Οι μαύρες γάτες, αν και σήμερα θεωρούνται σύμβολα κακοτυχίας στη Δύση, δεν είχαν πάντα αυτή τη φήμη.
Στην αρχαία Αίγυπτο, ήταν ιερές και προστάτευαν την οικογένεια, ενώ η αρνητική τους εικόνα ξεκίνησε στον Μεσαίωνα, όταν συνδέθηκαν με μάγισσες και μαγεία, οδηγώντας σε μαζικές εξοντώσεις που συνέβαλαν στην εξάπλωση επιδημιών.
Οι Ευρωπαίοι άποικοι μετέφεραν αυτές τις δεισιδαιμονίες στην Αμερική, ενισχύοντας την κακή τους φήμη. Ωστόσο, σε κάποιες κουλτούρες, όπως στη Σκωτία και την Ιαπωνία, θεωρούνται τυχερές.
Σήμερα, οι φιλοζωικές οργανώσεις προσπαθούν να ανατρέψουν τα αρνητικά στερεότυπα, προωθώντας την υιοθεσία τους και αναδεικνύοντας την τρυφερότητα και τη γοητεία τους.
Η ιστορία τους αποτελεί ένα ταξίδι μέσα από πολιτισμικούς φόβους και παρεξηγήσεις που σταδιακά καταρρέουν.
Πιο αναλυτικά
Οι μαύρες γάτες αποτελούν ένα από τα πιο αναγνωρίσιμα σύμβολα κακοτυχίας στη Δύση – όμως αυτή η φήμη δεν ήταν πάντοτε δεδομένη. Η ιστορία τους είναι γεμάτη αντιφάσεις, δεισιδαιμονίες και πολιτισμικές ανατροπές που ξεκινούν χιλιάδες χρόνια πριν.
Από ιερά ζώα…
Στην αρχαία Αίγυπτο, οι γάτες θεωρούνταν ιερές και συνδέονταν με τη θεά της προστασίας και της γονιμότητας. Οι μαύρες γάτες μάλιστα συχνά θεωρούνταν προστάτες της οικογένειας και του σπιτιού. Η θανάτωσή τους ήταν απαγορευμένη, κάτι που δείχνει πόσο υψηλά τις είχε η κοινωνία.
…στην κατάρα του Μεσαίωνα
Η αρνητική φήμη ξεκίνησε στην Ευρώπη του Μεσαίωνα. Καθώς οι αντιλήψεις περί μαγείας ενισχύονταν, οι μαύρες γάτες συνδέθηκαν με μάγισσες και σκοτεινές δυνάμεις. Πολλοί πίστευαν ότι οι μάγισσες μπορούσαν να μεταμορφωθούν σε γάτες για να περιφέρονται απαρατήρητες ή ότι οι γάτες λειτουργούσαν ως «υπηρέτες» τους.
Αυτή η δαιμονοποίηση οδήγησε σε μαζικές εξοντώσεις, κάτι που –παραδόξως– συνέβαλε στην εξάπλωση επιδημιών, αφού λιγόστεψαν τα ζώα που κρατούσαν τον πληθυσμό των τρωκτικών υπό έλεγχο.
Η μεταφορά στην Αμερική
Οι Ευρωπαίοι άποικοι μετέφεραν τις δεισιδαιμονίες τους και στον Νέο Κόσμο. Έτσι, η εικόνα της μαύρης γάτας ως προάγγελου κακών ενισχύθηκε και ριζώθηκε βαθιά στη λαϊκή παράδοση. Το πέρασμα μιας μαύρης γάτας από μπροστά σου έγινε συνώνυμο ατυχίας.
Η πιο φωτεινή πλευρά της παράδοσης
Παρά τα αρνητικά στερεότυπα, σε αρκετούς λαούς οι μαύρες γάτες θεωρούνται τυχερές. Στη Σκωτία, για παράδειγμα, μια μαύρη γάτα στο σπίτι σημαίνει οικονομική ευημερία. Στην Ιαπωνία, φέρνουν καλή τύχη στις ανύπαντρες γυναίκες και θεωρούνται φύλακες ενάντια στη μοχθηρία.
Σήμερα
Η σύγχρονη εποχή επιχειρεί να «διορθώσει» την αδικία των αιώνων. Πολλές φιλοζωικές οργανώσεις επισημαίνουν ότι οι μαύρες γάτες υιοθετούνται λιγότερο λόγω των δεισιδαιμονιών – ενώ στην πραγματικότητα είναι εξίσου τρυφερές, έξυπνες και γοητευτικές με κάθε άλλη γάτα.
Έτσι, η ιστορία της “κακοτυχίας” των μαύρων γατών δεν είναι τίποτε άλλο από ένα ταξίδι πολιτισμικών φόβων και παρεξηγήσεων, που σταδιακά καταρρέουν όσο οι μύθοι αντικαθίστανται από γνώση και συμπόνια.
