Οι φόβοι για ακόμη μία σκανδαλώδη απόφαση έπειτα από αυτήν για τους servicers και οι ελπίδες… αναβίωσης του πνεύματος του νόμου Κατσέλη

Από τους Μαρία Παναγιώτου και Νίκο Τσακανίκα

Ένα από τα τελευταία μεγάλα εμπόδια που αντιμετωπίζουν τα funds στο ξεκοκάλισμα της περιουσίας των Ελλήνων είναι ο τρόπος υπολογισμού του επιτοκίου που πρέπει να πληρώνουν οι δανειολήπτες, οι οποίοι κατάφεραν να προστατεύσουν την πρώτη κατοικία τους με τον νόμο Κατσέλη.

Το θέμα αυτό θα περάσει τελικά από την Ολομέλεια του Αρείου Πάγου, γεγονός που δυστυχώς προκαλεί περίεργους συνειρμούς έπειτα από την προηγούμενη απόφαση της Ολομέλειας, που προσέφερε νομιμοποίηση στους servicers, επιφέροντας δυσάρεστες επιπτώσεις στο σύνολο της ελληνικής κοινωνίας. Υπάρχει μάλιστα η εκτίμηση πως και θα εισαχθεί γρήγορα στην Ολομέλεια και εξίσου γρήγορα θα εκδοθεί απόφαση.

Τα παραπάνω τα γνωρίζαμε ως πληροφορίες και τα είχαμε προαναγγείλει στο προχθεσινό δημοσίευμα της εφημερίδας μας. Χθες αυτές οι πληροφορίες αποδείχτηκαν τελικά έγκυρες και επιβεβαιώθηκαν μέχρι κεραίας. Έτσι, παρά το γεγονός ότι δεν είχε αναρτηθεί η σχετική Πράξη στην ιστοσελίδα του Αρείου Πάγου μέχρι χθες το βράδυ που γράφονταν αυτές οι γραμμές, αυτή φέρει την υπογραφή της προέδρου του Αρείου Πάγου Ιωάννας Κλάπα-Χριστοδουλέα, της αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου Μαρουλιώς Δαβίου και της αντιπροέδρου του Αρείου Πάγου και προέδρου του καθ’ ύλην αρμόδιου Πολιτικού Τμήματος (Δ’) Αλεξάνδρας Αποστολάκη, με ημερομηνία 18 Νοεμβρίου 2024. Αξίζει να σημειώσουμε πως για το θέμα η Τριμελής έχει απαντήσει ξανά χωρίς να το στείλει στην Ολομέλεια.

Καταστρεπτικό

Το πώς θα φτάσει λοιπόν το θέμα στην Ολομέλεια το γνωρίζουμε. Το γιατί έπρεπε να φτάσει είναι μία άλλη ιστορία, η οποία θα κριθεί εν πολλοίς και από την απόφαση. Νομικές πηγές σχετικές με την υπόθεση, με τις οποίες επικοινώνησε η «δημοκρατία», εμφανίζονται ανήσυχες, καθώς μόνο οι αποφάσεις της Ολομέλειας του Αρείου Πάγου αποτελούν δεδικασμένο που λαμβάνεται υπ’ όψιν σε όλους τους δικαστικούς βαθμούς. Επομένως, εάν η Ολομέλεια αποφασίσει ότι το επιτόκιο πρέπει να υπολογίζεται όπως θέλουν τα funds, αυτό θα είναι δεσμευτικό για όλες τις δικαστικές έδρες, που έως σήμερα αποφάσιζαν ελεύθερα, και απολύτως καταστρεπτικό για χιλιάδες δανειολήπτες.

