Το άρθρο αναλύει το πρόβλημα των γυρισμένων χιλιομέτρων στα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα, μια πρακτική που κοστίζει στους αγοραστές και ωφελεί τους πωλητές. Προτείνεται η χρήση ηλεκτρονικών πιστοποιητικών NFT και μικροτσίπ HSM για την καταγραφή της ιστορίας χρήσης των οχημάτων.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προωθεί τη δημιουργία κοινής βάσης δεδομένων για τα χιλιόμετρα, ώστε να καταπολεμηθεί η απάτη και να προστατευτούν οι καταναλωτές. Ωστόσο, η εφαρμογή αυτών των μέτρων αντιμετωπίζει καθυστερήσεις λόγω κοινοβουλευτικών διαδικασιών.
Μέχρι τότε, συνιστάται προσεκτικός έλεγχος πριν την αγορά οποιουδήποτε μεταχειρισμένου αυτοκινήτου.
Πιο αναλυτικά
Τα γυρισμένα χιλιόμετρα σε μεταχειρισμένα αυτοκίνητα είναι μια τακτική πολλών ετών, η οποία επιφέρει πολλά κέρδη στους πωλητές και μεγάλες απώλειες στους αγοραστές. Κάποιοι κατασκευαστές προσφέρουν ηλεκτρονικό πιστοποιητικό NFT (Non Fungible Token), το οποίο -εφόσον το επιθυμεί ο πελάτης- δημιουργεί ένα λεπτομερές και αδιάβλητο ημερολόγιο χρήσης/συντήρησης του αυτοκινήτου. Τα μικροτσίπ HSM (Hardware Secure Module) παρέχουν υψηλό προστασίας και εξελίσσονται διαρκώς, προκειμένου να μειωθεί το κόστος τους και να υιοθετηθούν από όλες τις αυτοκινητοβιομηχανίες, αλλά και αυτά «σπάνε».
Τα βασικά που θα πρέπει πάντα να κοιτούν όσοι κοιτάνε για μεταχειρισμένο αυτοκίνητο, ανεξάρτητα αν προέρχεται από ιδιώτη ή έμπορα, είναι το βιβλίο service και οι έλεγχοι του ΚΤΕΟ όπου αναγράφονται τα χιλιόμετρα. Δικαιολογίες του τύπου «το έχασα» ή «το έκλεψαν» (το service book) είναι πραγματικά για γέλια και σίγουρα κάτι κρύβουν. Επίσης, εάν για παράδειγμα ένα αυτοκίνητο έχει λίγα χιλιόμετρα στο κοντέρ αλλά εμφανίζει μεγάλες φθορές στο τιμόνι, το λεβιέ ταχυτήτων, στους διακόπτες και στα καθίσματα, τότε πάλι κάτι δεν πάει καλά. Σε κάθε περίπτωση καλό είναι να γίνεται ένας έλεγχος σε συνεργείο, αφού εκεί μπορεί να διαπιστωθεί κατά πόσο το νούμερο που αναγράφεται στο οδόμετρο ισχύει και στην πραγματικότητα.
Για να εξαλειφθεί αυτή η μάστιγα ή έστω να μειωθεί στο ελάχιστο δυνατό, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή προτείνει τη δημιουργία μιας βάσης δεδομένων με τα χιλιόμετρα που καταγράφονται κατά τους τεχνικούς ελέγχους, την οποία θα μοιράζονται όλα τα κράτη μέλη της ΕΕ. Οι Βρυξέλλες πιέζουν για το μέτρο αυτό, ώστε να βοηθήσει στην καταπολέμηση των «πειραγμένων» χιλιομέτρων. Οι προτεινόμενοι νέοι κανόνες περιλαμβάνουν ένα κοινό μητρώο χιλιομέτρων μεταξύ των κρατών μελών, έτσι ώστε να μην εξαπατώνται οι αγοραστές από τα εισαγόμενα μεταχειρισμένα αυτοκίνητα που είναι πάρα πολλά.
Ήδη ορισμένες χώρες της ΕΕ καταγράφουν τα χιλιόμετρα σε εθνικές βάσεις δεδομένων, όπως είναι για παράδειγμα στο Βέλγιο, όπου το σύστημα Car-Pass αποτελεί σημείο αναφοράς σε αυτόν τον τομέα. Ο έμπορος μεταχειρισμένων αυτοκινήτων πρέπει να παρέχει στον αγοραστή αυτό το έγγραφο, το οποίο ενημερώνεται σε κάθε τεχνικό έλεγχο. Στη Γαλλία, τα χιλιόμετρα του οχήματος καταγράφονται επίσης σε κάθε υποχρεωτικό περιοδικό έλεγχο. Ο έμπορος μπορεί να παρέχει αυτές τις πληροφορίες στον αγοραστή μέσω ενός συνδέσμου προς την επίσημη ηλεκτρονική βάση δεδομένων του οχήματός του, αν και αυτό δεν είναι υποχρεωτικό.
Το ιστορικό των οχημάτων είναι ιδιαίτερα δύσκολο να εντοπιστεί για τα εισαγόμενα αμάξια. Η ιδέα της Επιτροπής είναι να δώσει σε αυτές τις βάσεις δεδομένων μια ευρωπαϊκή διάσταση. Στις αρχές του 2024, όταν το Βέλγιο μόλις είχε αναλάβει την εξάμηνη προεδρία του θεσμού, ορισμένοι από τους αξιωματούχους του πρότειναν την ιδέα της επέκτασης του Car-Pass σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Στην πράξη, κάθε κράτος μέλος της ΕΕ θα υποχρεούται να καταγράφει τα χιλιόμετρα ενός οχήματος σε μια εθνική βάση δεδομένων σε κάθε τεχνικό έλεγχο. Αυτές οι πληροφορίες θα μεταφέρονται στη συνέχεια σε μια ευρωπαϊκή βάση δεδομένων κάθε φορά που το όχημα ταξινομείται. Αυτές οι πληροφορίες θα είναι στη συνέχεια διαθέσιμες στις αρχές (ή ακόμα και σε οποιονδήποτε πιθανό αγοραστή) από οποιαδήποτε από τις 27 χώρες της ΕΕ.
Η καταπολέμηση της απάτης στα χιλιόμετρα είναι σημαντική για την προστασία των καταναλωτών, όπως επίσης και για τους έντιμους εμπόρους ή και τους ιδιώτες που δεν μπαίνουν στον πειρασμό να γυρίσουν χιλιόμετρα. Το κακό της υπόθεσης είναι ότι όπως κι άλλα προτεινόμενα μέτρα, η παρούσα πρόταση έρχεται αντιμέτωπη με χρονοβόρες κοινοβουλευτικές διαδικασίες ενώπιον του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Συμβουλίου. Ως τότε λοιπόν, πάντα έλεγχος πριν την αγορά οποιουδήποτε μεταχειρισμένου αυτοκινήτου, ακόμα και όταν πρόκειται του «γνωστού».