Στα ράφια των σούπερ μάρκετ άρχισαν να εμφανίζονται, σταδιακά, οι μειώσεις τιμών μέχρι και 15%, αρχικά, σε 123 κωδικούς προϊόντων ευρείας κατανάλωσης, με τον αριθμό των κωδικών να εκτιμάται ότι θα φτάσει τους 600 το επόμενο διάστημα, ενώ η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης συνεχίζει να διατηρεί ανοικτό το δίαυλο επικοινωνίας με τις επιχειρήσεις για τη διαμόρφωση των τιμών και την ομαλή λειτουργία της αγοράς.

Άλλωστε η λειτουργία του ανταγωνισμού ήταν από τα βασικά θέματα στο νέο συμβόλαιο δράσης για την αποτελεσματικότερη συνεργασία των επιχειρήσεων με την κυβέρνηση, που περιέγραψε μιλώντας στη γενική συνέλευση του Συνδέσμου Επιχειρήσεων και Βιομηχανιών ο Πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης.

Ο Κυριάκος Μητσοτάκης υπογράμμισε την σημασία της πίστης στον υγιή ανταγωνισμό τον οποίο, όπως είπε, πλήττουν πάντα οι αθέμιτες πρακτικές και η αισχροκέρδεια, όπου αυτή υπάρχει. Και ο καλύτερος τρόπος για να δικαιωθεί η ανοιχτή οικονομία, συνέχισε ο ίδιος, είναι να ισχύσουν τελικά οι βασικοί της κανόνες. Όταν, δηλαδή, μειώνεται το κόστος παραγωγής, ακολουθεί και μια ανάλογη μείωση των τιμών. Είναι συνεπώς και δική σας ευθύνη όταν αυτό τελικά δεν συμβαίνει, πλήττοντας τον καταναλωτή.

Επιπλέον επεσήμανε και την ανάγκη σταθερού προσανατολισμού στην εταιρική ευθύνη σε επίκαιρες κοινωνικές ανάγκες.

«Κοινή συνισταμένη όλων μας είναι η προσπάθεια για την ενίσχυση του εισοδήματος των πολιτών και αυτό προϋποθέτει παραγωγικές επενδύσεις για σταθερή, ισόρροπη και βιώσιμη ανάπτυξη», τόνισε από την πλευρά του και ο υπουργός Ανάπτυξης, Τάκης Θεοδωρικάκος, μιλώντας σε δημοσιογράφους και επισήμανε ότι αυτό αποτελεί προϋπόθεση για την αγοραστική δύναμη των πολιτών.

«Ο πρωθυπουργός επισήμανε στον ΣΕΒ πως όταν πέφτει το κόστος παραγωγής πρέπει να πέφτει και η τιμή για τον καταναλωτή», σημείωσε ο υπουργός.

Πάντως, όπως φαίνεται, για την καλή λειτουργία της αγοράς θα συνεχιστούν κάποια έκτακτα μέτρα και το 2025. Ο κ. Θεοδωρικάκος, ξεκαθάρισε σε δηλώσεις του την πρόθεσή του, να διατηρηθεί και για το 2025 το πλαφόν στο περιθώριο κέρδους για βασικά είδη διαβίωσης αν και, όπως έχει παραδεχθεί, ο νόμος είναι “σκληρός”. Εντούτοις, όπως πρόσθεσε, αν φτάσουμε σε μηδενικά επίπεδα πληθωρισμού τότε θα αποσυρθεί το μέτρο. «Αν διατηρηθεί ο πληθωρισμός των καλοκαιρινών μηνών, που ήταν μειωμένος σε σχέση με πέρυσι, τότε μπορεί να αποσυρθεί. Με τα δεδομένα που έχουμε θα διατηρηθεί και μετά την 31η Δεκεμβρίου», είπε ο υπουργός Ανάπτυξης.

Στα μέτρα που θα διατηρηθούν, όπως φαίνεται, είναι και το καλάθι του νοικοκυριού. Υπενθυμίζεται ότι το μέτρο αυτό το Νοέμβριο θα κλείσει 2 χρόνια εφαρμογής και η πολιτική ηγεσία του υπουργείου Ανάπτυξης σκέφτεται να το διατηρήσει διότι το θεωρεί λειτουργικό, εφόσον δεν έχει κάποιο κόστος για το κράτος ή για τις επιχειρήσεις. Αυτό σημαίνει, όσο πλησιάζουμε στις γιορτές, ότι ανάλογα με την κατάσταση της αγοράς, θα υπάρξει, για ακόμη μία χρονιά, και καλάθι των Χριστουγέννων.

Ειδικά για τον πληθωρισμό τροφίμων, όπως έχει πει ο υπουργός, «τα πάμε σχετικά καλά αλλά θα το παλεύουμε συνέχεια».