Η περίπτωση που οδήγησε την υπόθεση στον Άρειο Πάγο και απασχόλησε τη «δημοκρατία» ξεκινά από το Ειρηνοδικείο των Ιωαννίνων. Εκεί προσέφυγε δανειολήπτης που είχε υπαχθεί στον νόμο Κατσέλη, ο οποίος κλήθηκε να πληρώσει παραπάνω επιτόκιο, εξαιτίας του γνωστού προβλήματος που αντιμετωπίζουν χιλιάδες δανειολήπτες, καθώς τα funds υπολογίζουν το κυμαινόμενο επιτόκιο, που τελευταία έχει αυξηθεί κιόλας, πάνω στο κεφάλαιο του δανείου κι όχι πάνω στη δόση. Ο υπολογισμός τους δηλαδή δεν είναι έντοκος, αλλά τοκοχρεωλυτικός.

Οι αποφάσεις που εκδόθηκαν από τα Ειρηνοδικεία, όμως, με βάση τον νόμο Κατσέλη ήταν σε διαφορετικό πνεύμα. Σε αυτές οριζόταν το κεφάλαιο που έμενε να χρωστά ο δανειολήπτης (συνήθως ήταν το 80%-85% της αγοραστικής αξίας του ακινήτου), το ποσό κάθε δόσης και ο συνολικός χρόνος αποπληρωμής (συνήθως ήταν κάπου μεταξύ 210 και 240 δόσεων). Οριζόταν ωστόσο ακόμη και ότι η αποπληρωμή θα έπρεπε να γίνει εντόκως (!), με επιτόκιο βάσει του στατιστικού δελτίου της Τραπέζης της Ελλάδος. Νομικοί κύκλοι επισημαίνουν πως ο νόμος Κατσέλη έτσι κι αλλιώς δημιουργήθηκε ώστε να επιβιώσει ο υπερχρεωμένος πολίτης, οπότε προφανώς οριζόταν ο έντοκος υπολογισμός κι όχι ο τοκοχρεωλυτικός.

Σε αυτό πρέπει να προσθέσουμε ότι τα funds, που είναι εξωχώριες εταιρίες με έδρα στην Ιρλανδία, στο Λουξεμβούργο και αλλού, έχουν πληρώσει εξαιρετικά χαμηλότερα ποσά για κάθε δάνειο ακόμη και από το κεφάλαιο. Δηλαδή στην καλύτερη έχουν δώσει 30% του κεφαλαίου και στη χειρότερη -για εμάς- 10%, τουλάχιστον για τα λεγόμενα «καλύτερης ποιότητας» δάνεια. Για παράδειγμα, ένα τέτοιο δάνειο ύψους 100.000 ευρώ τα funds το αγόρασαν από 10.000 έως 30.000 ευρώ. Επομένως, θα βγάλουν έναν σκασμό λεφτά και χωρίς καθόλου τόκους. Ο τοκοχρεωλυτικός υπολογισμός απλώς στέλνει αυτά τα κέρδη στα ουράνια.

Οι προαναφερόμενες νομικές πηγές δήλωσαν στη «δημοκρατία» πως ελπίζουν αυτή τη φορά σε μια πιο δίκαιη για τους δανειολήπτες απόφαση του Αρείου Πάγου, καθώς εκλείπει το επιχείρημα που χρησιμοποιήθηκε για να ευνοηθούν στην προηγούμενη απόφαση οι servicers. Το επιχείρημα αυτό δεν ήταν άλλο από τον πέλεκυ που κραδαίνει διαρκώς η κυβέρνηση, δηλαδή ότι θα καταπέσουν οι κρατικές εγγυήσεις που έχουν δοθεί στα funds μέσω του προγράμματος «Ηρακλής» και θα δημιουργηθεί νέα τρύπα πολλών δισεκατομμυρίων ευρώ στο δημόσιο χρέος. Υπενθυμίζουμε πως τότε ο Άρειος Πάγος σε χρόνο ρεκόρ είχε αποφασίσει υπέρ της διενέργειας δικαστικών πράξεων κατά των δανειοληπτών από τους servicers, που λειτουργούν ως εντολοδόχοι των funds. Η απόφαση προφανώς χαρακτηρίστηκε αμιγώς πολιτική.

