Σχέδιο για την ταχύτερη έκδοση 40.000 εκκρεμών επικουρικών συντάξεων επεξεργάζεται ο ΕΦΚΑ, με στόχο τη μείωση του «στοκ» κατά 70% μέχρι το φθινόπωρο.

Η επίσπευση των αποφάσεων που εκκρεμούν θα γίνει σε δύο στάδια: το πρώτο αφορά την επεξεργασία των αιτήσεων που έχουν υποβληθεί σε μικρότερα επικουρικά ταμεία που εντάχθηκαν στο ΕΤΕΑΠ και το δεύτερο θα ακολουθήσει αμέσως μετά, με τον συνυπολογισμό των επιμέρους χρόνων ασφάλισης στον συνολικό χρόνο που απαιτείται να έχουν οι ασφαλισμένοι για να βγει η επικουρική τους σύνταξη. Σήμερα, οι αιτήσεις ασφαλισμένων που έχουν περάσει από δύο και τρία επικουρικά ταμεία είναι οι πιο δύσκολες, καθώς η αναζήτηση των ενσήμων σε καθένα Ταμείο παίρνει χρόνο και αν «μπλοκάρει» η διαδικασία σε ένα Ταμείο, τότε η έκδοση της επικουρικής σύνταξης μπορεί να καθυστερήσει ακόμη και για χρόνια.

Με το μοίρασμα της επεξεργασίας των δύσκολων αιτήσεων σε δύο στάδια, με πρώτο το μάζεμα όλων των επιμέρους χρόνων ασφάλισης και στη συνέχεια με την επεξεργασία του συνολικού χρόνου, εκτιμάται ότι οι καθυστερήσεις θα μειωθούν σημαντικά.

Οι προϋποθέσεις για την απονομή επικουρικής σύνταξης απλοποιήθηκαν με τον νόμο 5078/2023 (άρθρα 117, 118 και 155) και οι ασφαλισμένοι δικαιούνται επικουρική σύνταξη λόγω γήρατος εφόσον έχουν συμπληρώσει 4.500 ημέρες εργασίας ή 15 έτη εργασίας και έχουν δικαιωθεί σύνταξης για την ίδια αιτία από τον κύριο φορέα. Η επίσπευση αφορά όλες τις αιτήσεις για έκδοση επικουρικής σύνταξης που ήταν σε εκκρεμότητα έως το 2023, καθώς και τις αιτήσεις που εκδόθηκαν μετά τον νόμο 5078/2023, δηλαδή τις αιτήσεις που έχουν υποβληθεί από 20/12/2023 και μετά.

Σύμφωνα με τον νόμο, στις περιπτώσεις που ο διανυθείς χρόνος επικουρικής ασφάλισης έχει πραγματοποιηθεί αποκλειστικά σε επικουρικά ταμεία που εντάχθηκαν στον ΕΦΚΑ, η επικουρική θα εκδίδεται από τον φορέα, κλάδο ή λογαριασμό στον οποίο έχει υποβληθεί η αίτηση, αρκεί ο ασφαλισμένος να έχει στο σύνολο 15 έτη επικουρικής ασφάλισης. Στην πράξη, όταν υπάρχει διαδοχική ασφάλιση, η επικουρική σύνταξη εκδίδεται από το τελευταίο Ταμείο του ασφαλισμένου, αρκεί να συμπληρώνει 15ετία με τα υπόλοιπα Ταμεία.

Αν υπάρχει ασφάλιση σε επαγγελματικό ταμείο, ο χρόνος αυτός συνυπολογίζεται για να συμπληρωθεί η απαιτούμενη 15ετία και η σύνταξη βγαίνει με διατάξεις διαδοχικής ασφάλισης.

Στις περιπτώσεις απονομής σύνταξης λόγω ανικανότητας, οι ασφαλισμένοι δικαιούνται επικουρική σύνταξη εφόσον έχουν συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για κύρια σύνταξη. Για τη θεμελίωση συνταξιοδοτικού δικαιώματος επικουρικής σύνταξης λόγω θανάτου, ο/η επιζών σύζυγος δικαιούται επικουρική σύνταξη εφόσον ο θανών ασφαλισμένος είχε συμπληρώσει τον απαιτούμενο χρόνο ασφάλισης για τη συνταξιοδότησή του λόγω θανάτου στον κύριο φορέα.

