Ο τρόπος διεξαγωγής αεροπορικών επιχειρήσεων αλλάζει ριζικά, αφού πλέον δεν κρίνονται όλα αποκλειστικά από τα μαχητικά αεροσκάφη και την ικανότητα του πιλότου, με τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη να αποτελούν κρίσιμο στοιχείο, κάτι που αναγνωρίζει η Πολεμική Αεροπορία.

Με την Πολεμική Αεροπορία να διαθέτει ήδη Rafale και F-16 Viper, ενώ ετοιμάζεται για την ενσωμάτωση των F-35, το επόμενο βήμα είναι τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη σε ρόλο Loyal Wingman, των «πιστών φτερών» που θα πολλαπλασιάσουν την ισχύ και θα μειώσουν τον κίνδυνο για τον χειριστή.

Το μέλλον ανήκει στον δικτυοκεντρικό πόλεμο και στη στενή συνεργασία επανδρωμένων και μη επανδρωμένων μέσων. Το δόγμα του Manned-Unmanned Teaming (MUM-T) έρχεται να αλλάξει τα δεδομένα, με τα Loyal Wingman να βρίσκονται στο επίκεντρο.

Νέα εποχή για την Πολεμική Αεροπορία

Η Πολεμική Αεροπορία περνά σε μια φάση ριζικής μεταμόρφωσης αφού αποκτά κορμό αεροσκαφών 4ης+ γενιάς (Rafale και F-16 Viper) και 5ης γενιάς (F-35).

Αυτά τα μαχητικά δεν είναι απλώς μια αναβάθμιση, αλλά φέρνουν stealth χαρακτηριστικά, προηγμένους αισθητήρες και δυνατότητες διασύνδεσης που επιτρέπουν επιχειρήσεις σε πλήρως δικτυοκεντρικό περιβάλλον.

Ωστόσο, η τεχνολογία δεν σταματά εκεί. Τα Collaborative Combat Aircraft (CCA), τα μη επανδρωμένα αεροσκάφη που θα πετούν δίπλα στα μαχητικά, είναι το νέο ορόσημο.

Μη επανδρωμένο αεροσκάφος – loyal wingman τύπου XQ-58 συνοδεύει F-16 / Φωτογραφία USAF

Η επιχειρησιακή λογική αλλάζει. Από τη μάχη «πιλότος εναντίον πιλότου», περνάμε σε μάχη δικτύων, αισθητήρων και αυτόνομων συνεργατών.

Τι είναι το Loyal Wingman

Το Loyal Wingman είναι ένα UAV που συνοδεύει το μαχητικό αεροσκάφος, λειτουργώντας ως πολλαπλασιαστής ισχύος και μπορεί:

• να συλλέξει δεδομένα από αισθητήρες,
• να αναγνωρίσει στόχους,
• να μεταφέρει όπλα,
• να παραπλανήσει εχθρικές αεράμυνες,
• ακόμη και να «θυσιαστεί» για να προστατεύσει το επανδρωμένο μαχητικό.

Σε αντίθεση με τα παραδοσιακά UAV, όπως τα MQ-9 Reaper, τα Loyal Wingman είναι πιο αυτόνομα, έχουν χαμηλότερο κόστος και σχεδιάζονται με χαρακτηριστικά stealth, ώστε να μπορούν να επιχειρούν σε περιβάλλοντα υψηλής απειλής.

Τα διεθνή προγράμματα

ΗΠΑ – Kratos XQ-58A Valkyrie

Το Valkyrie είναι το πιο ώριμο πρόγραμμα. Με κόστος 2-3 εκατ. δολάρια, σχεδιάζεται ως «αναλώσιμο» μαχητικό που μπορεί να φέρει πυραύλους αέρος-αέρος ή stand-off όπλα. Ήδη έχει δοκιμαστεί σε συνεργασία με F-22, F-35 και το στρατηγικό βομβαρδιστικό B-21. Πρόκειται για το σύστημα που βρίσκεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος της Πολεμικής Αεροπορίας.

