Η ανάκαμψη της ναυτικής απασχόλησης στην Ελλάδα μετά την πανδημία του covid -19 συνεχίζεται με σταθερό ρυθμό, ενώ την ίδια ώρα το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο (ΝΑΤ) έχει αναλάβει σημαντικές πρωτοβουλίες για την ενίσχυση της ναυτικής εργασίας αλλά και την καλύτερη εξυπηρέτηση του Έλληνα ναυτικού.

Το ΝΑΤ έχει ήδη ανακοινώσει ότι θα προχωρήσει στη δημιουργία παρατηρητηρίου Ναυτικής Απασχόλησης με στόχο με την υποστήριξη πολιτικών του ανθρώπινου δυναμικού της ναυτιλίας μέσω πρόσβασης σε αντικειμενικά διοικητικά και στατιστικά δεδομένα, τη δημιουργία μηχανισμών και εργαλείων ανταλλαγής γνώσεων για την απασχόληση, την ενίσχυση πρωτοβουλιών των κοινωνικών εταίρων για τη ναυτική αγοράς εργασίας και την ανάπτυξη δράσεων επικοινωνίας και προβολής και δημοσιότητας για την υποστήριξη της ναυτικής εργασίας.

• Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της δεύτερης έκθεσης του αρχαιότερου ασφαλιστικού ταμείου της χώρας ο συνολικός αριθμός των εγγεγραμμένων ναυτικών το 2023 στο ΝΑΤ(άτομα που είχαν έστω και μια ημέρα ασφάλισης ως μέλη πληρωμάτων πλοίων) ανήλθε στους 25.540 ναυτικούς αύξηση 5,7% σε σχέση με το 2022.

Αντίστοιχα ο αριθμός των εγγεγραμμένων ναυτικών κατά τον 8ο μήνα του 2023 ανήλθε 17.248 ναυτικούς σημειώνοντας αύξηση 2% σε σχέση με τον 8ο μήνα του 2022.

Σε ετήσια βάση ο εμπορικός τομέας έχει προβάδισμα σε σχέση με τον τομέα μεταφοράς επιβατών ως προς τη συμβολή τους στη συνολική εγγεγραμμένη απασχόληση των ναυτικών. (41% τα επιβατηγά όλων των κατηγοριών,30,5% τα δεξαμενόπλοια και 21,5% τα φορτηγά πλοία όλων των κατηγοριών.

• Στα επιβατηγά πλοία το 2023 ήταν εγγεγραμμένοι ναυτικοί 10.521 ενώ στα δεξαμενόπλοια 7.814 ναυτικοί και 5.469 στα φορτηγά.

• Η απασχόληση των ανώτερων αξιωματικών σε ναυτιλιακές εταιρείες το 2023 ήταν 1.292 αρχιπλοίαρχοι και αρχιμηχανικοί παρουσιάζοντας μια σημαντική αύξηση κατά 60% σε σχέση με το 2020.

• Αναφορικά με τους δόκιμους εκπαιδευόμενους ναυτικούς το 2023 ανήλθαν σε 3.271 άτομα εκ των οποίων το 10% ήταν γυναίκες.

Από αυτούς οι 2.543 απασχολήθηκαν σε πλοία με ελληνική σημαία και πλοία με ξένη σημαία συμβεβλημένα από το ΝΑΤ ενώ οι 728 αιτήθηκαν εξαγορά ναυτικής υπηρεσίας σε πλοία ξένης σημαίας μη συμβεβλημένα με το Ναυτικό Απομαχικό Ταμείο

Γυναίκες ναυτικοί

Παρά το γεγονός ότι το ναυτικό επάγγελμα παραμένει «ανδροκρατούμενο» η γυναίκεια απασχόληση συνεχίζει να παρουσιάζει αυξητική στάση.

Το 2023 οι γυναίκες ναυτικοί εκπροσωπούσαν ήδη το 7,1% της συνολικής εγγεγραμμένης ναυτικής απασχόλησης υπερβαίνοντας σημαντικά τον διεθνή και ευρωπαϊκό μέσο όριο (1,2% για το 2021 και 2,4% για το 2022 αντίστοιχα).

