Με αυτοματοποιημένο τρόπο θα επιβάλλονται από τις αρχές του νέου έτους τα πρόστιμα εκπρόθεσμης καταβολής του ΦΠΑ, ύψους 250-500 ευρώ.

Στο πλαίσιο της πίεσης που ασκεί η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων (ΑΑΔΕ) για την έγκαιρη απόδοση του ΦΠΑ, θέτει σε εφαρμογή αυτοματοποιημένο σύστημα επιβολής προστίμων, κάθε φορά που ένας υπόχρεος υποβάλλει εκπρόθεσμα τις δηλώσεις του.

Πρακτικά, με την υποβολή εκπρόθεσμης δήλωσης ΦΠΑ θα βεβαιώνονται αυτόματα τα πρόστιμα από το ψηφιακό σύστημα της ΑΑΔΕ και θα κοινοποιούνται ηλεκτρονικά, άμεσα στους φορολογούμενους. Σήμερα η διαδικασία επιβολής προστίμων, γίνεται από τις αρμόδιες Δ.Ο.Υ και σε ορισμένες περιπτώσεις μεσολαβούν ακόμα και μήνες μέχρι την επιβολή τους και την κοινοποίηση στους φορολογούμενους.

Σύμφωνα με τις ισχύουσες διατάξεις, σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής δήλωσης ΦΠΑ ή παρακρατούμενων φόρων επιβάλλονται πρόστιμα 250 ευρώ για τηρούντες απλογραφικά βιβλία και 500 ευρώ για τηρούντες διπλογραφικά βιβλία επιχειρηματίες και ελεύθερους επαγγελματίες. Δεν επιβάλλεται καθόλου πρόστιμο σε περίπτωση εκπρόθεσμης υποβολής τροποποιητικής δήλωσης, εφόσον η σχετική αρχική δήλωση έχει υποβληθεί εμπρόθεσμα ενώ, δεν επιβάλλεται πρόστιμο εφόσον από την αρχική ή τροποποιητική εκπρόθεσμη δήλωση προκύπτει ποσό φόρου προς πληρωμή μέχρι 100 ευρώ.

Σε δεύτερο στάδιο, η ΑΑΔΕ προγραμματίζει και την αυτόματη είσπραξη του ΦΠΑ κάθε φορά που διενεργείται μια συναλλαγή με πλαστικό χρήμα, μέτρο το οποίο προϋποθέτει ωστόσο νέα προσαρμογή των ταμειακών συστημάτων επιχειρήσεων και ελευθέρων επαγγελματιών ώστε κάθε φορά να γίνεται αυτόματος διαχωρισμός των εσόδων που εισπράττονται και πρέπει να αποδοθούν στο Δημόσιο (ΦΠΑ) και αυτών που αποτελούν έσοδο της επιχείρησης ή του ελεύθερου επαγγελματία.
Το Στρατηγικό Σχέδιο 2025-2029 της ΑΑΔΕ προβλέπει ότι ο ΦΠΑ που επιβάλλεται επί των συναλλαγών θα βεβαιώνεται και θα εισπράττεται αυτόματα, κατά τη στιγμή της συναλλαγής. Όταν το μέτρο εφαρμοστεί στην πράξη, ο ΦΠΑ θα αποδίδεται στο Δημόσιο την ώρα της συναλλαγής και δεν θα απαιτείται η απόδοσή του από τον επαγγελματία, με τις μηνιαίες ή τις τριμηνιαίες περιοδικές δηλώσεις ΦΠΑ.

Και τα δύο μέτρα στόχο έχουν να περιορίσουν τις απώλειες εσόδων από ΦΠΑ αυξάνοντας την εισπραξιμότητα του φόρου από το 80-85% που κινείται σήμερα, κοντά στο 100%.

Οι απώλειες του Δημοσίου από το ΦΠΑ υπολογίζονται σε περίπου 3 δισ. ευρώ το χρόνο, παρά τη βελτίωση που καταγράφεται στο αποκαλούμενο «κενό ΦΠΑ». Η Ελλάδα, παραμένει ακόμα στην 23η χειρότερη θέση μεταξύ των 27 χωρών μελών της Ε.Ε.

Ειδικά για τα «αυτόματα» πρόστιμα το επικαιροποιημένο σχέδιο δράσης της ΑΑΔΕ, προβλέπει την «Αυτοματοποίηση της έκδοσης πράξεων επιβολής προστίμου» κατά την υποβολή δηλώσεων ΦΠΑ, ανακεφαλαιωτικών πινάκων, δήλωσης μετάταξης καθώς και δήλωσης φορολογίας εισοδήματος, απόδοσης παρακρατούμενων φόρων, φόρου πλοίων, τέλους αλιευτικών, ρυμουλκών πλοίων και αυτοκινούμενων βυθοκόρων, εισφοράς επί του εισαγόμενου συναλλάγματος, φόρου μερισμάτων, εκτάκτων αμοιβών και ποσοστών (bonus).

Η σχετική απόφαση, σύμφωνα με το χρονοδιάγραμμα θα πρέπει να εκδοθεί έως τις 31 Δεκεμβρίου 2024 προκειμένου να τεθεί άμεσα σε πρακτική εφαρμογή.

Κώστας Τσάβαλος