε στις αιτιάσεις που διατυπώθηκαν κατά τη διάρκεια της συζήτησης, για τον έλεγχο του υπουργείου στα διοικητικά συμβούλια των Μουσείων και των φορέων που εποπτεύονται από το υπουργείο Πολιτισμού.

«Όλοι οι εποπτευόμενοι φορείς, νομικά πρόσωπα δημοσίου δικαίου, νομικά πρόσωπα ιδιωτικού δικαίου, ανώνυμες εταιρείες του Δημοσίου, όλοι, ανεξαρτήτως υπουργείου Πολιτισμού, εποπτεύονται από τον εκάστοτε υπουργό. Το να λέμε, λοιπόν, ότι ο υπουργός Πολιτισμού εποπτεύει όλα αυτά, άρα θα βάλει τους δικούς του ανθρώπους, αυτό είναι τουλάχιστον παράλογο, γιατί αν μη τι άλλο, αυτή η κυβέρνηση είναι που καθιέρωσε την επιλογή του προέδρου και του αντιπροέδρου στα νομικά αυτά πρόσωπα μέσω ΑΣΕΠ. Όχι λοιπόν τέτοιου είδους σχόλια και όχι τέτοιου είδους λαϊκίστικη προσέγγιση, διότι σε όλο το δυτικό κόσμο, αυτού του είδους τα νομικά πρόσωπα εποπτεύονται από τις εκάστοτε κρατικές δομές. Το Μουσείο του Λούβρου, για παράδειγμα, εποπτεύεται από το αντίστοιχο υπουργείο Πολιτισμού και κατ’ επέκταση από τον Γάλλο Πρόεδρο. Έχετε και πρόσφατα παραδείγματα», δήλωσε η κ. Μενδώνη.

Η υπουργός απάντησε και στις αιτιάσεις και την κριτική για την κυβερνητική πολιτική αναφορικά με την επιχειρηματικότητα των πολιτιστικών οργανισμών. «Σε όλο τον κόσμο τα μουσεία και οι πολιτιστικοί οργανισμοί ενδιαφέρονται να έχουν ιδιωτικά έσοδα και αυτό είναι απολύτως υγιές και ισχύει παντού. Θέλουν να έχουν πωλητήρια, θέλουν να έχουν εστιατόρια και θέλουν να έχουν διάφορες άλλες δράσεις που θα ενισχύουν τα έσοδά τους. Δεν θα σας παραπέμψω σε βασικές μελέτες του σύγχρονου κόσμου, από την Κίνα μέχρι την Αμερική, μέχρι τα ευρωπαϊκά κράτη, που αναφέρονται στην οικονομία του πολιτισμού», είπε η Λίνα Μενδώνη και πρόσθεσε: «Ακόμα και τα καταπληκτικά Ανάκτορα του Πέτερχοφ στην Αγία Πετρούπολη έχουν πωλητήρια, έχουν εστιατόρια και έχουν δράσεις αναψυχής και όλα μαζί αυτά τους αποφέρουν έσοδα. Επομένως, οι πολιτιστικοί οργανισμοί και τα μουσεία να συνδυάζονται με ένα είδος επιχειρηματικότητας πολιτιστικής είναι γενικά αποδεκτό, δεν είναι καθόλου κακό και, σε τελευταία ανάλυση, είναι κάτι το οποίο υπηρετεί η πολιτική μας. Ακόμη ένα τελευταίο στοιχείο: Από το 2019 μέχρι σήμερα, το υπουργείο Πολιτισμού έχει καταφέρει να προσελκύσει χορηγίες 70 εκατομμυρίων. Είναι πάρα πολύ σημαντικό το νούμερο και βοηθάει πάρα πολύ σε πάρα πολλά έργα».

Ο εισηγητής της ΝΔ, Μιχάλης Λιβανός, στάθηκε ιδιαίτερα στη νομοθετική παρέμβασή για το Προπαρασκευαστικό και Επαγγελματικό Σχολείο Καλών Τεχνών στην Τήνο, το οποίο μετονομάζεται σε Ανώτερη Σχολή Καλής Τέχνης Μαρμαροτεχνίας Πανόρμου Τήνου. «Από την ίδρυσή του έως και σήμερα, το σχολείο υπηρετεί συστηματικά και με συνέπεια το εθνικό συμφέρον, καταρτίζοντας μαρμαροτεχνίτες, πολλοί από τους οποίους στη συνέχεια, απασχολούνται σε εργασίες αναστήλωσης και αποκατάστασης των αρχιτεκτονικών και γλυπτικών θησαυρών από μάρμαρο των αρχαίων, των βυζαντινών, αλλά και νεότερων μνημείων της χώρας μας», είπε ο εισηγητής της ΝΔ. Ο κ. Λιβανός υπογράμμισε και τις διατάξεις με τις οποίες επιχειρείται μεγαλύτερη προστασία των δικαιωμάτων πνευματικής ιδιοκτησίας επί οπτικοακουστικών έργων στο διαδίκτυο, με την επιβολή, για πρώτη φορά, διοικητικού προστίμου σε βάρος όσων αποκτούν παράνομη πρόσβαση σε αυτά.