Εξαιρούνται από την προϋπόθεση της 15ετίας και μπορούν να λαμβάνουν επικουρική σύνταξη με λιγότερα χρόνια ασφάλισης οι δήμαρχοι και οι νομάρχες, οι ασφαλισμένοι στο ΤΑΔΚΥ (π.χ. θεμελίωση με βαρέα & ανθυγιεινά ένσημα), οι συνταξιούχοι λόγω βαριάς αναπηρίας (με τις διατάξεις του ν. 612/1977) και οι ασφαλισμένοι που έχουν θεμελιώσει συνταξιοδοτικό δικαίωμα και λαμβάνουν κύρια σύνταξη με χρόνο ασφάλισης λιγότερο από 15 έτη.

Γιατί δεν έχουν πάρει αύξηση οι επικουρικές συντάξεις;

Οι αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις εξαρτώνται από τη ρήτρα μηδενικού ελλείμματος που προβλέπεται στον νόμο 4387/2016 και δεν άλλαξε έκτοτε. Στην πράξη, λέει ότι για να δοθούν αυξήσεις θα πρέπει να διασφαλίζεται η μελλοντική βιωσιμότητα του ΕΤΕΑΕΠ. Κάθε χρόνο συντάσσεται μία έκθεση από την Αναλογιστική Αρχή που κρίνει αν οι αυξήσεις θέτουν ή όχι σε κίνδυνο τη βιωσιμότητα του ΕΤΕΑΕΠ. Η έκθεση που συνέταξε η υπηρεσία αυτή για το 2025 δείχνει ότι το Ταμείο δεν πληροί τα κριτήρια βιωσιμότητας μακροπρόθεσμα και δεν μπορεί να δώσει αυξήσεις στις επικουρικές συντάξεις. Πρέπει να σημειωθεί ότι για το 2025 ο κλάδος επικούρησης του ΕΦΚΑ (ΕΤΕΑΕΠ) εμφάνισε πλεόνασμα έστω και κατά 35 εκατ. ευρώ.

ΚΕΡΔΙΣΜΕΝΟΙ

Οι ασφαλισμένοι που είχαν συνολικές εισφορές στην επικουρική ασφάλιση πάνω από 6%, όπως για παράδειγμα οι τραπεζοϋπάλληλοι ή οι ασφαλισμένοι στα βαρέα ΙΚΑ ή σε Ταμεία ΔΕΚΟ, παίρνουν προσαύξηση στην επικουρική τους σύνταξη με επιπλέον ποσά που μπορεί να ξεκινούν από τα 50 ευρώ τον μήνα και ανάλογα με το ύψος των εισφορών να φτάνουν έως και τα 200 ευρώ επιπλέον.

ΧΑΜΕΝΟΙ

ΟΙ ασφαλισμένοι που βγαίνουν με καθεστώς μειωμένης σύνταξης έχουν για το ποσό της επικουρικής σύνταξης που αντιστοιχεί στα έτη ασφάλισης έως το 2014 μείωση 30%, όπως ισχύει και στην κύρια σύνταξη όταν αποχωρούν με μειωμένο όριο ηλικίας. Η επέκταση της περικοπής στις επικουρικές προβλέφθηκε στον νόμο 5078/2023 και ισχύει για αιτήσεις από το 2024 και μετά. Το πρόβλημα είναι ότι το ΕΤΕΑΕΠ εφάρμοζε τη μείωση πριν από τον νόμο και θα έπρεπε κανονικά να επιστρέψει χρήματα στους συνταξιούχους.

Εως 435 ευρώ οι νέες επικουρικές συντάξεις με αίτηση το 2025

Από 128 ευρώ έως και 435 ευρώ, ανάλογα με τις αποδοχές και τα έτη ασφάλισης, κυμαίνονται οι επικουρικές συντάξεις που θα πάρουν οι ασφαλισμένοι που θα συνταξιοδοτηθούν εντός του 2025.

