Από τα τα μέσα Ιανουαρίου θα φανούν στους συναλλασσόμενους οι μειώσεις στις προμήθειες που επιβάλλουν οι τράπεζες σε καθημερινές συναλλαγές. Η κυβέρνηση προωθεί άμεσα για ψήφιση στη Βουλή τις 10 σχετικές παρεμβάσεις οι οποίες περιορίζουν το συνολικό κόστος των τραπεζικών μας συναλλαγών κατά 150 εκατ. ευρώ. «Μέτρα που συνάδουν με τους ευρωπαϊκούς κανόνες και την εθνική οικονομική αντίληψη. Μέτρα που είναι απολύτως ρεαλιστικά: συμβατά με χρηματοπιστωτική σταθερότητα. Δεν έχουμε λόγο να κατασκευάζουμε τεχνητούς εχθρούς», τόνισε από το βήμα της Βουλής ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Μηδενικές χρεώσεις σε καθημερινές συναλλαγές

Τέλος θα μπει στις προμήθειες που πληρώνουν φυσικά πρόσωπα και ελεύθεροι επαγγελματίες για εξόφληση λογαριασμών μέσω web ή mobile banking. Θα αφορά πληρωμές για δημόσιο, δήμους, εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών, ασφαλιστικές εταιρίες. Μηδενική χρέωση θα ισχύει επίσης για όσους κάνουν ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας σε συγκεκριμένες δημοτικές οντότητες ή ενημερώνονται για τον λογαριασμό τους από διαφορετικό χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Όσο για τα εμβάσματα, η χρέωση περιορίζεται στα 50 λεπτά για συναλλαγές έως 5.000 ευρώ.

Μηδενισμός «λαϊκών» προμηθειών

• Μηδενική χρέωση πληρωμής λογαριασμών (ψηφιακά)
– Δημόσιο, ασφαλιστικα ταμεία, ΟΤΑ
– Εταιρίες ενέργειας, ύδρευσης, τηλεπικοινωνιών
– Ασφαλιστικές εταιρίες
• Ανάληψη μετρητών από ΑΤΜ άλλης τράπεζας
– δημοτικές ενότητες
– υπάρχει ΑΤΜ μίας τράπεζας
• Μηδενική χρέωση ενημέρωσης
– υπόλοιπο λογαριασμού
• Μεταφορά χρημάτων μεταξύ τραπεζών
– Χρέωση 0,5 € για ποσά έως 5.000 €

• Επέκταση μειωμένης προμήθειας 0,5€/συναλλαγή
– αγορές έως 20 € (από 10 €)
• Συναλλαγές IRIS: αύξηση ορίου στα 1000€
• Προπληρωμένες κάρτες
– μηδενική χρέωση έως 1000 €

«Μειώνει τις χρεώσεις 50-80% ανάλογα με την τράπεζα και την περίπτωση. Αφορά τόσο την απλή έκδοση εμβάσματος όσο και την άμεση έκδοση εμβάσματος. Σήμερα η χρέωση είναι περίπου 1 ευρώ για απλή αποστολή και 2,5 ευρώ για αποστολή ΣΕΠΑ ενώ με υψηλότερες επιπλέον χρεώσεις επιβαρύνεται η λήψη. Το συνολικό κόστος συναλλαγής σε ορισμένες περιπτώσεις ακόμα και για μικρές με χαμηλά ποσά φτάνει μέχρι και τα 5 ευρώ», υπογράμμισε ο Υπουργός Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης.

«Εκλογίκευση» χρεώσεων

Οι μειωμένες κατά 50% προμήθειες για αγορές μέσω POS επεκτείνονται για συναλλαγές έως 20 ευρώ από 10 που ίσχυε μέχρι τώρα. Ακόμη αυξάνεται το όριο για συναλλαγές μέσω του συστήματος ΙΡΙΣ στα 1000 ευρώ: 500 ευρώ για συναλλαγές μεταξύ προσώπων και 500 για πληρωμές σε ελεύθερους επαγγελματίες. Χωρίς χρέωση θα είναι και η φόρτιση σε προπληρωμένες κάρτες έως 100€.