Η εισηγήτρια του ΠΑΣΟΚ Νάγια Γρηγοράκου, είπε ότι το κόμμα της στηρίζει πρωτοβουλίες που επιδιώκουν τη στελέχωση των μουσείων της χώρας με το απαραίτητο προσωπικό. Η βουλευτής αναφέρθηκε στον κλάδο των οπτικοακουστικών παραγωγών, σημειώνοντας ότι σήμερα βρίσκεται στην κρισιμότερη ίσως καμπή των τελευταίων ετών. «Η περιβόητη πλατφόρμα που έκλεισε τον Μάιο τάχα για να εξυγιανθεί ο πρώην ΕΚΟΜΕ και ήταν να ανοίξει τον Οκτώβριο, ακόμη είναι εκτός λειτουργίας. Την 1/10/2024 θα έπρεπε να είχαν εκδοθεί οι ΚΥΑ για τα καθεστώτα ενίσχυσης του κινηματογράφου, της τηλεόρασης, των animate, οι οποίες βέβαια, ακόμα δεν έχουν εκδοθεί. Οι καθυστερήσεις έχουν οδηγήσει στην απώλεια πρότζεκτ επενδύσεων του εξωτερικού, που θα μπορούσαν να έρθουν στην Ελλάδα και να γυριστούν, αλλά τελικά τα γυρίσματα θα γυριστούν κάπου στο εξωτερικό», σημείωσε η εισηγήτρια του ΠΑΣΟΚ.

Η ειδική αγορήτρια του ΣΥΡΙΖΑ, Μαρίνα Κοντοτόλη, είπε ότι «η κυβέρνηση φέρνει προς ψήφιση ένα νομοθέτημα που υποτίθεται πως επιλύει ζητήματα στον χώρο του πολιτισμού. Δεν αντιμετωπίζει όμως τα πραγματικά προβλήματα των φορέων του πολιτισμού. Αντίθετα, εισάγει ρυθμίσεις που εγείρουν σοβαρά ερωτήματα ως προς τις προθέσεις της κυβέρνησης». Ιδίως για την Εθνική Πινακοθήκη και τον Μητροπολιτικό Οργανισμό Μουσείων Θεσσαλονίκης, η βουλευτής επισήμανε ότι η αναδιοργάνωση των δύο αυτών φορέων γίνεται χωρίς συγκεκριμένη στρατηγική. Αναφερόμενη στο Μέγαρο Μουσικής Θεσσαλονίκης και το Φεστιβάλ Κινηματογράφου, η κ. Κοντοτόλη είπε ότι η ενίσχυσή τους είναι αναγκαία, «όμως λείπει η διαφάνεια ως προς το πώς θα διατεθούν οι πόροι».

Είναι ένα ακόμα νομοσχέδιο που εμβαθύνει στην επιχειρηματικότητα, είπε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ, Ιωάννης Δελής που ξεκαθάρισε ότι το κόμμα του το καταψηφίζει. «Στις διοικήσεις των μουσείων αυξάνεται η παρουσία των μεγαλοεπιχειρηματιών και την ίδια στιγμή εξοβελίζονται οι εκπρόσωποι των καλλιτεχνών από τις διοικήσεις αυτές», είπε ο ειδικός αγορητής του ΚΚΕ. Ο κ. Δελής αναφέρθηκε και στη σχολή Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο και παρατήρησε ότι η σχολή δεν χρηματοδοτείται καθόλου από τον κρατικό Προϋπολογισμό αλλά μόνο από ίδια έσοδα και ευρωπαϊκά προγράμματα, «εξωθείται δηλαδή ακόμα περισσότερο, στην αναζήτηση πόρων από την επιχειρηματική δραστηριότητα και την ανταποδοτική λειτουργία».

