Αλαλούμ έχει προκαλέσει η επιστροφή ενοικίου, με χιλιάδες ενοικιαστές να βλέπουν στους λογαριασμούς τους πολύ μικρότερα ποσά από αυτά που περίμεναν, αλλά υπήρχαν και περιπτώσεις δικαιούχων που δεν πήραν καμία ενίσχυση. Οι πληρωμές ολοκληρώνονται σήμερα, ενώ το υπουργείο Οικονομικών δίνει τη δυνατότητα στους πολίτες να προχωρήσουν σε τροποποιητικές δηλώσεις προκειμένου να λάβουν τα σωστά ποσά της επιστροφής.

«Οι πληρωμές ολοκληρώνονται σήμερα το μεσημέρι γιατί, ενώ το υπουργείο είχε στείλει τα χρήματα ήδη από την Παρασκευή στο διατραπεζικό σύστημα ΔΙΑΣ, κάποιες τράπεζες, δεν πρόλαβαν να τα πιστώσουν στους λογαριασμούς των πελατών τους» τόνισε ο κ. Τσάπαλος μιλώντας στον Realfm 97,8, στην εκπομπή του Ιωσήφ Καλαμαράκη και της Αμαλίας Κάτζου.

Χωρίς πρόστιμο οι τροποποιητικές δηλώσεις

Γιατί οι δικαιούχοι είδαν μικρότερα ποσά επιστροφής ενοικίου

Η επεξεργασία των φορολογικών δηλώσεων που έγινε προκειμένου να καταβληθεί η επιστροφή ενοικίου σε 900.000 δικαιούχους κατέδειξε σημαντικά λάθη αλλά και ακραία παραδείγματα υποδηλωμένων ενοικίων.   Σύμφωνα με ανακοίνωση που εξέδωσε το υπουργείο Οικονομικών την Κυριακή, με βάση τα δεδομένα των πληρωμών, η πλειονότητα των δικαιούχων (78,5%) έλαβε ενίσχυση άνω των 100 ευρώ και έφτασε έως και 1.500 ευρώ. Ωστόσο υπήρχε ένα ποσοστό 3,9% των ενοικιαστών που έλαβε μικρή ενίσχυση έως 30 ευρώ και 17,6% που έλαβε ενίσχυση μεταξύ 30 και 100 ευρώ. Σημαντικός αριθμός από αυτούς που έλαβε μικρή ενίσχυση είτε μοιραζόταν το ενοίκιο με άλλους αντισυμβαλλόμενους στο μισθωτήριο, είτε είχε ενοικιάσει κατοικία μόνο για λίγους μήνες το 2024, άρα το 1/12 της ετήσιας δαπάνης αντιστοιχούσε στο ποσό αυτό.

Λάθη στο Ε1

Κατά την εκκαθάριση της επιστροφής ενοικίου, εντοπίστηκαν χιλιάδες δηλώσεις, όπου αναγραφόταν το μηνιαίο και όχι το ετήσιο μίσθωμα. Έτσι, η ΑΑΔΕ πίστωσε στους τραπεζικούς λογαριασμούς των δικαιούχων το 1/12 του μηνιαίου ενοικίου με αποτέλεσμα να φανούν καταβολές της τάξεως των 20-30 ευρώ. Για παράδειγμα, για ενοίκιο 400 ευρώ η επιστροφή υπολογίστηκε στα 33,3 ευρώ.

Εκτός από τις συγκεκριμένες διορθώσεις –οι οποίες θα πρέπει να γίνουν στο έντυπο Ε1 του ενοικιαστή- οι ενδιαφερόμενοι θα κληθούν να αναγράψουν τον λογαριασμό IBAN σε περίπτωση που αυτό δεν έχει γίνει ή να προσκομίσουν όλα τα απαιτούμενα δικαιολογητικά σε περίπτωση που δεν υπάρχει ηλεκτρονικό μισθωτήριο.

«Έγινε λάθος τρόπος συμπλήρωσης ενός συγκεκριμένου πεδίου στο Ε1. Εκεί που βάζουμε το ποσό των ενοικίων, αντί να συμπληρωθεί το ετήσιο ποσό, αναγράφηκε το μηνιαίο, με αποτέλεσμα το σύστημα να λάβει υπόψη αυτό το ποσό που βλέπει μπροστά του.  Γύρω στις 15.000 δικαιούχοι συμπλήρωσαν λάθος το συγκεκριμένο πεδίο. Αδίκησαν τον εαυτό τους με αυτόν τρόπο. Γι’ αυτόν τον λόγο ήρθε η εκκαθάριση και βγήκαν ποσά της τάξεως των 15-35 ευρώ. Είχαμε προειδοποιήσει ότι υπάρχει αυτό το ζήτημα από τον Μάρτιο που ανακοινώσαμε το μέτρο, και είχαμε δώσει τη δυνατότητα μέχρι τις 30 Σεπτεμβρίου όποιος έχει κάνει αυτό το λάθος, να μπορέσει να τροποποιήσει τη φορολογική δήλωσή του» είπε ο κ. Τσάπαλος, καλώντας τους πολίτες να προχωρήσουν σε τροποποιητικές δηλώσεις και να εμπιστευτούν τους λογιστές τους.