Σύμφωνα με τον πρόεδρο του ΙΝ.ΚΑ Γενική Ομοσπονδία Καταναλωτών Ελλάδας Γεώργιο Λεχουρίτη, «Το τραπεζικό σύστημα είχε φτάσει στο απροχώρητο με το να χρεώνονται υπερβολικές χρεώσεις σε διακινήσεις λογαριασμών από τράπεζα σε τράπεζα ή και εμβάσματα υπερκέρδη. Αυτή η τακτική του τραπεζικού συστήματος έφερε υπέρογκα κέρδη και μέσα από τα κέρδη αυτά οι καταναλωτές ήταν οι χαμένοι της υπόθεσης. Πρέπει και ακόμα περισσότερα μέτρα να ληφθούν για να απαλύνει και τον επιχειρηματικό κόσμο και τους καταναλωτές από υπερβολικές χρεώσεις».

Οι χρεώσεις πάντως θα συνεχίσουν να επιβάλλονται στις συναλλαγές που θα πραγματοποιούνται στα καταστήματα και στα ATM.

Η ακτινογραφία των μέτρων

Περιθώριο ενός έτους έχουν στη διάθεσή τους οι τράπεζες και οι servicers. Προκειμένου να ρίξουν στην αγορά τα ακίνητα που κατέχουν και τα οποία ξεπερνούν τις 30.000, με στόχο ν’ αυξηθεί η προσφορά και να περιοριστεί το στεγαστικό πρόβλημα. Σε διαφορετική περίπτωση, ο ΕΝΦΙΑ που θα πληρώσουν το 2026 θα είναι διπλάσιος.

«Τα ακίνητα αυτά είναι κλειδωμένα και είναι ένα κίνητρο να βγουν στην αγορά να πέσουν και τα ενοίκια» δήλωσε η δικηγόρος Κατερίνα Φραγκάκη. Από την πλευρά του ο Θέμης Μπάκας, πρόεδρος πανελλαδικού δικτύου e-realestates «Από το 2017 έως το 2024 να καταγράφουμε αύξηση των ζητούμενων τιμών ενοικίασης στα ακίνητα τα οποία είναι κατάλληλα για οικογένειες από 42,45 τοις εκατό έως και 50-55% ανάλογα την περιοχή».

«Ο φορέας θα αποκτά το ακίνητο και θα το επαναμισθώνει στον οφειλέτη για 12 χρόνια με δικαίωμα επαναγοράς» τόνισεη Θεώνη Αλαμπάση, Γενική Γραμματέας Χρηματοπιστωτικού τομέα και Διαχείρισης Ιδιωτικού Χρέους.

Παράλληλα, περίπου 150.000 ένστολοι της ΕΛΑΣ, Πυροσβεστικής, Λιμενικού και ενόπλων δυνάμεων, θα ξεκινήσουν από την 1η Ιουλίου 2025 να λαμβάνουν επιπλέον 100 ευρώ στο επίδομα επικινδυνότητας. «Το κόστος για 2026 είναι 184 εκατ. ευρώ πλέον εργοδοτικών εισφορών και η επιβάρυνση για το 2025 είναι 92 εκατ. πλέον ασφαλιστικών εισφορών» σύμφωνα με τον Θάνο Πετραλιά, υφυπουργό Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών.

Επίσης, από το νέο έτος περίπου 310.000 συνταξιούχοι που είναι δυνητικοί δικαιούχοι του ΕΚΑΣ, θα λαμβάνουν τα φάρμακά τους χωρίς συμμετοχή, δηλαδή με μηδενικό κόστος.

Οι στόχοι για το 2025

Την πρώτη κατηγορία, που αφορά βεβαίως τη μείωση των προμηθειών, υπάρχει ένα ποσό: 150 εκατομμύρια ευρώ. Αυτό, προφανώς, είναι ένα σημαντικό όφελος. Πρόκειται για ένα ποσό που θα δούμε ως κέρδος στην τσέπη μας, καθώς από τα μέσα Ιανουαρίου και μετά θα σταματήσουμε να το πληρώνουμε.