Γενικότερα όμως, πέρα από τα έκτακτα μέτρα, με σκοπό, να εκλείψουν παγίδες στην τιμολόγηση και ο καταναλωτής να έχει την επιλογή της, πραγματικά, φθηνότερης τιμής, έχουν τεθεί στο στόχαστρο του υπουργείου Ανάπτυξης τα συστήματα προσφορών και παραπλανητικών διαφημίσεων, η τήρηση της νομοθεσίας σχετικά με την υποχρεωτική εξόφληση προμηθευτών από τα σούπερ μάρκετ, η θέση των προϊόντων στο ράφι αλλά και όλη η αλυσίδα εφοδιασμού. Όπως έχει πει ο υπουργός, βρίσκεται σε συζητήσεις με τους εκπροσώπους των επιχειρήσεων με ορίζοντα επίλυσης των θεμάτων μέσα στο επόμενο δίμηνο.

Σύμφωνα με δημοσιογραφικές πληροφορίες, για τις προσφορές, τα δυο βασικά σενάρια συζητήσεων είναι, να απαγορευτούν οι συνδυαστικές προσφορές για το ίδιο προϊόν, δηλαδή να μην ισχύει ταυτόχρονα το 1+1 δώρο και το 50%, ή στην περίπτωση που για το ίδιο προϊόν γίνονται ταυτόχρονες προσφορές, αυτές να είναι του ίδιου εύρους.

Όπως δηλώνει στο ΑΠΕ -ΜΠΕ ο γενικός γραμματέας Εμπορίου Σωτήρης Αναγνωστόπουλος: «στις αρχές του 2025 οι καταναλωτές θα δουν τα αποτελέσματα αυτής της, δυναμικά, εξελικτικής διαδικασίας που ακολουθεί το υπουργείο για την ριζική ανατροπή, πρακτικών που χρησιμοποιούν επί δεκαετίες οι επιχειρήσεις». «Βρισκόμαστε κοντά στην ολοκλήρωση της διαδικασίας που φαίνεται ότι επιτυγχάνει σημαντικές αλλαγές, μόνιμου χαρακτήρα» συμπληρώνει ο ίδιος.

Όπως σημειώνει ο γενικός γραμματέας, δεν είναι απαραίτητο να παρεμβαίνει, πάντα, νομοθετικά η κυβέρνηση. «Όταν χρειάζεται, νομοθετεί και λαμβάνει έκτακτα μέτρα αλλά ταυτόχρονα με τα έκτακτα μέτρα, ασχολείται και με τη επίλυση προβλημάτων που πρέπει να αντιμετωπιστούν στη ρίζα τους. Οι όποιες στρεβλώσεις δεν χρειάζονται πάντα νομοθετική ρύθμιση. Πολλές φορές υπάρχει πλαίσιο και χρειάζεται ενημέρωση, συνεργασία, συστάσεις, οδηγίες αλλά και διοικητικά μέτρα.

«Δεν θα σταματήσω να ασκώ πίεση» επαναλαμβάνει, συχνά ο κ. Θεοδωρικάκος, και σε αυτό το πλαίσιο την προσεχή Τετάρτη θα παρακολουθήσει την πρώτη συνεδρίαση του νέου Συμβουλίου Ανάπτυξης και Ανταγωνιστικότητας Εφοδιαστικής του υπουργείου Ανάπτυξης. Ο κ. Θεοδωρικάκος είναι ο αρμόδιος υπουργός για τον συντονισμό όλων των υπηρεσιών, οργάνων και ενεργειών για τον σχεδιασμό, την ανάπτυξη και την παρακολούθηση του δικτύου εφοδιασμού της χώρας.

Υπενθυμίζεται ότι και στο επίπεδο των ελέγχων θα υπάρξουν εξελίξεις καθώς συνεχίζεται από τη ΔΙΜΕΑ ο έλεγχος σε 26 μεγάλες εταιρείες – κατά προτεραιότητα στις πολυεθνικές, όπου έχουν παρατηρηθεί διαφορές τιμών σε διάφορες χώρες- και σε 2.500 κωδικούς αλλά επειδή ο έλεγχος των τιμών γίνεται κωδικό – κωδικό, απαιτείται χρόνος. Παράλληλα, συνεχίζεται η προσπάθεια για την στελέχωση της Επιτροπής Ανταγωνισμού και της ΔΙΜΕΑ, αλλά και του Συνήγορου του Καταναλωτή, για την παροχή της απαραίτητης υλικοτεχνικής υποδομής αυτών των υπηρεσιών, ενώ θα ενδυναμωθεί και ο ρόλος του e-Katanalotis.

Η μείωση τιμών σε βασικά καταναλωτικά αγαθά αναμένεται να ξεπεράσει το δίμηνο

Από την πλευρά των επιχειρήσεων, στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων με το υπουργείο πάντα βρίσκεται ψηλά στην ατζέντα η «εκτόξευση» κάποιων βασικών κέντρων κόστους των εταιρειών, όπως ενέργεια, μεταφορικά και ενοίκια, τα οποία, όπως υπογραμμίζεται, απειλούν τη βιωσιμότητα πολλών επιχειρήσεων λιανικής.