Ελληνική Λύση

Η ειδική αγορήτρια της Ελληνικής Λύσης, Σοφία Ασημακοπούλου, στάθηκε ιδιαίτερα στην αναδιοργάνωση των νομικών προσώπων των μουσείων, θέτοντας ζητήματα αντικειμενικών κριτηρίων και διαφάνειας για τα μέλη που θα απαρτίζουν τα διοικητικά συμβούλια. «Είναι ξεκάθαρο ότι πρέπει να ακολουθηθούν άκρως αξιοκρατικές διαδικασίες, ώστε να λειτουργήσουν προς όφελος οι ικανότεροι και όχι να εξοφληθούν κομματικά γραμμάτια», είπε η κ. Ασημακοπούλου.

Συνεχή προσπάθεια του υπουργείου και της υπουργού Πολιτισμού να ελέγξει απολύτως τις διοικήσεις των φορέων του πολιτισμού, κατήγγειλε η ειδική αγορήτρια της Νέας Αριστεράς, Σία Αναγνωστοπούλου. Η βουλευτής ανέφερε επίσης, ότι η Νέα Αριστερά είναι υπέρ της γενναίας δημόσιας χρηματοδότησης του πολιτισμού ώστε να μην βασίζεται σε χορηγίες και ιδιωτικούς πόρους. Στο πνεύμα αυτό, σημείωσε ότι η δυνατότητα σύναψης προγραμματικών συμφωνιών και μνημονίων συνεργασίας, γεννά ανησυχία για εξάρτηση από ιδιωτικά συμφέροντα.

«Το νομοσχέδιο είναι καθαρά ερανιστικό, περιέχει στην πλειονότητά του θετικές διατάξεις, που αποκαθιστούν, αν και όχι πάντοτε επιτυχημένα, αρκετές δυσχέρειες στη λειτουργία των πολιτιστικών οργανισμών που αφορούν», είπε ο ειδικός αγορητής της «Νίκης» Σπύρος Τσιρώνης. Ο βουλευτής στάθηκε ιδιαίτερα στις ρυθμίσεις για τη σχολή Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο, ζήτησε να διασαφηνιστεί πλήρως το ακριβές καθεστώς για τους αποφοίτους της Σχολής, και υπογράμμισε ότι το πτυχίο πρέπει να αντικατοπτρίζει το διδακτικό περιεχόμενο και να εξασφαλίζει τις ανάλογες οικονομικές απολαβές στην αγορά εργασίας.

Το νομοσχέδιο περιέχει πολλές θετικές διατάξεις, είπε ο ειδικός αγορητής της Πλεύσης Ελευθερίας, Σπύρος Μπιμπίλας. Αναφερόμενος στις ρυθμίσεις για τη σχολή Μαρμαροτεχνίας της Τήνου, χαρακτήρισε θετικό το ότι η σχολή γίνεται ανώτερη, στην Τήνο που «αποτελεί φάρο πολιτισμού και τουριστικό προορισμό μεγάλου κύρους».

«Δεν βλέπουμε ένα στρατηγικό σχέδιο λεπτομερές για την προώθηση της τέχνης», είπε ο ειδικός αγορητής των «Σπαρτιατών» Ιωάννης Κόντης. Αναφερόμενος στη σχολή Μαρμαροτεχνίας στην Τήνο, ο βουλευτής είπε ότι δεν διαφαίνεται μέριμνα για την ακαδημαϊκή αυτονομία και τη διασύνδεση με την αγορά εργασίας.

Η Σέριφος

Η υπουργός Πολιτισμού Λίνα Μενδώνη, απάντησε στη βουλευτή της Νέας Αριστεράς, Σία Αναγνωστοπούλου, η οποία αναφέρθηκε σε χθεσινό δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών για τη Σέριφο, σύμφωνα με το οποίο το υπουργείο Πολιτισμού ενέκρινε ιδιωτικό master plan και κράτησε στο συρτάρι πλήρη μελέτη του Πολυτεχνείου.

Η κ. Μενδώνη είπε ότι η επιτροπή για την καταγραφή και ανάδειξη της σύγχρονης μεταλλευτικής ιστορίας στη Σέριφο, ολοκλήρωσε το έργο της τον περασμένο Ιούλιο, διαβίβασε τα πορίσματά της στην αρμόδια διεύθυνση του υπουργείου Πολιτισμού και αυτά τα πορίσματα βρίσκονται υπό επεξεργασία.

