Φουντώνει ο δημόσιος διάλογος μετά το περιστατικό που σημειώθηκε μέσα στην Εθνική Πινακοθήκη, με πρωταγωνιστή τον βουλευτή της «Νίκης», Νίκο Παπαδόπουλο, ο οποίος βανδάλισε έργα του εικαστικού Χριστόφορου Κατσαδιώτη.

Ο βουλευτής θεωρώντας ότι προσβάλλουν την Παναγία και τους Αγίους, προκάλεσε φθορές σε τέσσερα έργα τέχνης. Βίντεο ντοκουμέντο από την Εθνική Πινακοθήκη έχει καταγράψει καρέ καρέ τη στιγμή που ο Νίκος Παπαδόπουλος βανδαλίζει τα έργα που θεώρησε “βλάσφημα”.

Λογοκρισία ή προσβολή των χριστιανικών συμβόλων; Γνωστοί καλλιτέχνες μιλώντας στο newsit.gr, εκφράζουν τις απόψεις τους για το επίμαχο θέμα και δίνουν τη δική τους απάντηση στο ερώτημα αν υπάρχουν όρια στην καλλιτεχνική δημιουργία.  

«Τα έργα αυτά μου φάνηκαν αποκρουστικά. Προφανώς και είμαι και εγώ χριστιανή ορθόδοξη και όχι βαφτισμένη απλά, έχω εμφυσήσει τη θρησκεία και στα παιδιά μου, όμως θεωρώ απαράδεκτο αυτό που συνέβη, στην Εθνική Πινακοθήκη», δηλώνει η Βάσια Παναγοπούλου και συνεχίζει προσθέτοντας:

«Το γεγονός ότι μπορεί να διαφωνώ με οτιδήποτε, δε σημαίνει ότι αυτό με νομιμοποιεί να πάρω το νόμο στα χέρια μου και αφού δε μου αρέσει κάτι, να ασκήσω βία. Ως μορφή βίας το βλέπω. Θεωρώ ότι όσο δεν υπάρχει η συνείδηση ότι στην τέχνη προφανώς ο καθένας μπορεί να κάνει ό,τι θέλει και έχουμε κάθε δικαίωμα και να το στηλιτεύσουμε και να πούμε ότι δε μας αρέσει, όπως το λέω εγώ, δε μου αρέσει, το βρίσκω αποκρουστικό, αλλά το να επικροτούμε με οποιονδήποτε τρόπο στο όνομα της θρησκείας μας πράξεις ακραίας βίας, θεωρώ ότι είναι λάθος, τεράστιο λάθος. Είναι εγκληματικό!

Είναι συνταγματικά κατοχυρωμένο το δικαίωμα της τέχνης στην ελεύθερη έκφραση και του κάθε πολίτη στην ελεύθερη έκφραση, δε σημαίνει ότι επειδή διαφωνώ μαζί σου θα αρχίσω να σε κοπανάω ή θα αρχίσω να βανδαλίζω. Δεν είναι λογικό όλο αυτό. Και να σας θυμίσω και τι έγινε στο Παρίσι τότε με το εξώφυλλο του “Charlie Ηebdo”.  Είναι ειδικές περιπτώσεις ανθρώπων που φανατίζονται που θεωρούν ότι προφανώς έτσι εξασκούν τα θρησκευτικά τους καθήκοντα, αλλά δεν είναι έτσι όμως. Ο Χριστός κήρυξε την αγάπη και τη συγχώρεση. Σταυρώθηκε και συγχώρεσε τους εχθρούς του. Δεν μπορεί να είναι η δική μας απάντηση, ως χριστιανών, το να αρχίσουμε να βιοπραγούμε», σχολίασε η ηθοποιός.

Όπως ανέφερε η Βάσια Παναγοπούλου και η ίδια βίωσε μία ανάλογη εμπειρία το 2012, τότε που συμμετείχε στην παράσταση «Corpus Christi». Άτομα τα οποία θεωρούσαν το περιεχόμενο του έργου βλάσφημο, μεταξύ αυτών μέλη της Χρυσής Αυγής, αντιδρούσαν έντονα έξω από το θέατρο Χυτήριο.  Χλεύαζαν και απειλούσαν τους συντελεστές, ενώ παράλληλα εμπόδιζαν τους θεατές να μπουν στο χώρο και να παρακολουθήσουν την παράσταση.  

