- Ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης προειδοποίησε το υπουργικό συμβούλιο να αποφεύγει την αυταρέσκεια σχετικά με την οικονομία, επισημαίνοντας ότι οι πολίτες αισθάνονται φτωχοί παρά τα υπερέσοδα του προϋπολογισμού.
- Η φτώχεια, σύμφωνα με έρευνα, αγγίζει το 69% των Ελλήνων, που νιώθουν κοινωνικά αποκλεισμένοι, παρά το γεγονός ότι μόνο το 19% είναι στατιστικά φτωχοί, αναδεικνύοντας ότι η φτώχεια σήμερα είναι περισσότερο ψυχικό και ηθικό μέγεθος.
- Η φτώχεια δημιουργεί αστάθεια και δεν φέρνει σταθερότητα, με τους πολίτες να είναι υπερήφανοι και αξιοπρεπείς, αλλά και να διαδηλώνουν κυρίως διαδικτυακά, κρατώντας την κοινωνική ηρεμία, ενώ η πραγματική κατάσταση μπορεί να οδηγήσει σε κοινωνικές εξεγέρσεις.
Tου Μανώλη Κοττάκη
Την περασμένη Δευτέρα ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης συγκάλεσε το υπουργικό του συμβούλιο στο Μέγαρο Μαξίμου και το προέτρεψε να εγκαταλείψει την τακτική της «αυταρέσκειας» κάθε φορά που ομιλεί για την οικονομία.
Να μη μηρυκάζει, δηλαδή, τη θεωρία ότι επειδή λάβαμε έστω και κατά το ήμισυ την επενδυτική βαθμίδα και μας έγραψε μια καλή κουβέντα ο γερμανικός Τύπος…«όλα καλά, όλα ανθηρά».
Κατά βάση, ο πρωθυπουργός έκανε κριτική στον εαυτό του, που είναι ο πρώτος διδάξας και σε ολίγους υπουργούς (καθώς οι λοιποί σεμνύνονται γενικώς), αλλά εν πάση περιπτώσει αυτή ήταν η οδηγία του και ήταν σωστή. Για πολλά μπορεί να τον κατηγορήσει κανείς, όχι όμως ότι δεν έχει πολιτικό ένστικτο. Έχει.
Κάθε φορά που ένας Έλληνας ακούει πανηγυρικά ρεπορτάζ για τα υπερέσοδα του Προϋπολογισμού, για τα 95 δισ. ευρώ του Ταμείου Ανακάμψεως και για τα 22 δισ. ευρώ έσοδα από τον υπερτουρισμό εκρήγνυται από αγανάκτηση για έναν απλό λόγο: Πολύ ολίγα από αυτά καταλήγουν σε αυτόν και όταν αυτό συμβαίνει είναι υπό μορφή ελεημοσύνης του κράτους πατερούλη. Επιδόματα!
Τα ρέστα δεν είναι όμως κοινωνική πολιτική. Πολύ λίγα από αυτά τα έσοδα «επιστρέφουν», επίσης, σε αυτόν υπό μορφή δημοσίων υποδομών. Στην πρώτη βροχή, οι γέφυρες πέφτουν, ενώ σπίτια και επιχειρήσεις καταστρέφονται. Για να τελειώσει ένα έργο όπως το μετρό Θεσσαλονίκης, ώστε να πας αξιοπρεπώς και όχι ως σαρδέλα από τη μία άκρη της πόλης σου έως την άλλη, απαιτούνται 30 χρόνια. Θα ανέμενε κανείς, λοιπόν, ότι οι υπουργοί θα πειθαρχούσαν προς τις εντολές του κυρίου πρωθυπουργού: «Αυταρέσκεια τέλος». Οποία πλάνη.
Άκουγα χθες το πρωί στον τηλεοπτικό σταθμό Action24 τον υπουργό Υγείας Άδωνι Γεωργιάδη να λέει στον συμπατριώτη μου Γιώργο Κακούση και στη συμπαρουσιάστριά του Άννα Λιβαθινού ότι οι Έλληνες αισθάνονται ότι είναι φτωχοί αλλά στην ουσία δεν είναι.
Και τούτο διότι η τελευταία έρευνα της Eurostat, που δημοσίευσε το Kreport του φίλου Κώστα Καλλίτση και έκανε πρώτο θέμα η εφημερίδα μας την ημέρα που συνεδρίαζε το υπουργικό συμβούλιο, δείχνει ότι οι συμπολίτες μας αισθάνονται σε ποσοστό 69% ότι είναι φτωχοί, ενώ με βάση τον στατιστικό ορισμό της φτώχειας μόνο το 19% εξ αυτών είναι.
Ειλικρινώς από τον τελευταίο που θα περίμενα μια τέτοια ανάλυση είναι από τον Άδωνι. Διότι ο Άδωνις υπήρξε φτωχός και με τη στατιστική έννοια του όρου και με την ψυχική έννοια του όρου (υποκειμενική φτώχεια). «Χτυπιόταν» μπροστά στις κάμερες για να πουλήσει βιβλία και να κάνει τη ζωή του και της οικογένειάς του καλύτερη. Και το πέτυχε. Επιζητούσε την κοινωνική άνοδο και αποδοχή. Το πώς έγινε υπουργός Εμπορικής Ναυτιλίας του Λουκά Παπαδήμου μόνο ο Γιώργος Καρατζαφέρης το ξέρει.
