Σε κατάσταση συναγερμού βρίσκονται οι παγκόσμιοι ρυθμιστικοί οργανισμοί για την αδειοδότηση και κυκλοφορία της νέας γενιάς φαρμάκων κατά της παχυσαρκίας GLP-1, καθώς το φαινόμενο με την κυκλοφορία μέσω διαδικτύου μη εγκεκριμένων και επικίνδυνων «μαϊμού» σκευασμάτων, που μιμούνται το Ozempic, το Wegovy και το Mounjaro να τείνει να εξελιχθεί σε «υγειονομική βόμβα».

Να σημειωθεί, πως τα γνήσια σκευάσματα Ozempic και Mounjaro κυκλοφορούν, ήδη, στην ελληνική αγορά, ενώ αυτήν την εβδομάδα αναμένεται να κυκλοφορήσει και το Wegovy, με ένδειξη την παχυσαρκία και τις συννοσηρότητές της.

Στις ΗΠΑ, ο Αμερικανικός Οργανισμός Τροφίμων και Φαρμάκων (FDA) και η Ένωση Προστασίας Καταναλωτών (National Consumers League – NCL) προειδοποίησαν για έναν αυξανόμενο αριθμό – μη εγκεκριμένων, αμφιβόλου ποιότητας και ασαφούς προέλευσης GLP-1 φαρμάκων – που διακινούνται στο διαδίκτυο μέσω ηλεκτρονικών «φαρμακείων», τα οποία στην πραγματικότητα δεν διαθέτουν άδεια.

Παράλληλα με την χρήση των επικίνδυνων ψευδεπίγραφων σκευασμάτων, έχει στηθεί μια διεθνής μαύρη αγορά που υπόσχεται γρήγορη απώλεια βάρους, αλλά στην πραγματικότητα κρύβει τεράστιους κινδύνους.

Όπως τονίζεται σε σχετική ανακοίνωση, πολλά από αυτά τα προϊόντα δεν περιέχουν καν τη δραστική ουσία σεμαγλουτίδη (semaglutide), ή περιέχουν το άλας σεμαγλουτίδης (semaglutide sodium), το οποίο δεν έχει λάβει έγκριση από τον FDA για ανθρώπινη χρήση.

«Αυτό είναι ένα εξαιρετικά επικίνδυνο φαινόμενο. Οι καταναλωτές ενδέχεται να πιστεύουν ότι αγοράζουν ένα εγκεκριμένο φάρμακο απώλειας βάρους, ενώ στην πραγματικότητα παίρνουν μια μη ελεγμένη ουσία με εντελώς άγνωστες επιπτώσεις», αναφέρει η πρόεδρος της NCL, Sally Greenberg.

Θύματα της μαύρης αγοράς

Το φαινόμενο δεν περιορίζεται μόνο στις ΗΠΑ. Αντίστοιχες προειδοποιήσεις έχουν εκδοθεί από τη Ρυθμιστική Αρχή Υγείας του Ηνωμένου Βασιλείου (MHRA) και τον Ευρωπαϊκό Οργανισμό Φαρμάκων (EMA), με αναφορές για παραποιημένα σκευάσματα που πωλούνται μέσω διαδικτύου αλλά και μέσα από γυμναστήρια ή ακόμη και σε πλατφόρμες τύπου TikTok, από «influencers» που τα διαφημίζουν ως «θαυματουργά ενέσιμα».

Η παραποίηση της φαρμακευτικής φόρμουλας, ωστόσο, η μη τήρηση κανόνων αποστείρωσης και η χορήγηση των σκευασμάτων αυτών από άτομα που δεν είναι γιατροί ή επαγγελματίες υγείας, έχουν οδηγήσει ήδη σε καταγεγραμμένες παρενέργειες: από γαστρεντερικά προβλήματα και υπογλυκαιμία, μέχρι τοπικές φλεγμονές, οστεοπόρωση, ακόμα και καρδιακές επιπλοκές.