«Εκεί είχαμε ένα μέρος ανθρώπων, οι οποίοι ήταν παλαιοημερολογίτες και ένα μέρος ανθρώπων οι οποίοι ανήκαν σε ένα κόμμα που έχει καταδικαστεί πλέον και οι πρωταίτιοί του εκτίουν ποινή φυλάκισης. Αυτό που βιώσαμε τότε πήρε τεράστιες διαστάσεις, χαρακτηριστικά να σας πω ότι οι άνθρωποι που είχαν μαζευτεί έξω από το Χυτήριο προπηλάκισαν δημοσιογράφους. Υπήρξαν περιπτώσεις που δημοσιογράφοι έφαγαν ξύλο, έφτασαν αιμόφυρτοι να τους παρασχεθούν πρώτες βοήθειες. Δεχθήκαμε απειλές για τη ζωή μας. Μας φώναζαν ότι θα μας κάψουν ζωντανούς. Δέχτηκα εγώ προσωπικά απειλές για τη δική μου τη ζωή και τη ζωή των παιδιών μου. Η υπόθεση πήρε τεράστιες διαστάσεις τότε,  όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στο εξωτερικό. Όλα αυτά θεωρώ ότι προφανώς και δεν συνιστούν εκδηλώσεις ανθρώπου, ο οποίος πιστεύει στο χριστιανισμό και είναι χριστιανός ορθόδοξος. Γιατί η δική μας θρησκεία θεωρώ αυτό που διακηρύσσει είναι η αγάπη και μόνο αυτή», συμπλήρωσε η ηθοποιός. 

Ο Γιάννης Ζουγανέλης δήλωσε στο newsit.gr για το επεισόδιο στην Εθνική Πινακοθήκη με τον βουλευτή Νίκο Παπαδόπουλο: «Ζούμε μια απόλυτα αφελή και τραγική εποχή, η οποία δεν ισορροπεί καθόλου με τις αξίες και τις λογικές των ανθρώπων και τις τέχνης. Τι εννοώ μ’ αυτό, η τέχνη είναι αντανάκλαση της ζωής, υπάρχει ένα τεράστιο κεφάλαιο επιστημονικό, η κοινωνιολογία των τεχνών που ερευνά την κοινωνία και πως πρέπει να της απευθυνθεί η τέχνη ως υποχρέωση για αυτά που έχει προσφέρει η κοινωνία στην τέχνη. Αυτός ο αέναος, αιώνιος κύκλος. Θλίβομαι βαθιά γι’ αυτό που συνέβη. Ένας άνθρωπος ο οποίος είναι και επιστήμων, ιατρός, αλλά όπως ξέρετε οι περισσότεροι των επιστημόνων έχουν μπει στην διαδικασία της ειδίκευσης και δεν μπαίνουν στη διαδικασία της κουλτούρας. Αυτό που έκανε είναι χυδαίο, είναι ντροπή! Αλλά από την άλλη πλευρά θα πρέπει να ισορροπήσουμε και το αν πρέπει ή τέχνη να προσβάλει τις αξίες της πίστης των ανθρώπων, αδαών και μη, διότι η πίστη δίνει χάρη στους ανθρώπους και όπου υπάρχει το α στερητικό, άπιστος, όπου υπάρχει το στερητικό,  στερεί από τη ζωή το λόγο της ύπαρξης του», ανέφερε ο αγαπητός καλλιτέχνης.

Θέση για το θέμα πήρε και ο Χάρης Ρώμας: «Το θέμα αυτό είναι πολύ λεπτό γιατί από τη μία μεριά η τέχνη δεν πρέπει να έχει όρια σε δημοκρατικά καθεστώτα και πρέπει να είναι ελεύθερος ο καλλιτέχνης να εκφράζεται,  από την άλλη μεριά υπάρχει το θέμα της προσβολής θρησκευτικών συμβόλων που είναι για μεγάλη μερίδα των πολιτών πολύ ουσιαστικό για τη ζωή τους και στην πραγματικότητα είναι και συνεκτικός ιστός η θρησκεία σε μια κοινωνία. Σε αυτή την περίπτωση αυτά τα δύο πράγματα ήρθαν σε αντιπαράθεση και γι’ αυτό δημιουργήθηκε αυτή η τόσο διφορούμενη κατάσταση με δύο αντίπαλα στρατόπεδα.

Όμως επειδή μου αρέσει να είμαι «ισαποστάκης», σε εισαγωγικά, πρέπει κάτι να βαρύνει περισσότερο στο τέλος ούτως ώστε να ξέρουμε πώς θα κινούμαστε. Πρέπει να έχουμε μία θέση που θα επικρατεί της άλλης για να μην είμαστε μετέωροι. Και θα έλεγα βάζοντάς τα σε μία ζυγαριά, ότι δεν μπορεί να προβαίνει κανένας μας, πόσο μάλλον άνθρωποι οποίοι αντιπροσωπεύουν το κοινοβούλιο, σε πράξεις ας πούμε αυτοδικίας, γιατί είναι ένα είδος αυτοδικίας αυτό. Δεν έχουμε δικαίωμα να το κάνουμε γιατί πρέπει να αναλογιστούμε ότι ο Σαλβαδόρ Νταλί όταν έκανε τα ρηξικέλευθα έργα του για εκείνη την εποχή είχε πάλι σωρεία αντιδράσεων. Όμως τελικά το έργο του έχει μείνει στην Ιστορία, σαν ένας από τους μεγαλύτερους εικαστικούς. Δεν είναι τώρα θέμα σύγκρισης του έργο του Κατσαδιώτη με το έργο του Νταλί, αλλά μιλώντας σε ένα ευρύτερο πλαίσιο, και τότε πολλοί προσπάθησαν να καταστρέψουν τα έργα του Νταλί. Διαδήλωναν έξω από τις γκαλερί που τα εκθέτανε. Τώρα τα έργα του Νταλί είναι σε όλα τα μεγάλα εθνικά μουσεία.