Στο μεταξύ όμως η εθελοντική μείωση τιμών σε 600 και πλέον κωδικούς βασικών καταναλωτικών προϊόντων εκτιμάται από το λιανεμπόριο ότι έχει να προσφέρει «ένα λιθαράκι» στην περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού, συμπληρώνοντας τα μέτρα της κυβέρνησης για την αντιμετώπιση της ακρίβειας στα οποία περιλαμβάνεται το market pass, το καλάθι του νοικοκυριού και η μόνιμη μείωση τιμής.

Σύμφωνα με όσα ανέφερε ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος, Απόστολος Πεταλάς, η πρώτη φάση της νέας πρωτοβουλίας η οποία θα τεθεί πλήρως σε εφαρμογή μέχρι το τέλος Οκτωβρίου προβλέπει τη μείωση τιμών σε 123 κωδικούς από 16 μεγάλες προμηθευτικές εταιρείες. Οι μειώσεις στους 123 αυτούς πρώτους κωδικούς καταναλωτικών προϊόντων θα κυμαίνονται από 6-15%.

Σύμφωνα με τον κ. Πεταλά, τόσο οι προμηθευτές όσο και το οργανωμένο λιανεμπόριο ανταποκρίνονται θετικά στην πρόσκληση του υπουργού Ανάπτυξης, Τάκη Θεοδωρικάκου και αναμένεται η πρωτοβουλία αυτή να ενταθεί τις επόμενες εβδομάδες καθώς υπολογίζεται ότι σταδιακά περισσότεροι από 600 κωδικοί προϊόντων διαφόρων προμηθευτών μελών του ΣΕΒΤ, του ΕΣΒΕΠ αλλά και άλλων προμηθευτών θα συμμετέχουν. «Η πρωτοβουλία θα βρει ανταπόκριση από τους προμηθευτές δεδομένου ότι είναι ένα μέτρο εθελοντικό που σχεδιάστηκε από την αγορά και δεν είναι αποτέλεσμα κάποια ρύθμισης» αναφέρει χαρακτηριστικά.

Ο ίδιος τονίζει ότι παρά το γεγονός ότι οι προμηθευτές έχουν δεσμευθεί ότι οι μειώσεις θα διαρκούν τουλάχιστον δύο μήνες, εκτιμάται ότι τελικά η διάρκειά τους θα είναι μεγαλύτερη. Η πρωτοβουλία, σύμφωνα με τον κ. Πεταλά έχει μεγαλύτερη ευελιξία καθώς είναι εθελοντική. Παράλληλα, ο ανταγωνισμός μεταξύ των προμηθευτών θα αποτελέσει ισχυρό κίνητρο για ένταξη στην πρωτοβουλία περισσότερων εταιρειών και προϊόντων, τα οποία θα ανακοινώνει το υπουργείο Ανάπτυξης ανά 15ήμερο.

Αναφορικά με την προβολή κωδικών που θα διατίθενται σε μειωμένες τιμές, ο κ. Πεταλάς σημειώνει ότι κάθε αλυσίδα θα ενημερώνει το καταναλωτικό κοινό με τον τρόπο που επιθυμεί σε συνεννόηση με τους συνεργαζόμενους προμηθευτές.

Καθώς τα προϊόντα που περιλαμβάνονται στη νέα πρωτοβουλία αποτελούν βασικά προϊόντα στο καλάθι του καταναλωτή, ο γενικός διευθυντής της Ένωσης Σούπερ Μάρκετ Ελλάδος εκτιμά ότι θα συνεισφέρουν στην αποκλιμάκωση του δείκτη τιμών καταναλωτή, υπό την προϋπόθεση ότι δεν θα υπάρξει κάποια έκτακτη αρνητική εξέλιξη όπως αύξηση ενεργειακού κόστους λόγω γεωπολιτικών εξελίξεων, κλιματική κρίση κ.ά. Όπως εξηγεί ο κ. Πεταλάς, «η διεθνής οικονομία και η διεθνής εφοδιαστική αλυσίδα σταθεροποιείται σε μεγάλο βαθμό, παρά το γεγονός ότι υπάρχουν έντονα φαινόμενα, κυρίως γεωπολιτικά. Επίσης, οι κεντρικές τράπεζες σε Ευρώπη και Αμερική άρχισαν να μειώνουν τα επιτόκια. Το κόστος του χρήματος επιδρά σημαντικά στην εφοδιαστική αλυσίδα και στο κόστος παραγωγής. Την ίδια στιγμή, υπάρχει έντονη αποκλιμάκωση του πληθωρισμού. Αυτό το βλέπουμε συνεχώς και ιδιαίτερα στα σούπερ μάρκετ. Από την αρχή του χρόνου μέχρι σήμερα, ο πληθωρισμός στα σούπερ μάρκετ είναι περίπου μηδενικός και με αυτή την  πρωτοβουλία εκτιμάται ότι θα δούμε περαιτέρω αποκλιμάκωση του πληθωρισμού στα σούπερ μάρκετ».