Ελλάδα: Έλλειψη ελέγχου και «πακέτα» με courier

Η Ελλάδα είναι από τις ευρωπαϊκές χώρες όπου η ζήτηση για τα ενέσιμα αυτά φάρμακα για λόγους αδυνατίσματος έχει εκτοξευτεί – με αποτέλεσμα να εμφανίζονται σημαντικές ελλείψεις για διαβητικούς ασθενείς που τα χρειάζονται πραγματικά.

Δεν είναι, όμως, μόνο αυτό: ελληνικά e-shops αλλά και σελίδες στο Instagram και το TikTok προσφέρουν «θεραπείες αδυνατίσματος» που φτάνουν με αντικαταβολή, χωρίς καμία εγγύηση για τη σύνθεση και την προέλευση των σκευασμάτων.

Η υπόσχεση δράσης παρόμοιας με αυτή του Ozempic αλλά σε χαμηλότερη τιμή δελεάζει πολλούς. Η χρήση αυτών των σκευασμάτων, ωστόσο, είναι πολύ πιθανόν να οδηγήσει στον χρήστη στα επείγοντα, με σπασμούς και εμετούς, προειδοποιούν οι ειδικοί.

Oι παγίδες του TikTok

Το hashtag #ozempic έχει πάνω από 250 εκατομμύρια προβολές στο TikTok. Οι influencers προβάλλουν εντυπωσιακά πριν/μετά, αλλά κανείς δεν αναφέρεται στις πιθανές παρενέργειες ή στο γεγονός ότι σε πολλές περιπτώσεις χρησιμοποιούνται μη εγκεκριμένα ή παραποιημένα σκευάσματα.

H Δρ. Cecilia Low Wang, καθηγήτρια ενδοκρινολογίας στο Πανεπιστήμιο του Κολοράντο και μέλος της συμβουλευτικής επιτροπής του FDA για τα φάρμακα μεταβολισμού, έχει εκφράσει έντονη ανησυχία για τη χρήση μη εγκεκριμένων ή παραποιημένων εκδοχών των φαρμάκων GLP-1.

«Είναι ένας περιττός κίνδυνος να χρησιμοποιεί κανείς παρασκευασμένες εκδοχές αυτών των φαρμάκων. Συνιστούμε έντονα να μην το κάνουν. Δεν μπορούμε να εγγυηθούμε την αποστείρωση και την ασφάλειά τους. Αν ένα ιντερνετικό φαρμακείο σας λέει ότι υπάρχει μια συγκεκριμένη ποσότητα του δραστικού φαρμάκου σε μια ένεση, αυτό δεν μπορεί να επαληθευτεί από ανεξάρτητο εργαστήριο για να σας εγγυηθεί την ασφάλειά σας», ανέφερε. Η καθηγήτρια προειδοποιεί: «Να είστε πολύ προσεκτικοί σχετικά με την πιθανότητα απάτης».

Κάλεσμα για διεθνή επαγρύπνηση

Η National Consumers League προτείνει:

– Νομοθετική ρύθμιση που να απαγορεύει την online πώληση τέτοιων φαρμάκων χωρίς ιατρική επίβλεψη.

– Εκπαίδευση των καταναλωτών σχετικά με τους κινδύνους των παραποιημένων GLP-1.

– Συνεργασία φαρμακοβιομηχανιών με τις αρχές για την ανίχνευση και απόσυρση πλαστών προϊόντων.

Το ίδιο επισημαίνει και ο FDA, σε πρόσφατο δελτίο Τύπου: «Οι καταναλωτές δεν πρέπει να αγοράζουν σεμαγλουτίδη ή τιρζεπατίδη (Mounjaro) μέσω διαδικτύου από μη εγκεκριμένες πηγές. Η υγεία τους μπορεί να τεθεί σε σοβαρό κίνδυνο».

To FDA επισημαίνει την ανάγκη για αυστηρότερους ελέγχους και υπεύθυνη ενημέρωση, ενώ οι επιστήμονες τονίζουν πως η επιθυμία για ένα όμορφο σώμα που αποκτάται με «εύκολο τρόπο» δεν μπορεί να είναι πιο σημαντική από την ίδια τη ζωή.

Πηγή: Iatropedia.gr