Θέλω να πω ποιός είναι αυτός που θα κρίνει την τέχνη. Ένα άλλο παράδειγμα της ίδιας λογικής, παρένθεση παραλογικής, γιατί άπτεται του παραλόγου, είναι όταν πρωτοέγινε η ροκ όπερα Jesus Christ Super Star (Ιησούς Χριστός υπέρλαμπρο άστρο) που είναι η ιστορία του Χριστού σε ροκ όπερα. Τότε γίνονταν  διαδηλώσεις έξω από τα θέατρα. Έφτασε όμως στο σημείο λόγω της τεράστιας επιτυχίας και της αγάπης που έδειξαν οι νέοι, οι οποίοι προσέγγισαν περισσότερο το κομμάτι της θρησκείας μέσα από την ροκ όπερα τελικά όπως απεδείχθη να παιχτεί και στο εθνικό θέατρο του Λονδίνου. Σίγουρα καταλαβαίνω πως μπορεί να προσβληθεί το θρησκευτικό συναίσθημα αλλά χρειάζεται ψυχραιμία. Καταγγελία ναι, εφόσον πιστεύεις ότι είναι κάτι που οι νέοι δεν πρέπει να το δουν», επεσήμανε ο Χάρης Ρώμας.

Ο ηθοποιός και σεναριογράφος θεωρεί ότι η κίνηση αυτή του βουλευτή της «Νίκης» αποσκοπούσε στο προσωπικό του όφελος.

«Πρώτα απ’ όλα έγινε θέμα επειδή αυτός ο βουλευτής ήθελε να το κάνει θέμα, προφανώς για να έχει κι αυτός ένα δικό του κέρδος μέσα από τους ψηφοφόρους που τον ακολουθούν. Είναι σίγουρο ότι τους συσπειρώνει με αυτό τον τρόπο. Αυτό είναι που με ενοχλεί περισσότερο, ότι κάθ’υπολογισμόν γίνονται όλα. Αυτά έχω να πω χωρίς πάντα να θεωρώ ότι δεν θίγεται πράγματι, για την αισθητική δεν μιλάμε γιατί ο καθένας έχει τη δική του αισθητική, πράγματι μπορεί αυτό το έργο να μην αρέσει και καθόλου ή κάποιους να τους απωθεί. Κι εμένα δε μου αρέσει, η αλήθεια είναι, αλλά κανείς μας δεν έχει το δικαίωμα να αποκαθηλώσει  και να βανδαλίσει το οποιοδήποτε έργο που  ονομάζεται τέχνης, εν πασει περίπτωση», κατέληξε ο Χάρης Ρώμας.

Ο τραγουδιστής Nίκος Οικονομόπουλος έκανε τη δική του ανάρτηση στον προσωπικό του λογαριασμό στο Instagram και έγραψε για το θέμα: «Ο σεβασμός προς τα ιερά σύμβολα της ορθοδοξίας αντανακλά την αφοσίωση στην παράδοση και την ιστορία μας. Ας τιμούμε την πίστη μας με ευγένεια και ταπεινότητα».

Την οργή του θέλησε να μοιραστεί με τους διαδικτυακούς του φίλους ο Πάνος Καλλίδης , μέσα από τα social media, για τα έργα τέχνης που φιλοξενήθηκαν στην εθνική πινακοθήκη και όχι για το γεγονός πως ξηλώθηκαν βιαίως από βουλευτή της Νίκης.

«Ντροπή! Ντροπή σε αυτούς που επέτρεψαν να βεβηλωθούν έτσι τα χριστιανικά σύμβολα, των Αγίων μας και των της Παναγίας μας», υποστήριξε σε βίντεο που ανέβασε στον προσωπικό του λογαριασμό στο TikTok.

«Στην Εθνική Πινακοθήκη υποτίθεται ότι κάποιος είχε δώσει το OK για να κρεμαστούν αυτά τα έργα τέχνης, αν τα θεωρήσει κάνεις, τα οποία είναι ξεκάθαρα σατανιστικά σύμβολα. Σε μια Εθνική Πινακοθήκη ενός έθνους που το 90% είναι Χριστιανοί Ορθόδοξοι. Έχεις δικαίωμα να είσαι άθεος, αλλά δεν έχεις δικαίωμα να κοροϊδεύεις τη δική μου θρησκεία. Σίγουρα αυτά τα έκτροπα δεν ήταν εικόνες της θρησκείας μας, γιατί για να είναι εικόνες πρέπει να τα σχεδιάσει κάποιος αγιογράφος. Ήταν απλά πίνακες που ανέβηκαν, για ποιο λόγο και ποια συμφέροντα εξυπηρετούσαν… ένας Θεός ξέρει», είπε ο τραγουδιστής.

O εικαστικός Χριστόφορος Κατσαδιώτης, μιλώντας στο Live News, ανέφερε ότι με τα έργα του δεν είχε πρόθεση να προσβάλλει κανέναν, αλλά να εκφράσει τους προβληματισμούς τους.