Σε συνολικά 24 νοσοκομεία της χώρας θα διατίθενται πλέον δωρεάν η προληπτική αγωγή PrEP (Pre-Exposure Prophylaxis) για τον HIV, σύμφωνα με εγκύκλιο που δημοσιεύτηκε την Τετάρτη (14.5.2025). 

Η εγκύκλιος εκδόθηκε από την αναπληρώτρια υπουργό Υγείας, Ειρήνη Αγαπηδάκη, σηματοδοτώντας, ουσιαστικά, την έναρξη του προγράμματος στα νοσοκομεία. Παρόλο που η προληπτική αγωγή πριν από την έκθεση στον HIV (PrEP) έχει θεσμοθετηθεί από το 2022 και από το 2023 είχαν καθοριστεί οι όροι χορήγησής της, οι ασθενείς εξακολουθούσαν μέχρι πρόσφατα να μην έχουν πρόσβαση σε αυτή, λόγω γραφειοκρατικών προβλημάτων.

Η σημασία της PrEP για την προστασία ειδικών ομάδων πληθυσμού από AIDS/HIV

Να σημειωθεί πως η PrEP (προφύλαξη πριν από την έκθεση) είναι μια προληπτική φαρμακευτική αγωγή που λαμβάνεται από HIV – αρνητικά άτομα, για να προστατευθούν από πιθανή μόλυνση με τον ιό HIV, κυρίως μέσω σεξουαλικής επαφής ή χρήσης ενδοφλέβιων ουσιών.

Είναι σημαντική γιατί προλαμβάνει τη μετάδοση του HIV με πολύ υψηλή αποτελεσματικότητα και προστατεύει άτομα υψηλού κινδύνου πριν εκτεθούν στον ιό.

Η PrEP αφορά HIV-αρνητικά άτομα που έχουν υψηλό κίνδυνο έκθεσης στον ιό.

Δικαιούχοι της αγωγής PrEP είναι άτομα που είναι αρνητικά στον HIV αλλά ανήκουν σε ομάδες υψηλού κινδύνου, σύμφωνα με συγκεκριμένα κριτήρια όπως:

• Συστηματική σεξουαλική επαφή με HIV-θετικό σύντροφο.
• Χρήση ενδοφλέβιων ναρκωτικών.
• Σεξουαλική δραστηριότητα επί πληρωμή.
• Αυξημένοι παράγοντες έκθεσης λόγω εργασίας, διαβίωσης, υποκείμενων νοσημάτων ή σεξουαλικής συμπεριφοράς.

Πώς συνταγογραφείται η αγωγή PrEP

Κατά τη συνταγογράφηση, ο γιατρός καταχωρεί τον ΑΜΚΑ του δικαιούχου, ο οποίος αντικαθίσταται αυτόματα από ψευδώνυμο κωδικό (Κωδικός Αριθμός Δικαιούχου), ώστε να διασφαλίζεται η ανωνυμία.

Ολόκληρη η διαδικασία – από τη συνταγή έως την εκτέλεσή της – βασίζεται αποκλειστικά στα ψευδωνυμοποιημένα στοιχεία, χωρίς κανένα άλλο προσωπικό αναγνωριστικό.

Οι γιατροί μπορούν να εκδίδουν επαναλαμβανόμενες συνταγές διάρκειας έως και τριών μηνών, με την εκτέλεση να γίνεται σε μηνιαία βάση από τα φαρμακεία των νοσοκομείων.

Πώς εκτελείται η συνταγή

Οι φαρμακοποιοί των φαρμακείων των παραπάνω νοσοκομείων θα εκτελούν τις συνταγές σαρώνοντας τον γραμμωτό κωδικό (barcode) και ελέγχοντας την ταινία γνησιότητας ή το QR του φαρμάκου, όπως ακριβώς συμβαίνει και με τις υπόλοιπες αντιρετροϊκές θεραπείες.

Η διαδικασία στηρίζεται σε μητρώο που επιτρέπει την ανάκτηση των αναγκαίων στοιχείων για την εκτέλεση της συνταγής, χωρίς να θίγεται η ανωνυμία του δικαιούχου.