Θα ανέμενα, λοιπόν, να κατανοεί ότι η φτώχεια στις μέρες μας δεν είναι απλώς αριθμητικό μέγεθος, αλλά κυρίως ψυχικό μέγεθος. Φτώχεια δεν σημαίνει μόνο ότι δεν έχω να φάω. Σημαίνει και ότι δεν μπορώ να έχω αυτά που έχει ο διπλανός μου. Φτώχεια στη σημερινή κοινωνία του φαίνεσθαι σημαίνει διαφορετική κοινωνική ταχύτητα. Σημαίνει δεν μπορώ να ζήσω αξιοπρεπώς. Όχι δεν μπορώ να διατραφώ, αν και αυτό το τελευταίο αναδεικνύεται ξανά σε πρόβλημα και εσχάτως (κάποιοι σιτίζονται μόνο με σουβλάκια, πίτσες, μακαρόνια και κοτόπουλο).
Δεν μπορώ να ζήσω αξιοπρεπώς σημαίνει ότι κοιτώ τις βιτρίνες, κοιτώ την τσέπη μου και δεν μπορώ να αγοράσω μια νέα συσκευή για να αλλάξω την παμπάλαια τηλεόρασή μου ούτε στην Black Friday. Δεν μπορώ να ζήσω αξιοπρεπώς σημαίνει ότι ρωτώ ποιο είναι το κόστος των διακοπών για την τετραμελή οικογένειά μου με ακτοπλοΐα, διαμονή και εστίαση σε ένα νησί του Αιγαίου για να γνωρίσω τον τόπο μου και δεν μπορώ. Το κόστος είναι ίσο ή παραπάνω από τις καταθέσεις μου. Δεν μπορώ να ζήσω αξιοπρεπώς σημαίνει ότι δεν μπορώ να κάνω όνειρα να ανοιχτώ λίγο στη δουλειά μου. Η τράπεζα δεν μου δίνει δάνειο και, αν μου δώσει, το επιτόκιο είναι τριπλάσιο από το επιτόκιο που μου δίνει για τις γλίσχρες καταθέσεις μου.
Η φτώχεια στις μέρες μας δεν συνδέεται με την πείνα, τον λιμό, το πληγούρι, που μεγάλωσαν οι παππούδες μας. Ένα πιάτο φαΐ θα το βρεις στη δυτική δημοκρατία. Όνειρα δεν μπορεί να κάνεις. Η φτώχεια συρρικνώνει την ελευθερία. Και αν το πρόβλημα ήταν συλλογικό και υπέφεραν όλοι μαζί, θα έλεγες εντάξει.
Η φτώχεια όμως, εκτός από ψυχικό μέγεθος, έχει γίνει ηθικό μέγεθος και συγκριτικό μέγεθος. Συγκρίνεις τι βγάζεις εσύ με το σταυρό της τιμιότητας στο χέρι με το διπλανό λαμόγιο της κλεψιάς και της αρπαχτής, που παραβιάζει με άνωθεν ανοχή τον νόμο.
Και, ναι, αισθάνεσαι φτωχός. Πόσο μάλλον όταν η φτώχεια συμπληρώνεται από την έλλειψη πρόσβασης σε ένα αξιοπρεπές κοινωνικό κράτος. Στο νοσοκομείο χρειάζεσαι φακελάκι, στο κατάστημα «προστασία», στο σχολείο δίδακτρα κ.λπ. κ.λπ. κ.λπ.
Εάν, λοιπόν, βασιλεύει ο απέραντος κυνισμός στο πολιτικό μας σύστημα που σε ωθεί στην ανήθικη συναλλαγή για να υλοποιήσεις τα όνειρά σου και δεν καταλαβαίνουμε εμείς, οι πολιτικοί, οι δημοσιογράφοι, οι διανοούμενοι, οι οικονομολόγοι, ότι το 69% αισθάνεται ψυχικά φτωχό απέναντι στο 31% (που δεν το αισθάνεται), τότε αδυνατούμε να κατανοήσουμε και σε τι οφείλεται ο πολυκερματισμός των πολιτικών δυνάμεων.
Το 31% που δεν αισθάνεται φτωχό και τα φέρνει βόλτα ταυτίζεται απολύτως με το 31% των αστικών μεταρρυθμιστικών δυνάμεων που ψηφίζουν σήμερα τη Ν.Δ. Και το υπόλοιπο 69% ταυτίζεται με τον πολυκερματισμό των πολιτικών δυνάμεων στα αριστερά της και στα δεξιά της Ν.Δ.
Η φτώχεια δεν παράγει σταθερότητα. Κακώς το νομίζει όποιος το νομίζει. Η φτώχεια παράγει αστάθεια. Και όσοι σήμερα συγκροτούν την πλειοψηφία του 1/3 καλό είναι να γνωρίζουν ότι η σταθερότητα θα διαρκέσει όσο τα 2/3 θα συνεχίσουν να κάνουν διαδήλωση στο διαδίκτυο, χαστουκίζοντας τα πληκτρολόγια.
Οι Έλληνες είναι πολύ υπερήφανοι και πολύ αξιοπρεπείς για να αποκαλύπτουν τη φτώχεια τους. Αν υπάρχει σήμερα σταθερότητα και δεν έχει ξεσπάσει κοινωνική εξέγερση… στα πληκτρολόγια οφείλεται. Εάν όμως σταματήσουν οι διαδηλώσεις στο facebook και στο X και επιλεγούν άλλες μορφές διαμαρτυρίας, τότε αντίο σταθερότητα.
Το τελευταίο που πρέπει να κάνει ένα πολιτικό σύστημα και οι κοινωνικές – οικονομικές δυνάμεις που το στηρίζουν, λοιπόν, είναι να παίζει με τις τσέπες, τα αισθήματα και τα όνειρα εκατομμυρίων Ελλήνων. Λάθος. Υπονομεύει την ίδια του τη θέση. Την περίφημη «ησυχία».