Όπως ειδικότερα ανέφερε η κ. Μενδώνη «τον Απρίλιο του 2024 κατατέθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού μελέτη ανάδειξης των Μνημείων Βιομηχανικής Αρχαιολογίας και μελέτη αποκατάστασης φόρτωσης μεταλλευμάτων, στη θέση Μεγάλο Λιβάδι Σερίφου, σε έκταση 15.000 τ.μ.. Η συγκεκριμένη μελέτη παραπέμφθηκε από την αρμόδια διεύθυνση Προστασίας Νεότερης Κληρονομιάς στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων, το οποίο, τον Σεπτέμβριο του 2024 γνωμοδότησε ομόφωνα για την έγκριση της συγκεκριμένης μελέτης. Ακολούθως, εκδόθηκε τον Οκτώβριο η απόφαση της αρμόδιας γενικής διευθύντριας Αναστήλωσης Μνημείων και Τεχνικών Έργων. Η απόφαση αυτή λέει, ότι εγκρίνει υπό τον όρο να διατηρηθεί και να ενισχυθεί όπου είναι απαραίτητο, η αυτοφυής βλάστηση, ώστε να μην διαφοροποιείται από τον περιβάλλοντα χώρο, να κατατεθεί στην υπηρεσία νεότερων μνημείων και τεχνικών έργων, στη διεύθυνση Προστασίας Νεότερων Μνημείων και στη διεύθυνση Συντήρησης Αρχαίων και Νεότερων Μνημείων, προς έγκριση, μετά από εξέταση από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων, η οριστική μελέτη του θέματος που να περιλαμβάνει μελέτη φωτισμού, την τεκμηρίωση κατασκευής ανελκυστήρων, στέψη αναλημματικών τοίχων και του διώροφου κτηρίου, το οποίο έχει έκταση 500 τ.μ., είναι δηλαδή πολύ πιο κάτω από την εκτός σχεδίου δόμηση. Όρος επίσης είναι, ότι η έγκριση δεν αναγνωρίζει δικαιώματα ιδιοκτησίας και αφορά μόνο τις διατάξεις του ν.4858/2021».

Σε σχέση με το ιδιοκτησιακό, όπως ανέφερε η Λίνα Μενδώνη, «αυτό δεν αφορούσε, δεν αφορά και δεν θα αφορά το υπουργείο Πολιτισμού, όσο υπάρχει η ισχύουσα αρχαιολογική νομοθεσία». Γι΄αυτό άλλωστε και, όπως σημείωσε η υπουργός Πολιτισμού, ετέθη όρος ότι το υπουργείο δεν κάνει έλεγχο της ιδιοκτησιακής κατάστασης ενός ακινήτου, αλλά απευθύνεται στον φερόμενο ιδιοκτήτη, ο οποίος έχει καταθέσει μελέτη και σε κάθε περίπτωση είναι υποχρεωμένος να αποδείξει ότι φέρει νόμιμους τίτλους ιδιοκτησίας, αλλιώς δεν θα μπορεί να παρέμβει στον συγκεκριμένο χώρο, δεν θα μπορεί να δομήσει, ούτε και να βγάλει νόμιμη άδεια. Αντιθέτως, η διοίκηση είναι υποχρεωμένη να εξετάσει τη μελέτη η οποία κατατέθηκε.

Η μελέτη του ΕΜΠ που είναι ένα ερευνητικό πρόγραμμα, με βάση προγραμματική σύμβαση του ΕΜΠ και του δήμου Σερίφου, χωρίς καμία συμμετοχή του υπουργείου Πολιτισμού, κατατέθηκε στο υπουργείο Πολιτισμού, τον Οκτώβριο του 2024, αφού δηλαδή είχε εξεταστεί η προηγούμενη μελέτη από το Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων, είπε η υπουργός Πολιτισμού και πρόσθεσε ότι τα αποτελέσματα αυτού του ερευνητικού προγράμματος, τα επεξεργάζονται οι αρμόδιες υπηρεσίες προκειμένου και αυτά να εισαχθούν για γνωμοδότηση στο Κεντρικό Συμβούλιο Νεότερων Μνημείων.

Σημείωσε επίσης ότι η διεύθυνση Προστασίας και Αναστήλωσης Νεότερων και Σύγχρονων Μνημείων, έχει υπογράψει σύμβαση μετά από δημόσιο ανοιχτό διαγωνισμό, για την υλοποίηση του έργου “Στερέωση, Αποκατάσταση και Αλλαγή Χρήσης Διατηρητέου Κτηρίου, πρώην Διοικητηρίου Μεταλλείων, σε Πολιτιστικό Κέντρο στο Μέγα Λιβάδι”. Αυτές ωστόσο οι εργασίες που πραγματοποιούνται από τις υπηρεσίες του υπουργείου Πολιτισμού, δεν αποπληρώνονται έγκαιρα από τον φορέα χρηματοδότησης που είναι ο δήμος, με αποτέλεσμα και αυτές οι εργασίες να καθυστερούν.