Μη επανδρωμένο αεροσκάφος – loyal wingman τύπου XQ-58 / Φωτογραφία USAF

Αυστραλία – Boeing MQ-28 Ghost Bat

Το πρώτο εθνικό Loyal Wingman project της Αυστραλίας, σε συνεργασία με την Boeing. Το Ghost Bat ήδη πετάει αυτόνομα, με στόχο να επιχειρεί δίπλα σε F-35 και E-7 Wedgetail.

Ευρώπη – FCAS Remote Carriers

Στο πλαίσιο του προγράμματος Future Combat Air System (FCAS), Γαλλία, Γερμανία και Ισπανία αναπτύσσουν τα Remote Carriers. Η πρόοδος είναι αργή, αλλά η Ευρώπη στοχεύει στη δημιουργία ενός αυτόνομου Loyal Wingman για το μέλλον.

Η επιχειρησιακή αξία στο Αιγαίο

Το Αιγαίο αποτελεί ιδανικό περιβάλλον για την αξιοποίηση των Loyal Wingman. Σε ένα χώρο όπου οι αποστάσεις είναι μικρές, οι αεράμυνες πυκνές και η τουρκική απειλή υπαρκτή, ένα F-35 ή Rafale που θα συνοδεύεται από δύο Wingman αποκτά τεράστια επιχειρησιακή ευελιξία.

Ένα Wingman μπορεί να λειτουργεί ως αισθητήρας, ένα άλλο να φέρει οπλισμό, ενώ και τα δύο μπορούν να μπουν μπροστά σε αποστολές όπως για παράδειγμα την καταστολή και την καταστολή της εχθρικής αεράμυνας.

Μη επανδρωμένο αεροσκάφος – loyal wingman τύπου XQ-58 / Φωτογραφία USAF

Ουσιαστικά, τα Loyal Wingman θα λειτουργούν ως «ασπίδα» για τους χειριστές, επιτρέποντας στην Πολεμική Αεροπορία να επιχειρεί χωρίς να ρισκάρει ανθρώπινες ζωές σε κάθε επικίνδυνο περιβάλλον.

Διδάγματα από Ουκρανία και Μέση Ανατολή

Ο πόλεμος στην Ουκρανία απέδειξε ότι τα drones μπορούν να αλλάξουν την ισορροπία δυνάμεων. Από την αναγνώριση μέχρι τον κορεσμό της αεράμυνας, τα UAV έχουν γίνει απαραίτητο εργαλείο.

Στη Μέση Ανατολή, τα ισραηλινά UAV έδειξαν την αξία της συνεχούς επιτήρησης και της αυτόνομης δράσης σε πολύπλοκα περιβάλλοντα. Η επόμενη φάση είναι η μετάβαση από «απλά drones» σε έξυπνα Loyal Wingman που λειτουργούν ως αυτόνομοι συνεργάτες.

Η ενσωμάτωση τέτοιων συστημάτων στην Πολεμική Αεροπορία δεν είναι απλή υπόθεση.

Μη επανδρωμένο αεροσκάφος – loyal wingman τύπου XQ-58 / Φωτογραφία USAF

Απαιτείται νέο δόγμα και διαφορετική εκπαίδευση. Υπάρχουν ζητήματα κυβερνοασφάλειας και ευπάθειας σε ηλεκτρονικό πόλεμο. Τίθεται το ερώτημα του κόστους, αλλά και της συμμετοχής της ελληνικής αμυντικής βιομηχανίας.

Σε κάθε περίπτωση πάντως με Rafale, Viper και F-35, η Πολεμική Αεροπορία αποκτά έναν κορμό μαχητικών ικανό να κυριαρχήσει στο Αιγαίο. Το επόμενο βήμα θα είναι τα Loyal Wingman.

Πηγή: OnAlert.gr – Ρεπορτάζ: Κώστας Σαρικάς