Για μέρες, αξιωματούχοι σε όλη την Ευρώπη έτρεχαν σε πρόχειρα οργανωμένες συναντήσεις, καθορίζοντας λεπτομέρειες σε αγχωτικές τηλεφωνικές κλήσεις και πολύωρες διαπραγματεύσεις, για την ειρήνευση στην Ουκρανία. Όμως, έπειτα από μερικές ταραχώδεις εβδομάδες, που κορυφώθηκαν με την προειδοποίηση του Ρώσου προέδρου Πούτιν ότι η χώρα του είναι έτοιμη για πόλεμο με την Ευρώπη, η ειρήνη στην Ουκρανία δεν φαίνεται να έχει έρθει πιο κοντά, σημειώνει ο Guardian.

Αντίθετα, αυτό που φαίνεται να έχει αποκαλυφθεί είναι η κραυγαλέα σύγκρουση απόψεων που υποβόσκει στη διαδικασία ειρήνευσης. Από τότε που η Ρωσία ξεκίνησε την πλήρους κλίμακας εισβολή της στην Ουκρανία πριν από σχεδόν τέσσερα χρόνια, οι ηγέτες σε ολόκληρη την Ευρώπη φωνάζουν όλο και πιο έντονα αυτό που θεωρούν ως ιμπεριαλιστικές προθέσεις του Βλαντίμιρ Πούτιν.

Στη Γαλλία και τη Γερμανία, οι ηγέτες έχουν περιγράψει τη Ρωσία ως μια αποσταθεροποιητική δύναμη που έχει επίσης στο στόχαστρο την ΕΕ και το ΝΑΤΟ και έχουν υποστηρίξει ότι οποιοδήποτε σχέδιο ειρήνης για την Ουκρανία πρέπει να λάβει αυτό υπόψη. «Η επιβράβευση της επιθετικότητας θα “προσκαλέσει” μόνο περισσότερη», δήλωσε πρόσφατα η Κάγια Κάλας, η ύπατη εκπρόσωπος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, σε δημοσιογράφους.

Διαφωνεί η άλλη πλευρά του Ατλαντικού

Ωστόσο, αυτή η άποψη έρχεται σε απότομη αντίθεση με εκείνη των ηγετών στην άλλη πλευρά του Ατλαντικού – που έχουν αντιμετωπίσει τον Πούτιν σαν να ήταν οποιοσδήποτε άλλος παγκόσμιος ηγέτης, και όχι κάποιος με φαινομενικά ατελείωτη όρεξη και φιλοδοξία για επέκταση.

Νωρίτερα φέτος, ο ειδικός απεσταλμένος του Ντόναλντ Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ, απέρριψε την άποψη ότι η Ρωσία θα καταλάβει περαιτέρω εδάφη στην Ευρώπη, λέγοντας σε αμερικανική συνέντευξη: «Παίρνω στα σοβαρά τα λόγια του σ’ αυτό το θέμα».

Παρόμοιες φιλικές θέσεις έχουν εκφραστεί από τον Τραμπ και τον αντιπρόεδρο του, Τζέι Ντι Βανς, αφήνοντας την Ευρώπη σε μια αποκαρδιωτική ρουτίνα να προσπαθεί να «σπρώξει το εκκρεμές του Τραμπ μακριά από τη Ρωσία», μόνο για να το βλέπει να επιστρέφει στη «φυσική του θέση, τη συμπάθεια προς τον Πούτιν», όπως το έθεσε πρόσφατα ο διπλωματικός συντάκτης του Guardian, Πάτρικ Γουίντορ.

Το αποτέλεσμα είναι μια αλληλουχία γεγονότων που τείνει να γίνει ρουτίνα: η Ουάσινγκτον εξαπολύει μια «διπλωματική έφοδο ιππικού» εναντίον της Ουκρανίας, την οποία το Κίεβο, μαζί με άλλες ευρωπαϊκές πρωτεύουσες, καταφέρνoyn να αποκρούσει, όπως επισήμανε πρόσφατα σε άρθρο γνώμης ο Ντμίτρο Κουλέμπα, ο πρώην υπουργός Εξωτερικών της Ουκρανίας. Αλλά τα κέρδη είναι βραχύβια: «Σταθεροποιούν την κατάσταση αλλά δεν κερδίζουν ποτέ πραγματικά τη μάχη. Αυτό το μοτίβο θα επιμείνει, χωρίς αμφιβολία».

