Το Πολεμικό Ναυτικό, μετά από χρόνια στασιμότητας, καθυστερήσεων και διαρκών αλλαγών σχεδιασμού, περνά σε μία από τις πιο κρίσιμες φάσεις του εξοπλιστικού του σχεδιασμού, καθώς ο εκσυγχρονισμός των τεσσάρων φρεγατών τύπου ΜΕΚΟ 200HN κλάσης «ΥΔΡΑ» μπαίνει πλέον σε τροχιά υλοποίησης.

Πλέον, υπάρχει σαφές χρονοδιάγραμμα και συγκεκριμένη οργάνωση, ώστε έως το 2030 τα πλοία να έχουν αναβαθμιστεί πλήρως και να σταθούν στο πλευρό των νεότερων γαλλικών φρεγατών FDI Belharra αλλά και των Bergamini όπως ελπίζει το Πολεμικό Ναυτικό.

Για την παρακολούθηση και υλοποίηση του εκσυγχρονισμού, έχει ήδη συγκροτηθεί στο Γενικό Επιτελείο Ναυτικού ειδική ομάδα (task force) αποτελούμενη από έμπειρους αξιωματικούς και τεχνικά στελέχη.

Η αποστολή της είναι να εξασφαλίσει ότι το πρόγραμμα θα τρέξει χωρίς νέες καθυστερήσεις και θα τηρηθούν τα χρονοδιαγράμματα.

Η ομάδα δεν περιορίζεται στον επιτελικό σχεδιασμό. Θα έχει ενεργό ρόλο και στο πεδίο:

• Ηλεκτρονικά και οπλικά συστήματα: Επίβλεψη των εργασιών εγκατάστασης από τη Thales και τους Έλληνες συνεργάτες της.

• Μηχανολογικά: Στενή παρακολούθηση στο Ναύσταθμο Σαλαμίνας, όπου θα υλοποιηθεί μεγάλο μέρος των μηχανολογικών παρεμβάσεων.

Ο στόχος είναι να υπάρχει πλήρης εικόνα της προόδου σε πραγματικό χρόνο, ώστε να αποφεύγονται καθυστερήσεις και να αντιμετωπίζονται άμεσα τυχόν τεχνικά προβλήματα.

Χρονοδιάγραμμα και διαδικασίες

Οι ΜΕΚΟ, οι οποίες εντάχθηκαν στον Στόλο από το 1992 έως το 1998, αποτέλεσαν για τρεις δεκαετίες αιχμή του δόρατος του ΠΝ. Σήμερα, με το επιχειρησιακό τους αποτύπωμα να παραμένει ισχυρό αλλά τον ηλεκτρονικό και μηχανολογικό τους εξοπλισμό να έχει ξεπεραστεί, η αναβάθμιση τους είναι μονόδρομος.

Η απόφαση του ΚΥΣΕΑ άναψε το «πράσινο φως» και το Ναυτικό Επιτελείο, μαζί με τη Γενική Διεύθυνση Αμυντικών Εξοπλισμών και Επενδύσεων (ΓΔΑΕΕ), έχουν αναλάβει να οδηγήσουν το πρόγραμμα σε οριστική υπογραφή συμβάσεων έως τα τέλη του 2025.

Tην υπογραφή από τον Υπουργό Εθνικής Άμυνας Νίκο Δένδια της Απόφασης Ενεργοποίησης Προγράμματος Στρατιωτικού Εξοπλισμού (ΑΕΠΣΕ) ακολουθεί η ανάληψη δράσης από τη ΓΔΑΕΕ, σε συνεργασία με το ΓΕΝ ώστε να συνταχθούν οι τις τρεις βασικές συμβάσεις:

1. Ναυπηγεία Σκαραμαγκά – για τον κύριο όγκο των εργασιών.

2. Thales – για τα νέα ηλεκτρονικά και ραντάρ.

3. SSMART – ελληνική εταιρεία πιστοποιημένη για την εγκατάσταση των συστημάτων.

Οι συμβάσεις θα περάσουν από τη Βουλή και το Ελεγκτικό Συνέδριο, με στόχο να έχουν εγκριθεί έως το τέλος του 2025. Στόχος να αρχίσουν οι εργασίες εντός του 2026 στην πρώτη φρεγάτα, με την ολοκλήρωση της τέταρτης έως το 2030.

Τεχνική φιλοσοφία του εκσυγχρονισμού

Ο εκσυγχρονισμός χωρίζεται σε δύο μεγάλες φάσεις:

Φάση 1 – Συστήματα μάχης:

• Νέο Κέντρο Διοίκησης Μάχης (CMS) TACTICOS II.

• Νέο κύριο ραντάρ NS-110 AESA 4D.

• Ενσωμάτωση του Συστήματος Ηλεκτρονικού Πολέμου «ΚΕΝΤΑΥΡΟΣ».

• Νέα αντιαεροπορικά βλήματα ESSMBlock II.

Φάση 2 – Πλατφόρμα:

• Αντικατάσταση μηχανών και συστημάτων πρόωσης.

• Νέα βοηθητικά μηχανήματα και εκσυγχρονισμός υποδομών.

Ο διαχωρισμός κρίθηκε αναγκαίος για να διατηρηθεί η επιχειρησιακή διαθεσιμότητα του Στόλου. Έτσι, ενώ οι φρεγάτες θα περνούν από εκτεταμένες εργασίες, θα συνεχίζουν να εκτελούν αποστολές, με προσωρινές εναλλαγές.

