Με αφορμή την πρόσφατη σεισμική δραστηριότητα στη Σαντορίνη το BBC επιχειρεί να αναλύσει τους κινδύνους που κρύβει το ενδεχόμενο μιας έκρηξης στο ηφαίστειο του νησιού.

Το δημοσίευμα αναφέρει ότι λίγες εβδομάδες πριν, σχεδόν οι μισοί από τους 11.000 κατοίκους της Σαντορίνης είχαν εγκαταλείψει το νησί μετά από μπαράζ σεισμών και τις εικασίες για ενεργοποίηση του ηφαιστείου.

«Μπορεί μια τρομακτική έκρηξη να καταστρέψει ένα ονειρικό νησί;», είναι ο τίτλος του δημοσιεύματος του BBC για την Σαντορίνη.

Οι επιστήμονες επιχειρούν να μετρήσουν πόσο επικίνδυνη θα μπορούσε να είναι μια επόμενη μεγάλη έκρηξη. Ομάδα του BBC βρέθηκε στο ερευνητικό σκάφος Discovery, του βρετανικού ερευνητικού στόλου, μαζί με 23 επιστήμονες που εξερευνούν τον υποθαλάσσιο κρατήρα της Σαντορίνης, αλλά και το γειτονικό ηφαίστειο του Κολούμπο.

Η καθηγήτρια, Ίζομπελ Γιέο ειδική σε εξαιρετικά επικίνδυνα υποθαλάσσια ηφαίστεια με το Εθνικό Κέντρο Ωκεανογραφίας της Βρετανίας, ηγείται της αποστολής. Περίπου τα δύο τρίτα των ηφαιστείων του κόσμου είναι υποβρύχια, αλλά δεν παρακολουθούνται σχεδόν καθόλου, επισημαίνει.

Στόχος της έρευνας είναι να κατανοήσουμε ποια σεισμικά φαινόμενα μπορεί να προμηνύουν μια έκρηξη. Η τελευταία έκρηξη της Σαντορίνης ήταν το 1950, αλλά μόλις το 2012 υπήρξε μια «περίοδος αναταραχής», λέει η , Ίζομπελ. Το μάγμα κύλησε στους θαλάμους των ηφαιστείων και τα νησιά «φούσκωσαν».

Τα μέλη της αποστολής μέσω ενός υποβρυχίου ρομπότ συλλέγουν υγρά, αέρια και πετρώματα μέσω ενός υποβρύχιου ρομπότ. Οι επιστήμονες εργάζονται ασταμάτητα, προκειμένου να χαρτογραφήσουν το υδροθερμικό σύστημα του ηφαιστείου. Αυτά τα συστήματα – ρωγμές από τις οποίες αναβλύζει καυτό νερό – δημιουργούν ένα φωτεινό πορτοκαλί τοπίο στον βυθό, πλούσιο σε αέρια και μεταλλεύματα.

«Μεγάλωσα ακούγοντας για σεισμούς και εκρήξεις από τον παππού μου»

«Η έρευνα θα δημιουργήσει σύνολα δεδομένων και χάρτες γεωκινδύνων για την Υπηρεσία Πολιτικής Προστασίας της Ελλάδας», εξηγεί η καθηγήτρια Παρασκευή Νομικού, μέλος της κυβερνητικής ομάδας έκτακτης ανάγκης που συνεδρίαζε καθημερινά κατά τη διάρκεια της κρίσης του σεισμού.

«Μεγάλωσα ακούγοντας για σεισμούς και εκρήξεις από τον παππού μου», λέει η ίδια. «Αυτή η έρευνα είναι πολύ σημαντική γιατί θα ενημερώσει τους κατοίκους για τη δραστηριότητα των ηφαιστείων και θα καθορίσει τις απαγορευμένες περιοχές σε περίπτωση έκρηξης».

Το ερώτημα που προσπαθούν να απαντήσουν οι επιστήμονες είναι αν τα υδροθερμικά ρευστά κάνουν ένα ηφαίστειο λιγότερο ή περισσότερο εκρηκτικό; Η απάντηση θα επηρεάσει όχι μόνο τη Σαντορίνη αλλά και την κατανόηση υποθαλάσσιων ηφαιστείων παγκοσμίως.

Οι επιστήμονες και οι ερευνητές παρακολουθούν τις εικόνες από το ρομπότ και καταγράφουν μικροσεισμούς, πιθανώς προερχόμενους από τη διέλευση υγρών μέσα από το σύστημα.

Η αποστολή δημιουργεί έναν τρισδιάστατο χάρτη της σύνδεσης του υδροθερμικού συστήματος με το θάλαμο μάγματος, που είναι η «καρδιά» του ηφαιστείου. «Δεν κάνουμε επιστήμη για την επιστήμη, κάνουμε επιστήμη για τους ανθρώπους», λέει η Νομικού.