Χτισμένο στη χερσόνησο του Αγίου Νικολάου στη Μεσσηνία, το κάστρο της Μεθώνης εκτείνεται σε περίπου 93 στρέμματα και έχει μήκος 700 μέτρα. Η στρατηγική του θέση, δίπλα σε ένα ιδανικό φυσικό λιμάνι, το κατέστησε ήδη από τον Μεσαίωνα βασικό σταθμό για τους προσκυνητές προς τους Αγίους Τόπους, αλλά και για τους εμπόρους που συνέδεαν τη Δύση με την Ανατολή.

Όταν οι Βενετοί κατέλαβαν το κάστρο το 1209, μετέτρεψαν τον τόπο σε ένα σημαντικό εμπορικό κέντρο και λιμάνι ανεφοδιασμού στη Μεσσηνία, σε τέτοιο βαθμό ώστε να το αποκαλούν «το μάτι της Βενετίας». Για σχεδόν τρεις αιώνες το κάστρο γνώρισε την ακμή του, μέχρι να πέσει στα χέρια των Οθωμανών το 1500, ύστερα από μια εξαντλητική πολιορκία.

Ωστόσο, η Μεθώνη δεν έπαψε ποτέ να προκαλεί την επιθυμία των ισχυρών. Οι Βενετοί την ξαναπήραν, οι Οθωμανοί επέστρεψαν, ενώ οι Γάλλοι εγκαταστάθηκαν για λίγο τον 19ο αιώνα. Το 1828, στο πλαίσιο του Αγώνα της Ανεξαρτησίας και χάρη στην παρέμβαση των γαλλικών στρατευμάτων υπό τον στρατηγό Μεζόν, η οχυρωμένη πόλη πέρασε οριστικά στον έλεγχο των Ελλήνων. Κάθε κυριαρχία άφησε το δικό της αποτύπωμα, δημιουργώντας ένα μοναδικό αρχιτεκτονικό παλίμψηστο.

Αξιοθαύμαστη στρατιωτική αρχιτεκτονική

Το κάστρο της Μεθώνης αποτελεί αριστούργημα φρουριακής τέχνης, προσαρμοσμένο στην εποχή του πυροβολικού. Τα ισχυρά τείχη, οι πύργοι και οι προμαχώνες του μαρτυρούν σχεδιασμό ικανό να αντέχει στις πολιορκίες. Η είσοδος, μια μνημειώδης πύλη Αναγεννησιακού ρυθμού, εντυπωσιάζει από την πρώτη στιγμή. Μέχρι το 1828 η πρόσβαση γινόταν από ξύλινη γέφυρα· η σημερινή, με δεκατέσσερα πέτρινα τόξα, κατασκευάστηκε από τους Γάλλους.

Στο εσωτερικό, ο επισκέπτης συναντά ένα αληθινό υπαίθριο μουσείο: ερείπια ενετικών κατοικιών, οθωμανικά λουτρά, κρύπτη και πυριτιδαποθήκη με πυραμιδοειδή στέγη από την πρώτη ενετική περίοδο. Εκεί βρίσκεται και ο ναός της Μεταμόρφωσης του Σωτήρος, ένας μονόχωρος ναός πιθανόν της δεύτερης ενετικής κυριαρχίας. Στο παρελθόν, η μητρόπολη της περιοχής είχε μετατραπεί σε τζαμί από τους Οθωμανούς, ένδειξη των θρησκευτικών και πολιτικών ανακατατάξεων που γνώρισε το κάστρο.

Το Μπούρτζι, αλησμόνητο σύμβολο

Απέναντι από το κάστρο υψώνεται το Μπούρτζι, το πιο αναγνωρίσιμο τμήμα του. Ο οκταγωνικός πύργος, που αναδύεται από τη θάλασσα και συνδέεται με το κυρίως φρούριο μέσω πέτρινης γέφυρας, χτίστηκε από τους Οθωμανούς στα τέλη του 15ου αιώνα.

Χρησιμοποιήθηκε ως παρατηρητήριο και κάποιες φορές ως φυλακή, χαρίζοντας στο μνημείο μια ιδιαίτερη φυσιογνωμία που έχει απαθανατιστεί από γενιές ταξιδιωτών και καλλιτεχνών.

Ένας πληγωμένος γίγαντας, μα πάντα όρθιος

Ακόμα και σήμερα το κάστρο μάχεται ενάντια στις δυνάμεις της φύσης. Τα μανιασμένα κύματα του Ιονίου διαβρώνουν ασταμάτητα την ανατολική του πλευρά, αλλά το μνημείο συνεχίζει να στέκεται περήφανο και μεγαλοπρεπές. Η περιήγηση στα τείχη του, η θέα προς το Ιόνιο και το Αιγαίο ή η επίσκεψη στο Μπούρτζι, συνθέτουν μια εμπειρία που σε μεταφέρει εκτός χρόνου, γεμάτη μνήμες.

Συγκαταλέγεται ανάμεσα στους πιο δημοφιλείς αρχαιολογικούς χώρους της Πελοποννήσου, και το κάστρο της Μεθώνης δεν είναι απλώς ένα απομεινάρι του παρελθόντος· είναι ένας ζωντανός τόπος, όπου συναντιούνται ιστορίες μαχών, θαλάσσιου εμπορίου και πολιτισμών που άφησαν το στίγμα τους. Κάθε επίσκεψη αποτελεί πρόσκληση σε ένα ταξίδι στην ιστορία και στην εκ νέου ανακάλυψη της μεγαλοπρέπειας αυτού του προμαχώνα στο «αγιάζι των αιώνων».