Το μεγάλο στοίχημα: Sovraponte 76/62 χιλιοστών

Όπως ήδη έχει αποκαλύψει το OnAlert.gr, το Ναυτικό Επιτελείο εξετάζει σοβαρά την τοποθέτηση του υπερσύγχρονου πυροβόλου Sovraponte 76/62 χιλιοστών της ιταλικής Leonardo στο πρυμναίο τμήμα των ΜΕΚΟ.

Πρόκειται για μια καινοτόμο επιλογή που αλλάζει τη φιλοσοφία αυτοπροστασίας των φρεγατών. Το Sovraponte, σε αντίθεση με τα Phalanx ή RAM, δεν είναι απλώς ένα CIWS. Είναι ένα πολυλειτουργικό όπλο ικανό να εκτελεί αποστολές εγγύς άμυνας, προσβολής στόχων επιφανείας αλλά και υποστήριξης χερσαίων επιχειρήσεων.

Τα πλεονεκτήματα του:

• Καμία διείσδυση στο κύτος – όλο το σύστημα εγκαθίσταται πάνω στο κατάστρωμα.

• Δυνατότητα τοποθέτησης στο πρυμναίο τμήμα χωρίς μετασκευές.

• Αυτόνομη λειτουργία με αποθήκη 76 βλημάτων.

• Συμβατότητα με έξυπνα πυρομαχικά όπως τα DART (CIWS) και Vulcano 76 (εμβέλεια έως 40 χλμ.).

Με το Sovraponte, οι ΜΕΚΟ θα αποκτήσουν μια εξαιρετικά ευέλικτη λύση CIWS και ταυτόχρονα δυνατότητα προσβολής στόχων πέραν του οπτικού πεδίου.

Διεθνής εμπειρία

Το Sovraponte υιοθετήθηκε ήδη από το ιταλικό Πολεμικό Ναυτικό για τις φρεγάτες πολλαπλών ρόλων PPAThaon di Revel και από τις Ολλανδία-Βέλγιο για τις νέες ASWF. Οι Ολλανδοί μάλιστα σχεδιάζουν να αντικαταστήσουν με αυτό τα Goalkeeper CIWSστις φρεγάτες De Zeven Provinciën.

Η διεθνής τάση δείχνει ξεκάθαρα την κατεύθυνση: τα σύγχρονα ναυτικά επιλέγουν πολυλειτουργικά πυροβόλα νέας γενιάς με έξυπνα πυρομαχικά, ικανά να καλύψουν πολλαπλούς ρόλους. Το ΠΝ φαίνεται αποφασισμένο να ακολουθήσει αυτή τη γραμμή.

Η ελληνική συμμετοχή

Το πρόγραμμα δεν περιορίζεται στις ξένες εταιρείες. Σημαντικό κομμάτι θα αναλάβουν ελληνικές βιομηχανίες, με τη SSMART να έχει ρόλο-κλειδί στην ολοκλήρωση των συστημάτων. Παράλληλα, προχωρούν οι επαφές με τον εφοπλιστικό κόσμο. Ο Υποναύαρχος ε.α. Παναγιώτης Λασκαρίδης έχει ήδη αναλάβει πρωτοβουλία για χρηματοδότηση του μηχανολογικού σκέλους, με στόχο να καλυφθεί μέρος του κόστους από ιδιωτικούς πόρους.

Όπως τονίζεται πάντως από πηγές του Ναυτικού Επιτελείου, τα κονδύλια για τον μηχανολογικό εκσυγχρονισμό έχουν ήδη εξασφαλιστεί ανεξάρτητα από τις δωρεές του εφοπλιστικού κόσμου. Από τα αρχικά 900 εκατομμύρια ευρώ που είχαν εκτιμηθεί για τον εκσυγχρονισμό, το κόστος περιορίστηκε σε περίπου 290 εκατομμύρια ευρώ.

Στρατηγική σημασία

Ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ δεν είναι απλώς ένα πρόγραμμα ανανέωσης. Είναι καθοριστικής σημασίας για την ισορροπία ισχύος στο Αιγαίο και την Ανατολική Μεσόγειο.

• Μαζί με τις Belharra, τις Bergamini και τις πυραυλακάτους Super Vita, θα σχηματίσουν ένα δικτυοκεντρικό Στόλο νέας γενιάς.

• Η ενσωμάτωση του CMS TACTICOS II θα φέρει διαλειτουργικότητα με τα υπόλοιπα πλοία.

• Τα νέα ραντάρ και τα συστήματα Ηλεκτρονικού Πολέμου θα ενισχύσουν την ανθεκτικότητα απέναντι σε UAV, πυραύλους cruise και απειλές κορεσμού.

• Τα ESSM Block II θα προσφέρουν αντιαεροπορική κάλυψη σε μεγάλες αποστάσεις.

Η αλήθεια είναι ότι το πρόγραμμα εκσυγχρονισμού των ΜΕΚΟ καθυστέρησε αδικαιολόγητα. Για πάνω από μια δεκαετία συζητήθηκε, άλλαξε μορφή, σχεδόν εγκαταλείφθηκε. Τώρα όμως, με την πίεση του χρόνου και τις ανάγκες του Στόλου, δεν υπάρχει περιθώριο για νέες αναβολές.

Η συγκρότηση της ειδικής ομάδας του ΓΕΝ και το αυστηρό χρονοδιάγραμμα δείχνουν ότι το Ναυτικό Επιτελείο θέλει επιτέλους να «τρέξει» το πρόγραμμα. Την ώρα που ο στόλος της Τουρκίας συνεχώς ενισχύεται, ο εκσυγχρονισμός των ΜΕΚΟ είναι η τελευταία μεγάλη «ανάσα» των φρεγατών ΥΔΡΑ πριν την αντικατάστασή τους από πλοία νέας γενιάς.

Του Κώστα Σαρικά / Πηγή: Onalert.gr