Οι μαθητές επιστρέφουν οσονούπω στα θρανία, αφού στις 11 Σεπτεμβρίου θα χτυπήσει το πρώτο κουδούνι της νέας σχολικής χρονιάς, ενώ λίγες ώρες αργότερα θα μοιραστούν τα βιβλία, κάνοντας ασήκωτες τις σχολικές τσάντες.

Όμως, η βαριά σχολική τσάντα ενδέχεται να προκαλέσει μυοσκελετικούς πόνους και προβλήματα στην σπονδυλική στήλη, τον αυχένα και τους ώμους των μαθητών, επιτείνοντας την κακή στάση του σώματος.

Πιο συγκεκριμένα, οι επιπτώσεις από την βαριά σχολική τσάντα, σύμφωνα με τον δρ. Bradley Weinberger, παιδίατρο στην Κλινική του Κλίβελαντ στο Οχάιο, είναι οι εξής:

• αυξημένος κίνδυνος εμφάνισης πόνου στον αυχένα και στην πλάτη λόγω αλλαγών στη στάση του σώματος και στην κίνηση
• μυϊκός πόνος από τους ιμάντες
• αρνητική επίδραση στην ισορροπία, αυξάνοντας ενδεχομένως τον κίνδυνο πτώσεων ή άλλων τραυματισμών

Μέχρι πόσα κιλά πρέπει να είναι η σχολική τσάντα

Πάντως, σε ισπανική μελέτη με την συμμετοχή 49 παιδιών, οι ερευνητές υπολόγισαν το όριο που ενδείκνυται για το βάρος της σχολικής τσάντας έτσι ώστε να αποτραπούν τυχόν προβλήματα στο μυοσκελετικό σύστημα.

Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της μελέτης, το όριο βάρους της σχολικής τσάντας εξαρτάται από το σωματικό βάρος του κάθε παιδιού. Κάτι το οποίο σημαίνει ότι η σχολική τσάντα πρέπει να μην υπερβαίνει σε κιλά το 10% του σωματικού βάρους του παιδιού. Συνεπώς, εάν ένας μαθητής ζυγίζει 50 κιλά, τότε, το βάρος της σχολικής τσάντας πρέπει να είναι 5 κιλά.

Μπορεί η σχολική τσάντα να προκαλέσει σκολίωση;

Επί σειρά ετών, βέβαια, επικρατούσε η πεποίθηση ότι η βαριά σχολική τσάντα μπορεί να προκαλέσει και σκολίωση. Νεότερες μελέτες, όμως, δείχνουν ότι η βαριά σχολική τσάντα δεν μπορεί να αλλάξει δομικά την αναπτυσσόμενη σπονδυλική στήλη ενός παιδιού. Επομένως, δεν μπορεί να προκαλέσει σκολίωση. Ωστόσο, ελλοχεύουν οι κίνδυνοι που αναφέραμε παραπάνω.

Ποιες είναι οι αιτίες της σκολίωσης

Η σκολίωση μπορεί να εμφανιστεί σε άτομα με νευρομυϊκές παθήσεις όπως η εγκεφαλική παράλυση ή η μυϊκή δυστροφία, αλλά και σε παιδιά με σύνδρομα, όπως η νευροϊνωμάτωση. Στις περισσότερες όμως περιπτώσεις, είναι ιδιοπαθής, γεγονός που σημαίνει ότι δεν έχει γνωστή υποκείμενη αιτία.

Υπάρχουν, όμως, ορισμένοι παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο αναπτύξης της, όπως:

• Η ηλικία: Οι περισσότερες περιπτώσεις αφορούν εφήβους κοντά στην φάση της ταχείας σκελετικής ανάπτυξης (εφηβική ιδιοπαθής σκολίωση)
• Το φύλο: Τα κορίτσια έχουν περισσότερες πιθανότητες να εμφανίσουν σκολίωση σε σύγκριση με τα αγόρια
• Το οικογενειακό ιστορικό: Η ιδιοπαθής σκολίωση κληρονομείται με διάφορου βαθμού διεισδυτικότητα από γενιά σε γενιά.

Οι περισσότερες περιπτώσεις σκολίωσης είναι ήπιες. Ορισμένες, όμως, καμπύλες επιδεινώνονται σημαντικά καθώς τα παιδιά μεγαλώνουν και η σοβαρή πλέον σκολίωση μπορεί να είναι αναπηρική.

Η σκολίωση μπορεί να επιδεινωθεί πολύ γρήγορα στην διάρκεια της εφηβείας, λόγω της ταχείας ανάπτυξης του παιδιού κατ’ αυτή την περίοδο της ζωής του.

Στις ηπιότερες περιπτώσεις, οι αλλαγές στην πλάτη του παιδιού δεν γίνονται εύκολα αντιληπτές. Γι’ αυτό τον λόγο είναι σημαντικό οι γονείς να ελέγχουν τα παιδιά τους ανά τακτά χρονικά διαστήματα. Όσο νωρίτερα διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί η σκολίωση, τόσο περισσότερες είναι οι πιθανότητες να αποφευχθούν τα σοβαρά προβλήματα στο απώτερο μέλλον.

Ο ρόλος του «κηδεμόνα»

Η μετρίου βαθμού σκολίωση μπορεί να αντιμετωπιστεί με τη χρήση «κηδεμόνων». Οι εξελίξεις στην τεχνολογία των συνθετικών υλικών έχουν επιτρέψει τη δημιουργία ελαφρότερων και πιο κομψών «κηδεμόνων», που είναι πιο εύχρηστοι και αποδεκτοί από τα παιδιά.

Στα παιδιά και τους εφήβους με καμπύλες που έχουν ξεπεράσει τις 45 μοίρες, συνιστάται χειρουργική αντιμετώπιση. Εάν αυτού του μεγέθους η σκολίωση αφεθεί χωρίς χειρουργική θεραπεία, θα εξακολουθήσει να επιδεινώνεται και κατά την ενήλικη ζωή με επακόλουθα τον χρόνιο πόνο, την αναπνευστική δυσλειτουργία, αλλά και ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις της παραμόρφωσης, ιδίως για τα κορίτσια.

Δυστυχώς, όταν η σκολίωση ξεπεράσει τις 45 μοίρες, ο «κηδεμόνας» δεν είναι πλέον αποτελεσματικός στην πρόληψη της επιδείνωσης της παραμόρφωσης. Τα τελευταία χρόνια, όμως, υπάρχει η δυνατότητα την της καλύτερης δυνατής διόρθωσης της σκολίωσης, μέσω πρωτοποριακών μεθόδων που βασίζονται στην ρομποτική χειρουργική.