Ωστόσο, ο δεύτερος στόχος, ο οποίος ενδεχομένως είναι ακόμη πιο σημαντικός, σχετίζεται με τη συνέχιση της αύξησης των ηλεκτρονικών πληρωμών χωρίς εμπόδια. Αναμένεται ότι η φετινή χρονιά θα κλείσει με όγκο ηλεκτρονικών συναλλαγών της τάξεως των 70 δισεκατομμυρίων ευρώ.

Δεδομένου ότι η ιδιωτική κατανάλωση στην Ελλάδα ανέρχεται σε ένα πολύ μεγαλύτερο ποσό, περίπου 150-160 δισεκατομμύρια ευρώ, είναι ιδιαίτερα σημαντικό να μην υπάρχουν εμπόδια που θα περιορίσουν την ανάπτυξη των ηλεκτρονικών συναλλαγών. Αυτές, μεταξύ άλλων, συμβάλλουν ουσιαστικά και στα φορολογικά έσοδα.

Όσον αφορά την ακίνητη περιουσία και το μέτρο της θέσπισης αυξημένης φορολόγησης στα ακίνητα που έχουν οι τράπεζες στην κατοχή τους – συγκεκριμένα τον διπλάσιο ΕΝΦΙΑ – πρέπει να σημειωθεί ότι ο στόχος της κυβέρνησης δεν είναι εισπρακτικός. Το οικονομικό επιτελείο αναφέρει, άλλωστε, ότι πρόκειται για ένα δυνητικό ποσό της τάξεως των 24 εκατομμυρίων ευρώ, το οποίο μπορεί να εισπραχθεί από το 2026.

Αυτός είναι και ο στόχος. Ιδανικά, το αποτέλεσμα θα μπορούσε να είναι και μηδενικό, καθώς ο στόχος δεν είναι δημοσιονομικός. Ο σκοπός είναι να αυξηθεί η προσφορά των ακινήτων και, ιδανικά, να μπει ένα «φρένο» στον εξαιρετικά υψηλό ρυθμό αύξησης των τιμών των ακινήτων, ο οποίος επί σειρά ετών ξεπερνά τον ρυθμό αύξησης των εισοδημάτων μας.

Αυτό σημαίνει ότι το όνειρο της απόκτησης στέγης απομακρύνεται ολοένα και περισσότερο. Υπάρχουν ελπίδες ότι από το 2025 αυτό μπορεί να ανακοπεί. Η παρέμβαση λειτουργεί ως μοχλός πίεσης στον νόμο της προσφοράς και της ζήτησης ακινήτων, ειδικά στο σκέλος της προσφοράς, με στόχο τη συγκράτηση των τιμών.

Το τρίτο θέμα είναι ακόμα πιο ευαίσθητο. Ο φορέας απόκτησης και επαναμίσθωσης ακινήτων αποτελεί έναν ενδιάμεσο μηχανισμό που έρχεται να στηρίξει δανειολήπτες οι οποίοι βρίσκονται σε δεινή οικονομική θέση, ώστε να αποφευχθεί ο πλειστηριασμός και, κυρίως, το ενδεχόμενο να χάσουν οριστικά την ιδιοκτησία του ακινήτου τους.

Πώς θα λειτουργεί αυτό; Το ακίνητο θα μεταφέρεται στην κυριότητα του ενδιάμεσου φορέα. Ο σημερινός ιδιοκτήτης θα έχει τη δυνατότητα να καταβάλει ενοίκιο και, εφόσον τα οικονομικά του δεδομένα βελτιωθούν μέσα σε βάθος δωδεκαετίας, να ανακτήσει την ιδιοκτησία του ακινήτου.

Ουσιαστικά πρόκειται για μια «δεύτερη ευκαιρία» να διατηρήσει κάποιος ιδιόκτητη κύρια κατοικία. Φυσικά, αυτό θα γίνεται υπό συγκεκριμένες προϋποθέσεις και μόνο εάν καταβληθούν τα απαιτούμενα χρήματα.

Ρεπορτάζ: Βαλέρια Δολαψάκη, Άκης Αθανασόπουλος, Θάνος Τσίρος