HIV: Αύξηση των κρουσμάτων εντός του 2023

Η έγκαιρη διάγνωση και η πρόληψη μέσω της προφυλακτικής αντιρετροϊκής αγωγής (PrEP) αποτελούν κρίσιμα εργαλεία για την ανακοπή της εξάπλωσης της λοίμωξης HIV.

Ωστόσο, όπως ανέδειξαν τον περασμένο Νοέμβριο σε συνέντευξη τύπου τα μέλη της Ελληνικής Εταιρείας Μελέτης και Αντιμετώπισης του AIDS (ΕΕΜΑΑ) η Ελλάδα συνεχίζει να αντιμετωπίζει σημαντικά προβλήματα.

Σύμφωνα με τα στοιχεία του ΕΟΔΥ, το 2023 καταγράφηκαν 657 νέα περιστατικά HIV, σημειώνοντας αύξηση σε σχέση με τα 526 του 2022.

Το πρώτο δεκάμηνο του 2024 αναφέρθηκαν 550 νέες διαγνώσεις, με την ηλικιακή ομάδα 30-39 ετών να βρίσκεται στην κορυφή της λίστας. Παράλληλα, παρατηρείται ανησυχητική αύξηση κατά 20% στα περιστατικά μόλυνσης μέσω χρήσης ενδοφλέβιων ουσιών, ενώ η σεξουαλική επαφή μεταξύ ανδρών παραμένει ο συχνότερος τρόπος μετάδοσης.

Ωστόσο, αυτό που προκαλεί ιδιαίτερη ανησυχία είναι η καθυστερημένη διάγνωση, καθώς πάνω από τα μισά νέα περιστατικά του 2024 (55%) εντοπίστηκαν σε προχωρημένο στάδιο της λοίμωξης.

Πού διατίθεται η PrEP

Η διάθεση ξεκινά από τα φαρμακεία 24 δημόσιων νοσοκομείων του ΕΣΥ που ήδη διαχειρίζονται αντιρετροϊκή αγωγή. Πρόκειται για τις εξής μονάδες:

• 251 ΓΝ Αεροπορίας
• ΓΝΑ Λαϊκό
• ΓΝ Ρόδου «Ανδρέας Παπανδρέου»
• ΓΝ Πειραιά Τζάνειο
• ΓΝ Χίου «Σκυλίτσειο»
• ΓΝΑ Κοργιαλένειο-Μπενάκειο ΕΕΣ
• ΓΝΑ «Ο Ευαγγελισμός»
• ΓΝΑ ΚΑΤ
• ΓΝΑ «Γ. Γεννηματάς»
• ΓΝΘ Ιπποκράτειο
• ΓΝ Ηρακλείου «Βενιζέλειο–Πανάνειο»
• ΓΝΑ «Αλεξάνδρα»
• ΓΝ Νίκαιας Πειραιά «Αγ. Παντελεήμων»
• ΓΝ Δυτικής Αττικής «Η Αγία Βαρβάρα»
• Ογκολογικό Νοσοκομείο Κηφισιάς «Άγιοι Ανάργυροι»
• Νοσοκομείο «Ανδρέας Συγγρός»
• ΓΝ «Ασκληπιείο Βούλας»
• ΠΓΝ Πατρών «Παναγία η Βοήθεια»
• ΓΝ Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία»
• ΓΝΑ Ιπποκράτειο
• ΠΓΝ Αλεξανδρούπολης
• ΠΓΝ «Αττικόν»
• ΠΓΝΘ «ΑΧΕΠΑ»
• ΠΓΝ Ηρακλείου
• ΓΝΑ «Σισμανόγλειο – Αμαλία Φλέμινγκ»

Σύμφωνα με την εγκύκλιο, η PrEP χορηγείται μόνο με ιατρική συνταγή από γιατρούς συγκεκριμένων ειδικοτήτων (Γενικοί/Οικογενειακοί γιατροί, Παθολόγοι, Δερματολόγοι–Αφροδισιολόγοι, Μαιευτήρες–Γυναικολόγοι) μέσω του Συστήματος Ηλεκτρονικής Συνταγογράφησης.

Πηγή: iatropedia.gr