Η Σαρακατσάνικη Στάνη, ένα υπαίθριο μουσείο στην περιοχή Γυφτόκαμπος του Ζαγορίου, αναπαριστά την παραδοσιακή ζωή των Σαρακατσαναίων κτηνοτρόφων της Ηπείρου. Σε μια έκταση 20 στρεμμάτων, οι επισκέπτες μπορούν να δουν αναπαραστάσεις κατοικιών και άλλων κτηνοτροφικών εγκαταστάσεων, όπως κονάκια και τυροκομείο, που αντικατοπτρίζουν τον νομαδικό πολιτισμό τους.
Το μουσείο είναι επισκέψιμο δωρεάν καθ’ όλη τη διάρκεια του χρόνου, αν και η πρόσβαση είναι δύσκολη το χειμώνα. Κάθε χρόνο, το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου, διοργανώνεται πανηπειρωτικό αντάμωμα Σαρακατσαναίων, προσελκύοντας επισκέπτες που θέλουν να γνωρίσουν την πολιτιστική κληρονομιά της περιοχής.
Πιο αναλυτικά:
Η Σαρακατσάνικη Στάνη είναι ένα υπαίθριο μουσείο που αναπαριστά όσο γίνεται πιο πιστά τον παλαιό τρόπο ζωής των Σαρακατσαναίων κτηνοτρόφων της Ηπείρου.
Οι Σαρακατσαναίοι της Ηπείρου μετακινούνταν από τους ορεινούς όγκους της Πίνδου στις εύφορες πεδιάδες της Ηπείρου και της Αιτωλοακαρνανίας, ασκώντας τη νομαδική και την ημινομαδική κτηνοτροφία και αναπτύσσοντας έναν ιδιαίτερο κτηνοτροφικό, νομαδικό και ορεινό πολιτισμό.
Η Στάνη βρίσκεται στη θέση Γυφτόκαμπος, απέχοντας 10 χλμ. από το χωριό Σκαμνέλι του κεντρικού Ζαγορίου, μέσα σε ένα κατάφυτο χώρο από έλατα και πεύκα, ενώ αποτελεί πρωτοβουλία της Αδελφότητας Σαρακατσαναίων Ηπείρου.
Πρόκειται για μια έκταση περίπου 20 στρεμμάτων δημόσιου δάσους, που παραχωρήθηκε κατά χρήση στην Αδελφότητα από το (τότε) υπουργείο Γεωργίας.
Η Αδελφότητα έχει κατασκευάσει μέσα σ΄ αυτήν την έκταση καλύβια – παλαιά σπιτάκια Σαρακατσαναίων κτηνοτρόφων και άλλα οικήματα.
Η Σαρακατσάνικη Στάνη είναι επισκέψιμη δωρεάν όλο το χρόνο, ωστόσο, κατά τους χειμερινούς μήνες η πρόσβαση στο σημείο είναι δύσκολη.
Οι επισκέπτες έχουν την δυνατότητα να ταξιδέψουν νοερά πίσω στο χρόνο, δεδομένου ότι στο χώρο του υπαίθριου μουσείου συναντά κανείς κονάκια (αχυρένιες καλύβες που χρησιμοποιούνταν ως κατοικίες), μαντρί, στρούγκα, κιόσκι, αργαλειό, τυροκομείο, δασκαλοκάλυβο, εκκλησάκι κ.α.
Αξίζει να σημειωθεί ότι στην Σαρακατσάνικη Στάνη έχει καθιερωθεί από το έτος 1979 και κάθε χρόνο, να γίνεται πανηπειρωτικό αντάμωμα Σαρακατσαναίων και όχι μόνον, το πρώτο Σαββατοκύριακο του Αυγούστου.
Η Σαρακατσάνικη Στάνη είναι ένας προορισμός που κεντρίζει τα βλέμματα λόγω της φυσικής ομορφιάς του γραφικού τοπίου, που σίγουρα αξίζει να επισκεφθείτε.