Πίνακες με ενδεικτικά ποσά για ασφαλισμένους του ιδιωτικού και του δημόσιου τομέα επεξεργάστηκε και δημοσιεύει σήμερα το ένθετο «Ασφάλιση και Συντάξεις».

Για τον ιδιωτικό τομέα, οι νέες επικουρικές συντάξεις διαμορφώνονται ως εξής:

1. Ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται σε ηλικία 62 ετών (μειωμένη σύνταξη), με 30 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 2.120 ευρώ έως το 2014 και 2.250 ευρώ έως το 2025, θα πάρει επικουρική σύνταξη 212 ευρώ.
2. Ασφαλισμένος που συνταξιοδοτείται σε ηλικία 62 ετών, με 40 έτη ασφάλισης και έχει συντάξιμες αποδοχές 2.560 ευρώ έως το 2014 και 2.690 ευρώ έως το 2025, θα πάρει επικουρική σύνταξη 435 ευρώ.

Για τους ασφαλισμένους του Δημοσίου, οι νέες επικουρικές συντάξεις διαμορφώνονται ως εξής:

1. Υπάλληλος που συνταξιοδοτείται σε ηλικία 67 ετών, με 40 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές περίπου στις 2.290 ευρώ, θα πάρει πλήρη επικουρική σύνταξη 375 ευρώ.
2. Υπάλληλος που συνταξιοδοτείται σε ηλικία 65 ετών, με 33 έτη ασφάλισης και συντάξιμες αποδοχές 1.980 ευρώ έως το 2014 και 2.075 ευρώ έως το 2025, θα πάρει επικουρική σύνταξη 270 ευρώ.

Ο διπλός υπολογισμός

Από το 2015 και μετά, ο υπολογισμός των επικουρικών συντάξεων έγινε δυσμενέστερος για τους νέους συνταξιούχους, καθώς εφαρμόζεται διπλός τρόπος υπολογισμού ως εξής: α) τα χρόνια ασφάλισης έως το 2014 υπολογίζονται με συντελεστή 0,45% ανά έτος επί τις συντάξιμες αποδοχές έως το 2014 και β) για τα έτη από το 2015 και μετά μετρούν οι εισφορές και η ηλικία συνταξιοδότησης. Οσο περισσότερες είναι οι εισφορές και όσο πιο αργά (προς τα 67) βγαίνει κάποιος τόσο μεγαλύτερη θα είναι και η επικουρική του. Στο τμήμα σύνταξης για τα έτη έως το 2014 επιβάλλεται μείωση 6% έως 30% στην επικουρική όταν ο ασφαλισμένος αποχωρεί με καθεστώς μειωμένης σύνταξης. Αντίθετα, για τα έτη από 2015 και μετά, η ποινή πρόωρης εξόδου «αντικαταστάθηκε» από τους συντελεστές μείωσης των επικουρικών ανάλογα με την ηλικία αποχώρησης.

Επικουρικές συντάξεις με αίτηση το 2025 (ιδιωτικός τομέας)

1. Ηλικία εξόδου 62 (μειωμένη σύνταξη) με 25 και 30 έτη

(*) Η μείωση επιβάλλεται με ποσοστό 30% στο τμήμα σύνταξης για τα έτη έως το 2024.

2. Ηλικία εξόδου 62 (πλήρης σύνταξη) με 40 έτη

Ποσά συντάξεων μικτά. 

Επικουρικές συντάξεις με αίτηση το 2025 (Δημόσιο)

1. Ηλικία εξόδου 67 (πλήρης σύνταξη) με 40 έτη

2. Ηλικία εξόδου 65 (πλήρης σύνταξη) με 33 έτη

Ποσά συντάξεων μικτά.

Οι επικουρικές συντάξεις που καταβάλουν τα ταμεία

(*) Μέσο ποσό ανά κατηγορία. Πηγή: ΕΦΚΑ-ΕΤΕΑΕΠ. Ποσά συντάξεων προ φόρου.