Η Audi θα γιορτάσει μια πολύ ξεχωριστή επέτειο το 2026: τα 50 χρόνια του πεντακύλινδρου κινητήρα. Η μάρκα με τους τέσσερις κύκλους παρουσίασε για πρώτη φορά αυτόν τον κινητήρα το 1976, στο Audi 100 δεύτερης γενιάς. Ακολούθησαν αναβαθμίσεις και νέες εξελίξεις με turbo, τεχνολογία τεσσάρων βαλβίδων, αγωνιστικοί κινητήρες ράλλυ και πεντακύλινδροι κινητήρες πετρελαίου. Αυτή τη στιγμή, ο 2.5 TFSI στο Audi RS 3 συνεχίζει τη μεγάλη παράδοση των πεντακύλινδρων κινητήρων.

Ο πρώτος πεντακύλινδρος κινητήρας της Audi έκανε το ντεμπούτο του το 1976 στο Audi 100 (C2), ένα μοντέλο γνωστό εσωτερικά ως Type 43 και σχεδιασμένο να τοποθετηθεί υψηλότερα στην αγορά από τον προκάτοχό του. Οι τετρακύλινδροι κινητήρες της εποχής δεν μπορούσαν να ανταποκριθούν στις απαιτήσεις των δημιουργών του, οδηγώντας τους μηχανικούς της Audi –ήδη από τις αρχές της δεκαετίας του 1970 – να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις. Η ιδέα ενός εξακύλινδρου εν σειρά απορρίφθηκε γρήγορα λόγω περιορισμένου χώρου και δυσμενούς κατανομής βάρους. Έτσι, η επιλογή στράφηκε προς τον εν σειρά πεντακύλινδρο κινητήρα, ο οποίος βασίστηκε στη φιλοσοφία του τότε υπό ανάπτυξη EA 827. Η συγκεκριμένη αρχιτεκτονική, αρχικά τετρακύλινδρη, είχε ήδη βρει εφαρμογή σε πολλά μοντέλα του Ομίλου Volkswagen τη δεκαετία του ’70, μεταξύ αυτών και στα Audi 80 και Audi 100, αποτελώντας το υπόβαθρο για έναν από τους πιο εμβληματικούς κινητήρες στην ιστορία της εταιρείας.

Ο πεντακύλινδρος κινητήρας που εξελίχθηκε πάνω σε αυτή τη βάση είχε χωρητικότητα 2.144 κ.εκ. και απέδιδε 136 ίππους, εγκαινιάζοντας μια νέα εποχή για την Audi. Η υιοθέτηση σύγχρονου συστήματος ψεκασμού καυσίμου βελτίωσε σημαντικά την απόδοση και την παροχή ισχύος, ενισχύοντας τον χαρακτήρα του νέου συνόλου. Οι πρώτες παραδόσεις του Audi 100 5E ξεκίνησαν τον Μάρτιο του 1977, σηματοδοτώντας την είσοδο του πεντακύλινδρου κινητήρα στην ευρεία παραγωγή και θέτοντας τα θεμέλια για μια τεχνολογική πορεία που θα εξελισσόταν σε μύθο.

Από το αρχικό quattro στο Sport quattro

Το 1978, η Audi παρουσίασε την πρώτη της πετρελαιοκίνητη εκδοχή: έναν ατμοσφαιρικό πεντακύλινδρο diesel δύο λίτρων με ισχύ 70 ίππων. Έναν χρόνο αργότερα, ακολούθησε ένα ακόμη τεχνολογικό άλμα, με τον πρώτο πεντακύλινδρο βενζινοκινητήρα με υπερσυμπίεση. Αποδίδοντας 170 άλογα και 265 Nm ροπής, ο νέος turbo κινητήρας τροφοδότησε το Audi 200 5T, το κορυφαίο μοντέλο της γκάμας, επιβεβαιώνοντας ένα ακόμη πρωτοποριακό βήμα για τη μάρκα.