• Η εγγεγραμμένη γυναικεία ναυτική απασχόληση περιλαμβάνει το 2023,1838 γυναίκες εκ των οποίων το 50,4% ήταν ηλικίας 18-30 ετών, το 32,1% 31 – 45 και το 13,8% 46-55 ετών.

Ένα βασικό χαρακτηριστικό του εγγεγραμμένου γυναικείου ναυτικού δυναμικού είναι ότι στη μεγαλύτερη πλειονότητά του 66,3% απασχολήθηκε και το 2023 στην ευρύτερη κατηγορία των επιβατηγών πλοίων που επιβεβαιώνει τον κρίσιμο ρόλο του τουρισμού στη γυναικεία απασχόληση.

Ακολούθησαν οι ευρύτερες κατηγορίες όπου απασχολήθηκαν γυναίκες ναυτικοί αυτή των φορτηγών πλοίων με 18,4% και των δεξαμενοπλοίων με 14,4%. Όσον αφορά τις γυναίκες δόκιμους ναυτικούς το 2023 αποτελούσαν το 10% των ενεργών εκπαιδευόμενων ναυτικών.

Εθνικότητες πλοίων

Αναφορικά με την εθνικότητα των πλοίων εργασίας των εγγεγραμμένων ναυτικών η συντριπτική πλειοψηφία 99% απασχολήθηκε σε πλοία ελληνικής σημαίας καθώς ο αριθμός των πλοίων ξένης σημαίας που είναι συμβεβλημένα με το ΝΑΤ παραμένει σχετικά περιορισμένος

• Σχετικά με την ηλικιακή διάρθρωση των ναυτικών το 34% των εγγεγραμμένων ανήκουν στην ηλικία των 18 με 30 ετών, το 37% στην ηλικία 31 με 45, το 19,3% στην ηλικία των 46 με 55, το 8,5% στην ηλικία 56 με 65 και το 1% των εγγεγραμμένων ναυτικών είναι ηλικίας άνω των 65 ετών.

Πρόσφατη έρευνα του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την αγορά Εργασίας αναδεικνύει τρία κύρια χαρακτηριστικά των ναυτικών της ΕΕ σε πλοία με σημαία κράτους μέλους της ΕΕ.

Η μέση ηλικία των ναυτικών ήταν τα 44,3 έτη. Οι ναυτικοί μεταξύ 40 και 64 ετών είναι κατά πολύ περισσότεροι από εκείνους μεταξύ 15 και 39 ετών ενώ οι άντρες ναυτικοί αντιπροσωπεύουν τη συντριπτική πλειοψηφία του κλάδου περίπου το 97,6%

Επιστροφή στην εργασία

Επισημαίνεται ότι το 2023 παρουσιάστηκε σημαντική αύξηση στους συνταξιούχους ναυτικούς που ήθελαν να εργαστούν. Το 2023 επέστρεψαν στην εργασία 103 συνταξιούχοι ναυτικοί έναντι 72 το 2022.

Το τμήμα διαχείρισης ελληνικών πλοίων σε συνάλλαγμα του ΝΑΤ (σσ παρακολουθεί όλα τα πλοία με ελληνική σημαία άνω των 500 ΚΟΧ και τα πλοία με ξένη σημαία (ελληνοκτησίας κατά 50%) που έχουν ελληνικό πλήρωμα) χορήγησε το 2023, 2.240 ναυτολόγια ενώ προώθησε τις διαδικασίες εκκαθάρισης των ναυτολογίων για την περίοδο 2018-2022.

• Αναφορικά με τα πλοία με ελληνική σημαία της ακτοπλοΐας και τα αυτά με σημαία κράτους μέλους της ΕΕ που δραστηριοποιούνται στην Ελλάδα το ΝΑΤ χορήγησε 6.069 ναυτολόγια.

• Επίσης προώθησε τις διαδικασίες εκκαθάρισης των ναυτολογίων για την περίοδο 2018-2022.