Τα μέτρα για τον περιορισμό της φοροδιαφυγής γεμίζουν τα κρατικά ταμεία και δημιουργούν νέα δεδομένα για τη δημοσιονομική πολιτική και τους στόχους που έχουν τεθεί για τα πρωτογενή πλεονάσματα και το χρέος τα επόμενα χρόνια. Ήδη, σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του εφετινού προϋπολογισμού, στο οκτάμηνο η υπέρβαση των εσόδων ανήλθε στο 1,9 δισ. ευρώ, ενώ σύμφωνα με τις νεότερες εκτιμήσεις του οικονομικού επιτελείου, τα επόμενα χρόνια αναμένεται το πλεόνασμα των εσόδων να ανέλθει σε 2-2,5 δισεκ. ευρώ σε ετήσια βάση.

Το νέο δημοσιονομικό τοπίο θα αποτυπώνεται στις προβλέψεις του προϋπολογισμού του 2025 που θα κατατεθεί στη Βουλή στις αρχές Οκτωβρίου καθώς και στο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2024 – 2027 που συζητείται με τις Βρυξέλλες και αναμένεται να οριστικοποιηθεί εντός του επόμενου μήνα.

Το στίγμα αυτών των θετικών εξελίξεων έδωσε ο υπουργός Οικονομικών Κωστής Χατζηδάκης με δηλώσεις του στο Bloomberg την περασμένη εβδομάδα, όπου προανήγγειλε ότι το πρωτογενές πλεόνασμα εφέτος θα είναι υψηλότερο, στο 2,4% του ΑΕΠ, έναντι της αρχικής πρόβλεψης 2,1% του ΑΕΠ.

Σε ανάλογα επίπεδα αναμένεται να κινηθούν, σύμφωνα με πληροφορίες, οι στόχοι του υπουργείου Οικονομικών για το πρωτογενές πλεόνασμα και τα επόμενα χρόνια ανεβάζοντας τον πήχη συγκριτικά με τις έως τώρα προβλέψεις του μεσοπρόθεσμου προγράμματος (2,1% του ΑΕΠ)

Οι εξελίξεις αυτές, σε συνδυασμό με το γεγονός ότι η Ελλάδα αναπτύσσεται με ποσοστό αρκετά υψηλότερο από τις άλλες χώρες της ΕΕ, δίνουν περιθώρια μεγαλύτερης ευελιξίας στο οικονομικό επιτελείο σχετικά με την πολιτική δαπανών χωρίς να διακυβεύεται η πολιτική δημοσιονομικής πειθαρχίας και ευνοούν την προσπάθεια μείωσης του χρέους. Είναι ενδεικτικό ότι λόγω της υπέρβασης των εσόδων, οι φετινές πρωθυπουργικές εξαγγελίες στη ΔΕΘ περιλάμβαναν ένα πρόσθετο πακέτο ελαφρύνσεων και ενισχύσεων ύψους 500 εκατ. ευρώ σε πλήρη συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση.

«Λόγω της καλύτερης από το αναμενόμενο απόδοσης του προϋπολογισμού, μπορούμε να έχουμε μεγαλύτερη αύξηση των δαπανών σε σύγκριση με τις αρχικές εκτιμήσεις», ανέφερε ο κ. Χατζηδάκης στη συνέντευξή του στο Bloomberg.

Η Ελλάδα θα είναι σε θέση να αυξήσει τις καθαρές της δαπάνες κατά «λίγο υψηλότερα από 3%» το 2025 – έναντι της αρχικής πρόβλεψης για 3% – και να συνεχίσει να τις αυξάνει με ανάλογο ρυθμό μέχρι το τέλος του 2028, διευκρίνισε ο υπουργός.

Σε ό,τι αφορά το δημόσιο χρέος, στο υπουργείο Οικονομικών προβλέπουν τώρα μείωσή του κατά 20 μονάδες έως το τέλος του 2028. Από τα επίπεδα του 152,7% του ΑΕΠ που αναμένεται να διαμορφωθεί εφέτος εκτιμάται ότι θα περιοριστεί στο 130% του ΑΕΠ, γεγονός που αυξάνει σημαντικά τις πιθανότητες η Ελλάδα να κατέβει από το υψηλότερο σκαλί των χωρών της ΕΕ με το μεγαλύτερο χρέος ως ποσοστό του ΑΕΠ.

Στο πλαίσιο αυτό η κυβέρνηση προγραμματίζει νέα πρόωρη αποπληρωμή δανείων από το πρόγραμμα διάσωσης συνολικής αξίας 8 δισ. ευρώ (8,9 δισ. δολ.). Θα πρόκειται για την τρίτη πρόωρη αποπληρωμή του δανείου που έλαβε η Ελλάδα στο πρώτο πρόγραμμα διάσωσης το 2010, γνωστό ως Greek Loan Facility.

Στο μέτωπο της φοροδιαφυγής, δύο σημαντικές παρεμβάσεις που έδωσαν τη μεγάλη ανάσα στα κρατικά έσοδα είναι αφενός ο νέος τρόπος τεκμαρτού προσδιορισμού του εισοδήματος των ελεύθερων επαγγελματιών, αφετέρου το πλέγμα μέτρων που εφαρμόζεται για την ψηφιοποίηση και τη χρήση νέων τεχνολογιών από την ΑΑΔΕ για τη σύλληψη της φορολογητέας ύλης. Μεταξύ των μέτρων αυτών είναι η σύνδεση των ταμειακών μηχανών με τα POS, η επέκταση των ηλεκτρονικών συναλλαγών, όπως η αξιοποίηση των φορολογικών στοιχείων από την πλατφόρμα My DATA που επιτρέπουν την αυτοματοποίηση των φορολογικών ελέγχων.