Η πραγματική εκτόξευση ήρθε το 1980 με το αρχικό Audi quattro. Ο πεντακύλινδρος turbo βενζινοκινητήρας, συνδυασμένος με intercooler και μόνιμη τετρακίνηση, δημιούργησε ένα ολοκληρωμένο τεχνολογικό σύνολο που άλλαξε την πορεία τόσο των αγώνων όσο και των αυτοκινήτων δρόμου. Στην εμπορική του διάθεση απέδιδε 200 άλογα, αρκετά για να οδηγήσει την Audi στην κορυφή του Παγκοσμίου Πρωταθλήματος Ράλλυ το 1982, ενώ ένα χρόνο μετά ο Φινλανδός Hannu Mikkola κατέκτησε τον τίτλο των οδηγών.

Ο Walter Röhrl στο Pikes Peak

Παρότι η Audi αποχώρησε από τα ράλλυ της κατηγορίας Group B το 1986, η παρουσία της στους αγώνες υψηλών επιδόσεων συνέχισε να αφήνει έντονο αποτύπωμα. Το 1987, ο Walter Röhrl κατέκτησε την εμβληματική ανάβαση του Pikes Peak στις ΗΠΑ οδηγώντας το Audi Sport quattro S1 (E2), ένα αγωνιστικό που απέδιδε 598 ίππους και έμεινε στην ιστορία για την απόλυτη αφοσίωσή του στην απόδοση. Την ίδια περίοδο, η Audi εξελίσσει περαιτέρω τον πεντακύλινδρο κινητήρα της σε διαφορετικές αγωνιστικές πλατφόρμες. Στο 200 quattro Trans-Am, αντί της τετραβάλβιδης τεχνολογίας του S1, χρησιμοποιήθηκε ένας εν σειρά πεντακύλινδρος κινητήρας με διβάλβιδη κυλινδροκεφαλή προηγούμενης γενιάς. Παρ’ όλα αυτά, ο υπερτροφοδοτούμενος κινητήρας των 2,1 λίτρων απέδιδε 510 ίππους, επιτρέποντας στον Hurley Haywood να κατακτήσει εντυπωσιακά το αμερικανικό πρωτάθλημα Trans-Am το 1988.

Το 1989, στο Διεθνές Σαλόνι Αυτοκινήτου της Φρανκφούρτης, η Audi παρουσίασε ένα ακόμη σημαντικό ορόσημο: το Audi 100 TDI. Ο πεντακύλινδρος turbo diesel άμεσου ψεκασμού, με πλήρως ηλεκτρονικό σύστημα διαχείρισης κινητήρα, απέδιδε 120 άλογα από 2,5 λίτρα, ανοίγοντας ένα νέο κεφάλαιο στην αποδοτικότητα και την τεχνολογική ωριμότητα των diesel κινητήρων. Η εξέλιξη συνεχίστηκε το 1994 με την παρουσίαση του Avant RS2, το οποίο είχε ισχύ 315 ίππους. Με επιδόσεις σπορ αυτοκινήτου σε αμάξωμα Avant, έγινε το ιδρυτικό μοντέλο μιας νέας κατηγορίας και καθιέρωσε τη φιλοσοφία των high-performance station wagons.

Με την έλευση του Audi A4 (B5) το 1994, οι πεντακύλινδροι κινητήρες άρχισαν σταδιακά να αποχωρούν από την κατηγορία Β, δίνοντας τη θέση τους στους νεότερους κινητήρες V6 στα μέσα της δεκαετίας του ’90. Οι τελευταίες εκδόσεις, ήτοι ο 2.5 TDI στο Audi A6 και ο 20V turbo 2,2 λίτρων στο Audi S6 αποσύρθηκαν οριστικά το 1997, ολοκληρώνοντας έναν καθοριστικό κύκλο στην ιστορία της Audi.