«Αυτό που μου κάνει εντύπωση είναι ότι το συγκεκριμένο κτήριο του Διοικητηρίου, το οποίο έχει όλα τα χαρακτηριστικά για να αποτελεί νεότερο μνημείο, είναι αυτό για το οποίο έψεξε η κ. Αναγνωστοπούλου την κυβέρνηση της ΝΔ, του 1991, τονίζοντας ότι πρωθυπουργός ήταν ο Κωνσταντίνος Μητσοτάκης. Δηλαδή, τότε η κυβέρνηση έπρεπε να παραβεί το νόμο, γιατί, λέει, το συγκεκριμένο κτήριο ήταν του διευθυντή των μεταλλείων. Αυτά είναι αστεία πράγματα. Με αυτή τη λογική, κακώς το μέγαρο Δουκίσσης Πλακεντίας χαρακτηρίστηκε μνημείο, που είναι μέσα στο Βυζαντινό Μουσείο, γιατί ανήκε σε μια Δούκισσα και κακώς το ανάκτορο του Τατοϊου και όλα τα γύρω του κτήρια, χαρακτηρίστηκαν μνημεία, γιατί ανήκαν στην τέως βασιλική οικογένεια. Αυτά δεν είναι σοβαρά πράγματα», είπε η Λίνα Μενδώνη και πρόσθεσε: «Άκουσα επίσης ότι εγώ προσωπικά, ως γενική γραμματέας το 1999, αντιστάθηκα στην κήρυξη της Σκάλας Φόρτωσης ως μνημείου. Καταρχήν η Σκάλα είναι μέσα σε προστατευόμενο χώρο, και το σημαντικότερο, κανείς γενικός γραμματέας δεν είναι αυτός που αποφασίζει την κήρυξη ενός μνημείου ή όχι. Υπάρχει το Κεντρικό Συμβούλιο Νεώτερων Μνημείων με τις αντίστοιχες εισηγήσεις των υπηρεσιών. Μην τους υποτιμάμε τόσο πολύ, είναι πάρα πολύ σοβαροί επιστήμονες».

Προηγουμένως, η βουλευτής της Νέας Αριστεράς, Σία Αναγνωστοπούλου, είχε αναφερθεί σε δημοσίευμα της Εφημερίδας των Συντακτών που «η κεντρική ιδέα είναι ότι η Ελλάδα, και η περιοχή των Κυκλάδων, θα είναι μια Disneyland».

«Η αρχαιολογία, η φύση, η ιστορία προσαρμόζονται στο τουριστικό προϊόν και όχι ο τουρισμός σε αυτό που έχει καταγράψει η φύση, οι άνθρωποι, η ιστορία τους. Ειδικά για τη Σέριφο, επειδή πρόκειται για ένα ιστορικό μνημείο μεγάλης σημασίας, ήταν τα μεταλλωρυχεία εκεί, έχουμε τη μεγάλη απεργία του 1916 με τους νεκρούς μεταλλωρύχους, αυτό το σημείο, το νοτιοδυτικό μέρος της Σερίφου, έπρεπε να είναι ένας μουσειακός ιστορικός χώρος και εκεί να αναδειχθεί και η καινοτομία, για την οποία τόσο φωνάζει η κυβέρνηση, και να προσαρμοστεί ο τουρισμός με απέραντο σεβασμό σε αυτό που έχει γίνει στην περιοχή», είπε η κ. Αναγνωστοπούλου και πρόσθεσε: «Με εντυπωσίασε πάρα πολύ το master plan της ιδιωτικής εταιρείας, το οποίο εγκρίνει το υπουργείο Πολιτισμού, που ξεκινάει με την ‘εμπειρία της επίσκεψης’ ενώ το master plan του ΕΜΠ ξεκινάει με την ανασυγκρότηση του μουσειακού, ιστορικού χώρου του Μεγάλου Λιβαδιού». Η βουλευτής της Νέας Αριστεράς έκανε έκκληση να σταματήσει οποιοδήποτε σχέδιο και να χαρακτηριστεί επιτέλους ως διατηρητέο μνημείο η Σκάλα φόρτωσης στο Μεγάλο Λιβάδι. Ζήτησε επίσης «να σταματήσουν όλα αυτά με την περίφημη βίλλα του τελευταίου διευθυντή, η οποία ήταν αυθαίρετη, καταπάτησε δημόσια περιουσία, σε καταπατημένο δημόσιο χώρο».

Πηγή: ΑΠΕ