Τοκοχρεωλυτικά

O δεύτερος λόγος που οι ίδιες πηγές ελπίζουν σε μία δίκαιη για τους δανειολήπτες απόφαση είναι πως σε αυτήν την περίπτωση εκλείπουν επίσης τα συνήθη τραπεζικά επιχειρήματα. Οι τράπεζες στις περισσότερες περιπτώσεις έχουν τοκοχρεωλυτικά επιτόκια με το αφήγημα πως αφενός πρέπει να επιστρέψουν με τόκο το χρήμα που αγοράζουν από τη δευτερογενή αγορά και αφετέρου ότι τα υπόλοιπα χρήματα από τον τοκισμό γυρίζουν στην ελληνική οικονομία.

Στη συγκεκριμένη περίπτωση, όμως, τα funds έχουν έτσι κι αλλιώς βγάλει ένα σωρό χρήματα και χωρίς τους τόκους, ενώ όσα κερδίζουν δεν μένουν στην ελληνική οικονομία, αφού, όπως αναφέραμε, δεν έχουν ελληνική έδρα. Όλες οι νομικές πηγές με τις οποίες ήρθαμε σε επαφή τόνισαν πως δεν αποκλείουν να βγάλει ο Άρειος Πάγος ακόμη μία σκανδαλώδη απόφαση κατά των δανειοληπτών, αλλά και πως σε αυτή την περίπτωση θα δοθεί το τελειωτικό χτύπημα στην ελληνική κοινωνία.

Όπως εξάλλου έχει τονιστεί και στο παρελθόν, το πνεύμα των αποφάσεων με βάση τον νόμο Κατσέλη ήταν ο απεγκλωβισμός των δανειοληπτών από τον φαύλο κύκλο μεγέθυνσης των χρεών -ώστε να μπορεί να διατηρηθεί η πρώτη κατοικία-, τον οποίο τώρα ο Άρειος Πάγος μπορεί να ανοίξει εκ νέου. Ελπίζουμε πως δεν θα το κάνει…

Η Τριμελής Επιτροπή παραπέμπει στην Ολομέλεια

Στην κατάληξή της η Τριμελής Επιτροπή του Αρείου Πάγου με τη σχετική Πράξη της αναφέρει πως το νομικό αυτό ζήτημα δεν έχει κριθεί με απόφαση του Αρείου Πάγου (Ολομέλεια ή Τμήμα αυτού) και το χαρακτηρίζει δυσχερές, ενώ, όπως σημειώνει, είναι γενικότερου ενδιαφέροντος, καθόσον έχει συνέπειες σε ευρύτερο κύκλο προσώπων, σύμφωνα με το άρθρο 20Α του Κώδικα Πολιτικής Δικονομίας.

Στο σκεπτικό της η Τριμελής Επιτροπή του Αρείου Πάγου αναφέρει ουσιαστικά όλα όσα φοβόμασταν και αναλύσαμε παραπάνω. Ζητεί να εισαχθεί το θέμα στην Πλήρη Ολομέλεια του Αρείου Πάγου (σ.σ.: οι πληροφορίες μας αναφέρουν πως είναι πιθανό αυτό να συμβεί μέσα στους δύο πρώτους μήνες του 2025), ώστε να παρθεί οριστική απόφαση που θα δεσμεύει κάθε δικαστική βαθμίδα. Η Ολομέλεια, δηλαδή, θα κρίνει αν ο υπολογισμός του τόκου θα είναι επί του συνόλου της οφειλής, όπως επιθυμούν διακαώς τα funds και οι εντολοδόχοι τους (servicers), με αποτέλεσμα τελικά η δόση να υπερδιπλασιάζεται, ή πάνω στη μηνιαία δόση, η οποία θα δίνει στον δανειολήπτη την πιθανότητα και την ελπίδα να διατηρήσει το σπίτι του.

Διαβάστε στο επόμενο: Η παντοκρατορία των funds

Δημοσιεύεται στη «δημοκρατία»

Διαβάστε το προηγούμενο: Ο Χατζηδάκης προστατεύει τα «κοράκια» των funds