Turbo και άμεσος ψεκασμός στο Audi TT RS, 400 PS και 500 Nm στο Audi RS 3

Το 2009, τριάντα χρόνια μετά το ντεμπούτο του πρώτου υπερτροφοδοτούμενου πεντακύλινδρου βενζινοκινητήρα, ο θρύλος επέστρεψε μέσα από το Audi TT RS. Ο εγκάρσια τοποθετημένος κινητήρας των 2,5 λίτρων, εξελιγμένος από την quattro GmbH, απέδιδε 340 άλογα χάρη στον συνδυασμό υπερσυμπίεσης και άμεσου ψεκασμού βενζίνης, προσφέροντας επιδόσεις που ξεχώρισαν και στο RS 3 Sportback. Το 2012, η Audi παρουσίασε το TT RS plus, ανεβάζοντας την ισχύ στα 360 άλογα. Έναν χρόνο αργότερα, το RS Q3 έγινε το πρώτο compact SUV που ενσωμάτωσε τη φιλοσοφία του πεντακύλινδρου κινητήρα υψηλών επιδόσεων, ανοίγοντας ένα νέο τμήμα της αγοράς. Όπως και στα TT RS και RS 3, ο πεντακύλινδρος κινητήρας των 2,5 λίτρων αποτελούσε τη βασική κινητήρια μονάδα.

Το 2016 παρουσιάστηκε η νέα γενιά του πεντακύλινδρου κινητήρα, η οποία ενσωμάτωσε ελαφριά υλικά, περιορισμένες εσωτερικές τριβές και βελτιστοποιημένη θερμική και ενεργειακή απόδοση. Παρά τη διατήρηση της χωρητικότητας στα 2.480 cc, οι μηχανικοί πέτυχαν αύξηση ισχύος κατά 17%, φτάνοντας τους 400 ίππους και τα 480 Nm μέγιστης ροπής — μια εξέλιξη που επιβεβαίωσε τον 2.5 TFSI ως ένα από τα κορυφαία σύνολα υψηλών επιδόσεων στην κατηγορία των compact sports μοντέλων.

Από το 2021, το Audi RS 3 εξοπλίζεται με μια εξελιγμένη εκδοχή του 2.5 TFSI, πιο ισχυρή από κάθε προηγούμενη. Το compact σπορ μοντέλο επιταχύνει από 0–100 χλμ./ώρα σε 3,8 δλ., ενώ η τελική ταχύτητα περιορίζεται στα 250 χλμ./ώρα – ή στα 280 χλμ./ώρα προαιρετικά. Με το πακέτο RS Dynamic και τα κεραμικά φρένα, η τελική ταχύτητα φτάνει τα 290 χλμ./ώρα. Ο καθοριστικός παράγοντας πίσω από αυτές τις επιδόσεις είναι η σημαντικά αυξημένη ροπή. Ο 2.5 TFSI αποδίδει πλέον 500 Nm, διαθέσιμα από τις 2.250 έως τις 5.600 σ.α.λ., δηλαδή 20 Nm περισσότερα από το προηγούμενο μοντέλο. Η αύξηση αυτή επιτρέπει ακόμη ταχύτερη απόκριση και πιο έντονη επιτάχυνση στις μεσαίες στροφές. Η μέγιστη ισχύς των 400 ίππων είναι πλέον διαθέσιμη νωρίτερα, από τις 5.600 σ.α.λ., και παραμένει σε ένα ευρύ φάσμα έως τις 7.000 σ.α.λ. Επιπλέον, μια νέα μονάδα ελέγχου κινητήρα διασφαλίζει ταχύτερο και πιο ακριβή συντονισμό όλων των στοιχείων του συστήματος κίνησης, αναβαθμίζοντας συνολικά τα οδηγικά χαρακτηριστικά.

Το άρθρο H Audi γιορτάζει 50 χρόνια πεντακύλινδρης μαγείας εμφανίστηκε πρώτα στο AutoGreekNews.