Η αγωνία για τους υποψηφίους των Πανελλήνιων Εξετάσεων πήρε τέλος με την ανακοίνωση των Βάσεων με τους προτιμήσεις των μαθητών να έχουν ποια αλλάξει.

«Στροφή» των προτιμήσεων των υποψηφίων σε ναυτιλιακές σχολές, τμήματα στα οποία εισήχθησαν κατά την πλειονότητά τους υποψήφιοι με την πρώτη τους επιλογή, άνοδος βάσεων για πολυτεχνικές και οικονομικές σχολές, σταθερά υψηλά οι ιατρικές, ενώ την παρουσία του έκανε και φέτος το φαινόμενο των κενών θέσεων σε ΑΕΙ, σύμφωνα με τα στατιστικά στοιχεία που έδωσε στην δημοσιότητα το υπουργείο Παιδείας, για την ανακοίνωση των βάσεων εισαγωγής.

Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζουν τα στατιστικά στοιχεία που «δείχνουν» ποια ήταν τα τμήματα που συγκέντρωσαν τις περισσότερες προτιμήσεις, αλλά και ποια ήταν τα τμήματα που δηλώθηκαν πρώτα σε προτίμηση από τους περισσότερους υποψήφιους.

Αναλυτικότερα, στην πρώτη πεντάδα τμημάτων που συγκέντρωσαν τις περισσότερες προτιμήσεις από πλευράς υποψηφίων βρίσκονται οι νομικές σχολές της Αθήνας και της Κομοτηνής, οι σχολές Πλοιάρχων και Αστυφυλάκων, καθώς επίσης και το τμήμα Επιστήμης Φυσικής Αγωγής του Δημοκρίτειου Πανεπιστημίου Θράκης.

Πιο συγκεκριμένα, τα τμήματα με τις περισσότερες προτιμήσεις ήταν τα εξής:

Αστυφυλάκων: 827 δηλώσεις προτίμησης

Νομική – Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης: 457 δηλώσεις προτίμησης

Σχολή Πλοιάρχων Εμπορικού Ναυτικού: 424 δηλώσεις προτίμησης

Νομική – Εθνικό και Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών: 361 δηλώσεις προτίμησης

ΤΕΦΑΑ – Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο Θράκης: 339 δηλώσεις προτίμησης

‘Αξια προσοχής είναι και τα στοιχεία που «δείχνουν» πόσοι υποψήφιοι εισήχθησαν σε τμήμα της 1ης επιλογής τους. Χαρακτηριστικά παραδείγματα αποτελούν οι περιπτώσεις της Νομικής Αθηνών (ΕΚΠΑ) και του τμήματος Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, όπου το σχεδόν σύνολο των εισακτέων των τμημάτων αυτών τα είχε δηλώσει ως πρώτη επιλογή, πλην ενός.

Αναλυτικότερα:

Σχολή Πλοιάρχων: 1η επιλογή 395 εισακτέων, σε σύνολο 424

Νομική – ΕΚΠΑ: 1η επιλογή 360 εισακτέων, σε σύνολο 361

Ηλεκτρολόγων Μηχανικών και Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών – ΕΜΠ: 1η επιλογή 220 εισακτέων, σε σύνολο 221

Νομική – Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης: 1η επιλογή 209 εισακτέων, σε σύνολο 334

Αστυφυλάκων: 1η επιλογή 205 εισακτέων, σε σύνολο 827

Την πρώτη δεκάδα συμπληρώνουν οι σχολές Μηχανικών του Εμπορικού Ναυτικού, Ναυτιλιακών σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, τα τμήματα Ψυχολογίας σε Αθήνα και Θεσσαλονίκη και το τμήμα Διοίκησης Οργανισμών, Μάρκετινγκ και Τουρισμού του ΑΠΘ.

Τα πέντε πρώτα τμήματα

Σε γενικές γραμμές, ανοδικά κινήθηκαν οι βάσεις εισαγωγής για τις πολυτεχνικές και οικονομικές σχολές, ενώ πτώση κατέγραψαν οι βάσεις των Νομικών σχολών και των σχολών Ψυχολογίας. Οι σχολές Πληροφορικής παρουσίασαν μεικτές τάσεις, καταγράφοντας άλλες άνοδο και άλλες πτώση, ενώ στην πλειονότητά τους, οι βάσεις των ιατρικών σχολών παρέμειναν αμετάβλητες.

Ειδικότερα, στο 2ο Επιστημονικό Πεδίο παρατηρήθηκε άνοδος στις Πολυτεχνικές σχολές και εντυπωσιακή πτώση στα τμήματα που σχετίζονται με τα Μαθηματικά και τη Φυσική, ενώ στο 3ο Πεδίο, οι ιατρικές φαίνεται να άντεξαν στην πίεση των χαμηλότερων βαθμολογιών.

