Η πρόσφατη Κοινή Υπουργική Απόφαση (ΚΥΑ) που δημοσιεύθηκε, καθορίζει νέες διαδικασίες για την επιβολή προστίμων στους ιδιοκτήτες ακαθάριστων οικοπέδων, με στόχο την ενίσχυση της πυροπροστασίας. Το Πυροσβεστικό Σώμα αναλαμβάνει πλέον τον έλεγχο και την επιβολή προστίμων σε περιπτώσεις μη συμμόρφωσης, ενώ οι δήμοι θα διενεργούν δειγματοληπτικούς ελέγχους τουλάχιστον 5% των δηλώσεων.

Η προθεσμία για την υποβολή δηλώσεων καθαρισμού λήγει στις 15 Ιουνίου 2025 και το πρόστιμο ανέρχεται σε 1.000 ευρώ για μη υποβολή δήλωσης, ανεξαρτήτως της κατάστασης του οικοπέδου. Η τήρηση αυτών των υποχρεώσεων θεωρείται κρίσιμη για την προστασία της ανθρώπινης ζωής και του περιβάλλοντος.

Πιο αναλυτικά

Δημοσιεύτηκε η Κοινή Υπουργική Απόφαση (Β’ 2689/30-05-2025) των Υπουργών Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, Εσωτερικών και Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας που καθορίζει τη διαδικασία επιβολής, βεβαίωσης και είσπραξης διοικητικού προστίμου, στις περιπτώσεις μη συμμόρφωσης με την υποχρέωση υποβολής δηλώσεων καθαρισμού των οικοπέδων στην ψηφιακή πλατφόρμα https://akatharista.apps.gov.gr.

Σκοπός είναι η ορθή και αποτελεσματική εφαρμογή των διατάξεων περί του Μητρώου Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας Ιδιοκτησιών του Υπουργείου Κλιματικής Κρίσης και Πολιτικής Προστασίας.

Δείτε ολόκληρη την ΚΥΑ για τα ακαθάριστα οικόπεδα ΕΔΩ

Σύμφωνα με τα όσα προβλέπονται στην ΚΥΑ, το Πυροσβεστικό Σώμα έχει πλέον την αρμοδιότητα για τη διενέργεια των ελέγχων και την επιβολή προστίμων επί καταγγελιών πολιτών, που έχουν υποβληθεί στην πλατφόρμα και αφορούν σε ιδιοκτησίες με ακαθάριστα οικόπεδα.

Η διαδικασία διενέργειας ελέγχων από τους δήμους προβλέπει ότι κάθε Δήμος πραγματοποιεί δειγματοληπτικούς ελέγχους που αντιστοιχούν τουλάχιστον στο 5% επί του συνολικού αριθμού των δηλώσεων εντός των διοικητικών τους ορίων.

Σε περίπτωση μη καθαρισμού ή ψευδούς δήλωσης, ή μη υποβολή δήλωσης  – ακόμη και στην περίπτωση καθαρού οικοπέδου – επιβάλλονται οι προβλεπόμενες κυρώσεις, καθαρίζεται αυτεπάγγελτα ο χώρος με δαπάνη του ιδιοκτήτη ενώ ενημερώνονται οι αρμόδιες αρχές.

Σημειώνεται ότι, για φέτος, η προθεσμία υποβολής της δήλωσης καθαρισμού από τους υπόχρεους λήγει στις 15 Ιουνίου 2025, ενώ το ύψος του διοικητικού προστίμου περί μη υποβολής δήλωσης ανέρχεται σε 1.000 €.

Το Υπουργείο υπενθυμίζει ότι η τήρηση των προβλεπόμενων μέτρων δεν αποτελεί μόνο νομική υποχρέωση, αλλά και πράξη ευθύνης για την προστασία της ανθρώπινης ζωής, της περιουσίας και του φυσικού περιβάλλοντος.

Ερωτήσεις και απαντήσεις σχετικά με τις υποχρεώσεις των ιδιοκτητών, τα πρόστιμα και τις διαδικασίες

1. Τι υποχρεούνται να κάνουν οι ιδιοκτήτες οικοπέδων και ακάλυπτων χώρων;

Να καθαρίζουν τα ακίνητά τους από ξερά χόρτα, κλαδιά και άλλα εύφλεκτα υλικά έως την 30ή Απριλίου κάθε έτους (ή κατ’ εξαίρεση για φέτος έως και 15 Ιουνίου 2025) και να το δηλώνουν ηλεκτρονικά στο Εθνικό Μητρώο Τήρησης Μέτρων Προληπτικής Πυροπροστασίας https://akatharista.apps.gov.gr/.

Μετά την προθεσμία αυτή, και για όλη την διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου, κάθε χρόνο, οι υπόχρεοι οφείλουν: να διατηρούν τα ακίνητά τους καθαρά, να απομακρύνουν τα ξερά και σπασμένα δέντρα και κλαδιά, να απομακρύνουν τα ξερά φύλλα και τα χόρτα, να αποκλαδώνουν την βάση της κόμης των δέντρων, να αραιώνουν την θαμνώδη βλάστηση, να απομακρύνουν άλλα εγκαταλελειμμένα καυστά υλικά, αντικείμενα και απορρίμματα, να συλλέγουν και να μεταφέρουν με ασφάλεια όλα τα υπολείμματα καθαρισμού

2. Ποιοι έχουν αυτή την υποχρέωση;

Ιδιοκτήτες, επικαρπωτές, μισθωτές ή υπομισθωτές ακινήτων που βρίσκονται:

• εντός σχεδίου ή οικισμού, ακόμα και χωρίς ρυμοτομικό σχέδιο
• εντός ακτίνας 100 μέτρων από τα όρια των παραπάνω,
• εκτός σχεδίου και έχουν κτίσμα, εφόσον δεν είναι δασικά.