Η επανάληψη της Αλάσκας

Η πρόσφατη έκρηξη διπλωματικής δραστηριότητας θύμισε εκείνη του Αυγούστου, όταν ο Τραμπ υποδέχθηκε με τιμές τον Πούτιν στην Αλάσκα. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες άλλαξαν βιαστικά τα πρόγραμμά τους για να συναντηθούν με τον πρόεδρο της Ουκρανίας, Βολοντίμιρ Ζελένσκι, στην Ουάσινγκτον, σχηματίζοντας μια επίδειξη αλληλεγγύης που αργότερα ονομάστηκε «Η Μεγάλη Ευρωπαϊκή Γοητευτική Επίθεση».

Παρά την πυρετώδη δραστηριότητα, πύραυλοι και drones συνέχισαν να πέφτουν κάθε βράδυ στην Ουκρανία, κάνοντας ένα πράγμα ξεκάθαρο. «Τη νύχτα, ο Πούτιν υπενθυμίζει βάναυσα στον κόσμο ότι, γι’ αυτόν, ο πόλεμος παραμένει το κύριο εργαλείο για την επίτευξη της “ειρήνης”», έγραψε ο Κουλέμπα.

Αυτή η εβδομάδα διαμορφώνεται ως χαρακτηριστικό παράδειγμα. Την Τρίτη, λίγες ημέρες αφότου οι ηγέτες στην Ουκρανία φαίνονταν να έχουν αποτρέψει την επιβολή ενός αμερικανικού σχεδίου σαφώς ευνοϊκού προς τη Ρωσία, ο Γουίτκοφ, συνοδευόμενος από τον γαμπρό του Τραμπ, Τζάρεντ Κούσνερ, έφτασε στη Μόσχα.

Καθώς οι Ευρωπαίοι ηγέτες εξέφραζαν ανησυχίες ότι οι συνομιλίες στη Μόσχα θα αυξήσουν την πίεση στην Ουκρανία να κάνει παραχωρήσεις, ο Πούτιν ισχυρίστηκε ότι οι ρωσικές δυνάμεις είχαν θέσει υπό τον έλεγχό τους την στρατηγικής σημασίας πόλη Ποκρόβσκ της Ουκρανίας — ισχυρισμός που διαψεύστηκε αμέσως από τον ουκρανικό στρατό και τον Ζελένσκι.

Λίγο μετά, ο Πούτιν έκανε πολεμοχαρείς δηλώσεις, κατηγορώντας τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις ότι βρίσκονται «στην πλευρά του πολέμου» προσπαθώντας να σαμποτάρουν τη διαδικασία ειρήνευσης. Πρόσθεσε: «Η Ρωσία δεν σκοπεύει να πολεμήσει την Ευρώπη, αλλά αν η Ευρώπη ξεκινήσει, είμαστε έτοιμοι αυτή τη στιγμή».

Οι δηλώσεις φάνηκαν να αποτελούν μια προσπάθεια να δημιουργηθεί ρήγμα ανάμεσα στην Ουάσινγκτον και την Ευρώπη, σύμφωνα με τον ανταποκριτή του Guardian για ρωσικά θέματα, Πιότρ Σάουερ. Η Ρωσία φαίνεται να είναι ευτυχής να εκμεταλλευτεί αυτή τη σύγκρουση απόψεων, πιέζοντας για μια συμφωνία ειρήνης, αρκεί να είναι μόνο με τους δικούς της όρους.

«Οι Ρώσοι το βλέπουν ως κατάσταση win-win», είπε ο Πιότρ. Είτε το σχέδιο ειρήνης θα προχωρήσει, με τις μαξιμαλιστικές απαιτήσεις της Ρωσίας ουσιαστικά να απαιτούν την παράδοση της Ουκρανίας, είτε θα «συνεχίσουν απλώς να πολεμούν».

Και ο Πούτιν απολαμβάνει να τον παρακαλούν για ειρήνη, ενώ εκείνος κάνει πόλεμο επιδιώκοντας μία ευρύτερη γεωπολιτική νίκη, σχολιάζει το CNN.