Την υψηλότερη βάση εισαγωγής για το 2025 είχε και φέτος, όπως και τις προηγούμενες δύο χρονιές, η σχολή Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του Εθνικού Μετσοβίου Πολυτεχνείου, με 20.380 μόρια. Την πρώτη πεντάδα των τμημάτων με τις υψηλότερες βάσεις εισαγωγής συμπληρώνουν δύο τμήματα Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών, ένα ναυτιλιακών σπουδών και η Ιατρική του ΕΚΠΑ.

Αναλυτικότερα, τα τμήματα με τις υψηλότερες βάσεις εισαγωγής για το 2025 ήταν τα εξής:

Αρχιτεκτόνων Μηχανικών του ΕΜΠ στην Αθήνα, με βάση εισαγωγής τα 20.380 μόρια.

Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Μακεδονίας, στη Θεσσαλονίκη, με βάση εισαγωγής τα 19.295 μόρια.

Ναυτιλιακών Σπουδών, του Πανεπιστημίου Πειραιώς, με βάση εισαγωγής τα 19.210 μόρια.

Διεθνών και Ευρωπαϊκών Σπουδών του Πανεπιστημίου Πειραιώς, με βάση εισαγωγής 18.990 μόρια

Ιατρική του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών (ΕΚΠΑ), με βάση εισαγωγής τα 18.775 μόρια.

Το φαινόμενο των κενών θέσεων

Την εμφάνισή του έκανε και φέτος το φαινόμενο των κενών θέσεων σε αρκετά τμήματα των ΑΕΙ, όχι μόνο της περιφέρειας, αλλά και κεντρικών πόλεων. Ακόμη και σχολές σε μεγάλες πόλεις με σύνδεση με την αγορά εργασίας — όπως η Σχολή Μηχανικών, η Διοίκηση Τουρισμού στο Αιγάλεω, ή τα τμήματα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής σε Ιωάννινα και Πάτρα — δεν κάλυψαν τον αριθμό των θέσεών τους.

Όπως ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ η Ολυμπία Χαϊδεμενάκη, Σύμβουλος Σταδιοδρομίας και Επαγγελματικού Προσανατολισμού και Επιστημονική Συνεργάτης στο Εργαστήριο Συμβουλευτικής Επιστήμης και Επαγγελματικής Σταδιοδρομίας του ΕΚΠΑ, «το φαινόμενο των κενών θέσεων δεν εξαντλείται σε γεωγραφικά ή χαμηλής ζήτησης τμήματα».

Συνολικά, σύμφωνα με τα στοιχεία του υπουργείου Παιδείας, από τις 62.618 θέσεις των ΑΕΙ που προορίζονταν για τους υποψηφίους των ΓΕΛ, έμειναν κενές οι 10.636, δηλαδή το 16,9%.

Ειδικότερα, τμήματα στην Αθήνα, στη Θεσσαλονίκη, στο Αιγάλεω ή στο Ρέθυμνο, εμφανίζουν διψήφιες —και σε πολλές περιπτώσεις— τριψήφιες απώλειες και μάλιστα σε αντικείμενα που κάθε άλλο παρά «αδιάφορα» θα μπορούσαν να χαρακτηριστούν. Χαρακτηριστικά, αναφέρονται τα εξής:

– Στο Τμήμα Διοίκησης Τουρισμού στο Πανεπιστήμιο Δυτικής Αττικής έμειναν 282 θέσεις κενές.

– Στο Μαθηματικό του ΕΚΠΑ, στην Αθήνα, έμειναν 103 θέσεις αδιάθετες.

– Στη Σχολή Μηχανικών της ΑΕΝ, που θεωρείται τμήμα με απορρόφηση και καλές επαγγελματικές αποδοχές, έμειναν… 361 κενές θέσεις.

– Στο Τμήμα Μηχανικών Ηλεκτρονικών Υπολογιστών και Πληροφορικής στα Ιωάννινα, από τις 211 θέσεις καλύφθηκαν μόλις οι 63.

– Στο Τμήμα Ηλεκτρολόγων και Ηλεκτρονικών Μηχανικών στο Αιγάλεω, καλύφθηκαν 60 από τις 151.

«Δεν είναι ότι οι νέοι δεν ενδιαφέρονται για τις νέες τεχνολογίες ή τη βιομηχανία του τουρισμού. Είναι ότι βλέπουν κόπωση, χαμηλές απολαβές, αβεβαιότητα. Ακόμη και εκεί που η επαγγελματική απορρόφηση είναι (θεωρητικά) εξασφαλισμένη, η καθημερινότητα του επαγγέλματος αποθαρρύνει», υπογράμμισε η κα. Χαϊδεμενάκη.