3. Ποια είναι η υπεύθυνη δήλωση και γιατί είναι απαραίτητη;

Είναι η ηλεκτρονική δήλωση του υπόχρεου ότι το ακίνητο έχει καθαριστεί. Η μη υποβολή της επισύρει πρόστιμο, ακόμα και αν το ακίνητο είναι καθαρό. Η συγκεκριμένη ψηφιακή πλατφόρμα είναι μοναδικής σημασίας εργαλείο για την εποπτεία και τον προληπτικό έλεγχο της πυροσβεστικής επί των ιδιωτικών ακινήτων κατά τη διάρκεια της αντιπυρικής περιόδου. Η μη υποβολή δήλωσης περιορίζει την αξία του εργαλείου αυτού για την αντιπυρική μας προετοιμασία. Γι’ αυτό και η μη υποβολή δήλωσης είναι παράβαση αυτοτελής σε σχέση με τον μη
καθαρισμό.

4. Ποιοι διενεργούν ελέγχους;

• Οι Δήμοι διενεργούν δειγματοληπτικούς ελέγχους σε ποσοστό τουλάχιστον
5% των δηλώσεων που αφορούν σε ακίνητα εντός των διοικητικών τους
ορίων.

• Το Πυροσβεστικό Σώμα ελέγχει όλα τα ακίνητα για τα οποία υποβάλλονται
καταγγελίες ανά την επικράτεια.

5. Με ποια κριτήρια γίνονται οι έλεγχοι;

Οι δειγματοληπτικοί έλεγχοι των δήμων και οι καταγγελίες εξετάζονται κατά προτεραιότητα ανάλογα με την επικινδυνότητα κάθε ακινήτου. Έτσι, για παράδειγμα, ελέγχονται πρώτα τα ακίνητα που γειτνιάζουν με δάση, νοσοκομεία, σχολεία, βιομηχανίες, δυσπρόσιτα σημεία κ.λπ.

6. Περίπτωση 1: Είμαι υπόχρεος, δεν καθάρισα, αλλά υπέβαλα δήλωση. Τι γίνεται;

Αν διαπιστωθεί υποβολή ψευδούς δήλωσης:

• επιβάλλονται στους υπόχρεους ποινικές κυρώσεις (τουλάχιστον 2 έτη
φυλάκιση και χρηματική ποινή),

• ο αρμόδιος Δήμος οφείλει να καθαρίσει αυτεπάγγελτα και να επιβάλλει
στους υπόχρεους τις ανάλογες διοικητικές κυρώσεις. Στις κυρώσεις
περιλαμβάνεται ο καταλογισμός του κόστους καθαρισμού στους
υπόχρεους.

7. Περίπτωση 2: Είμαι υπόχρεος, καθάρισα, αλλά δεν υπέβαλα δήλωση. Τι γίνεται;

Επιβάλλεται διοικητικό πρόστιμο 1.000 €, επειδή η υποβολή δήλωσης είναι υποχρεωτική, ανεξαρτήτως της κατάστασης του ακινήτου.

Δεν επιβάλλονται ποινικές κυρώσεις. Δεν επιβάλλονται άλλες διοικητικές κυρώσεις από τον οικείο Δήμο.

8. Περίπτωση 3: Είμαι υπόχρεος, δεν υπέβαλα δήλωση και δεν καθάρισα. Τι γίνεται;

• Πρόστιμο 1.000 €
• Καθαρισμός, καταλογισμός εξόδων καθαρισμού και επιβολή διοικητικών
κυρώσεων από τον δήμο
• Διερεύνηση τυχόν ποινικών ευθυνών εφόσον προκληθεί κίνδυνος.

9. Περίπτωση 4: Δεν είμαι υπόχρεος, αλλά μου επιβλήθηκε πρόστιμο από το Π.Σ. ή από το Δήμο. Τι γίνεται;

Μπορώ να υποβάλω ένσταση εντός 5 εργασίμων ημερών στο όργανο που μου επέβαλε το πρόστιμο. Θα λάβω απάντηση εντός 10 ημερών. Αν η ένσταση γίνει δεκτή, το πρόστιμο ανακαλείται.

10. Πώς κοινοποιείται το πρόστιμο;

Με αυτοπρόσωπη επίδοση, θυροκόλληση ή ψηφιακά.

11. Πώς πληρώνεται το πρόστιμο;

• Αν το επέβαλε ο Δήμος: πληρώνεται στο λογαριασμό ή στο ταμείο του οικείου Δήμου.

• Αν το επέβαλε το Π.Σ.: πληρώνεται μέσω ηλεκτρονικού παράβολου στον ιστότοπο https://www.gsis.gr/e-paravolo (Φορέας Ελληνικό Δημόσιο) είτε μέσω των Κέντρων Εξυπηρέτησης Πολιτών (Κ.Ε.Π.), είτε μέσω των Τραπεζών, είτε μέσω των κατά τόπους Δ.Ο.Υ.

12. Τι γίνεται αν δεν πληρωθεί το πρόστιμο;

Ο φάκελος αποστέλλεται στην ΑΑΔΕ, όπου το ποσό βεβαιώνεται στο ΑΦΜ του
υπόχρεου και εισπράττεται ως δημόσιο έσοδο.