Η εμφάνιση κενών θέσεων στα ΑΕΙ, σύμφωνα με την ίδια, οφείλεται σε πολλούς παράγοντες. «Δεν έχει να κάνει μόνο με τον αριθμό των εισακτέων, ούτε αποκλειστικά με το πρόγραμμα σπουδών», ανέφερε, «έχει να κάνει με τις ίδιες τις επιλογές των νέων ανθρώπων. Οι μαθητές σήμερα δεν θα δηλώσουν απλώς “κάτι” για να μπουν κάπου. Αν δεν τους εμπνέει το αντικείμενο, αν δεν βλέπουν νόημα, αν το πρόγραμμα σπουδών μοιάζει ξεπερασμένο, απλώς… το προσπερνούν».

Επιπλέον, όπως σημείωσε, οι αριθμοί εισακτέων δεν συμβαδίζουν με τη ζήτηση. «Όταν ένα τμήμα προσφέρει 500 θέσεις και καλύπτονται οι μισές, τότε ίσως – απλώς – δεν χρειάζονται τόσες. Ή, πιο πιθανό, δεν έχει παρουσιαστεί με σαφήνεια και ειλικρίνεια η αξία αυτού του τμήματος στους υποψηφίους», εξήγησε.

Φυσικά, ένας ακόμα κρίσιμος, όπως χαρακτήρισε, παράγοντας είναι η Ελάχιστη Βάση Εισαγωγής (ΕΒΕ). «Θεσπίστηκε με στόχο να διασφαλίσει ένα ελάχιστο ακαδημαϊκό επίπεδο των εισακτέων. Ωστόσο, στην πράξη, λειτουργεί συχνά ως “κόφτης” που τιμωρεί οριζόντια τμήματα και υποψηφίους, ανεξαρτήτως του αν τα ίδια τα πανεπιστήμια προσφέρουν ποιοτικές σπουδές ή έχουν δυνατότητες επαγγελματικής απορρόφησης».

Η σημασία του Επαγγελματικού Προσανατολισμού και της στοχοθεσίας

Σύμφωνα με την κα. Χαϊδεμενάκη, ιδιαίτερη σημασία έχει το κομμάτι του Επαγγελματικού Προσανατολισμού, ώστε οι μαθητές και οι υποψήφιοι να έχουν σωστή ενημέρωση για το τι σημαίνει στην πράξη «επιτυχημένο επάγγελμα» για τον κάθε έναν. «Πολλοί υποψήφιοι δεν έχουν ξεκάθαρο στόχο, λόγω έλλειψης πρόσβασης σε υπηρεσίες επαγγελματικού προσανατολισμού ή/και μη έγκαιρης ενημέρωσης για τις εναλλακτικές διαδρομές που υπάρχουν μέσα από το επιστημονικό πεδίο που έχουν επιλέξει», ανέφερε.

Πρόσθεσε, δε, ότι χρειάζεται συστηματική διασύνδεση των σχολείων με πιστοποιημένους συμβούλους σταδιοδρομίας και επαγγελματικού προσανατολισμού, με την κατάλληλη ακαδημαϊκή και επιστημονική κατάρτιση.

Η έγκαιρη κατανόηση των «δυνατών» σημείων ενός μαθητή και οι επιλογές που μπορούν να προκύψουν με βάση αυτά, μπορεί να θέσει έναν ξεκάθαρο στόχο, που χρειάζεται ακόμα πιο ξεκάθαρα βήματα.

Για παράδειγμα, ο Νικόλας Σκορίνης, ο οποίος, αν και παραδέχεται ότι η διαδικασία της επιλογής του τι ήθελε να ακολουθήσει ήταν περίπλοκη, ήδη από το γυμνάσιο ξεχώρισε τα φιλολογικά μαθήματα ως κάτι με το οποίο θα ήθελε να ασχοληθεί. Φέτος, η βαθμολογία του —20 στα Αρχαία, 20 στα Λατινικά, 19,2 Έκθεση και 17,9 στην Ιστορία— του απέφερε συνολικά 19.330 μόρια, με τα οποία εισήχθη 3ος στο τμήμα της Φιλοσοφικής του Εθνικού και Καποδιστριακού Πανεπιστημίου Αθηνών.

«Ήταν ξεκάθαρο ότι είχα έφεση σε αυτά τα μαθήματα και μου ήταν πιο εύκολο να ανταπεξέλθω σε αυτά που απαιτούσαν οι Πανελλαδικές», ανέφερε στο ΑΠΕ-ΜΠΕ ο Νικόλας Σκορίνης. «Κατόρθωσα για δύο χρόνια να επικεντρωθώ σε αυτό, να στερηθώ κάποια πράγματα που με ευχαριστούν, όπως ο κινηματογράφος, το θέατρο ή η λογοτεχνία και να αφιερώσω χρόνο αποκλειστικά σε αυτό που έπρεπε να κάνω για να πετύχω τον στόχο μου», κατέληξε.