«Δεν έχει γίνει λάθος από το σύστημα» επέμεινε. «Έχει γίνει λάθος στη συμπλήρωση των πεδίων και στο Ε1 του ιδιοκτήτη και του ενοικιαστή και ενδεχομένως και στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο. Έρχεται το σύστημα και τα συγκρίνει και μάλιστα εκεί που υπάρχουν αποκλίσεις λαμβάνεται υπόψη εκείνο το ενοίκιο που έχει δηλωθεί σε υψηλότερη τιμή. Αν δηλαδή μεταξύ ενοικιαστή και ιδιοκτήτη υπάρχει απόκλιση για το τι πληρώνεται, έρχεται το σύστημα και υπολογίζει το  υψηλότερο ποσό που έχει δηλωθεί, είτε από τον ενοικιαστή, είτε από τον ιδιοκτήτη», διευκρίνισε ο Όμηρος Τσάπαλος στον Realfm 97,8, ενώ σημείωσε ότι η συντριπτική πλειονότητα των δικαιούχων πληρώθηκαν κανονικά και με βάση τα ποσά που περίμεναν.

Σημειώνεται ότι οι δηλώσεις Ε1 των ενοικιαστών διασταυρώνονται με το ηλεκτρονικό μισθωτήριο και με τη φορολογική δήλωση του ιδιοκτήτη – εκμισθωτή.  Σε περίπτωση που στη δήλωση Ε1 του ενοικιαστή το ποσό του δηλωθέντος ενοικίου προκύπτει μεγαλύτερο και από αυτό που υπάρχει στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο και από αυτό που υπάρχει στη δήλωση Ε1 του ιδιοκτήτη, για τον υπολογισμό της επιστροφής ενοικίου λαμβάνεται υπόψη το μεγαλύτερο ποσό δηλωθέντος ενοικίου μεταξύ του ηλεκτρονικού μισθωτηρίου και της δήλωσης Ε1 του ιδιοκτήτη.

Μη δήλωση IBAN

Υπολογίζεται ότι περίπου 30.000 δικαιούχοι δεν δήλωσαν ΙΒΑΝ και ως εκ τούτου δεν ήταν δυνατόν να τους καταβληθεί η επιστροφή ενοικίου. Η διαδικασία είναι απλή, μπαίνοντας στην ψηφιακή πύλη myAADE.gov.gr, επιλέγοντας Μητρώο & Επικοινωνία  και δηλώνοντας τον Λογαριασμό ΙΒΑΝ.  «Καλούμε τον κόσμο να το κάνει το συντομότερο δυνατόν για να γίνει η πληρωμή μέσα στον Δεκέμβριο» τόνισε ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Οικονομικών.

Απόκρυψη ποσών

Η επιστροφή ενοικίου όμως κατέδειξε και τη φοροδιαφυγή, η οποία διαπράττεται μέσω της απόκρυψης των πραγματικών ποσών εισπραχθέντων ενοικίων από την Εφορία. Υπάρχουν συγκεκριμένες περιπτώσεις που πραγματικά εντυπωσιάζουν, όπως για παράδειγμα. Διαμέρισμα των 107 τετραγωνικών στα Χανιά, όπου δηλώθηκε ότι ενοικιάζεται με 5 ευρώ το μήνα και αυτό εμφανίστηκε όχι μόνο στο έντυπο του ενοικιαστή, αλλά και στο ηλεκτρονικό μισθωτήριο, όπως αναφέρουν από το υπουργείο Οικονομικών.  Αντίστοιχα, 10 ευρώ το μήνα χρειάζονται με βάση τη δήλωση για 30 τετραγωνικά, μια γκαρσονιέρα δηλαδή στον Άγιο Δημήτριο, 20 ευρώ το μήνα για 133 τετραγωνικά στην Ηλιούπολη και 25 ευρώ το μήνα για 62 τετραγωνικά στο Γαλάτσι. Άλλο παράδειγμα ανέφερε 10 ευρώ ενοίκιο τον μήνα για σπίτι 88 τ.μ. στο Αιγάλεω, ενώ 30 ευρώ δηλώθηκε ως μηνιαίο ενοίκιο για κατοικία 199 τετραγωνικών στο Χαλάνδρι.

Συνολικά 180.000 ενοικιαστές, από τους περίπου 900.000 οι οποίοι έλαβαν επιδότηση ενοικίου, δήλωσαν ότι καταβάλουν ενοίκιο μέχρι 100 ευρώ το μήνα ουσιαστικά.  Από 100 ευρώ έως 400 ευρώ 630.000 ενοικιαστές και μόλις ο ένας στους 10 δηλώνει ότι πληρώνει ενοίκιο πάνω από 400 ευρώ το μήνα.

Όπως είπε ο κ. Τσάπαλος, για το 2023 το μέσο δηλωθέν εισόδημα ήταν 255 ευρώ, ενώ για το 2024 που «τρέξαμε αυτή την άσκηση για την επιστροφή ενοικίου, ήταν 255 ευρώ τον μήνα. Είναι ποσά που προφανώς δεν ανταποκρίνονται στην πραγματικότητα» είπε ο κ. Τσάπαλος.

Εξαρτώμενα τέκνα

Και η προσαύξηση όμως των 50 ευρώ για κάθε παιδί μπέρδεψε τους δικαιούχους, καθώς δεν υπολόγισαν ότι ισχύει μόνο για μηνιαία μισθώματα άνω των 800 ευρώ. Έτσι, μόλις πήγαν στα ΑΤΜ, πολλοί διαπίστωσαν ότι έλαβαν μόνο το 1/12 του ενοικίου που καταβάλουν ετησίως χωρίς την προσαύξηση των 50 ευρώ για κάθε προστατευόμενο τέκνο. Η Ανεξάρτητη Αρχή Δημοσίων Εσόδων δημοσίευσε την Παρασκευή έναν οδηγό με ερωτήσεις – απαντήσεις που αφορούσε την επιστροφή ενοικίου, ωστόσο μόλις σήμερα, κι αφού έγιναν οι περισσότερες πληρωμές, το τοπίο ξεκαθάρισε. Σημειώνεται πάντως πως αρχικά δεν είχε ειπωθεί κάτι τέτοιο, ωστόσο στον νόμο που ψηφίστηκε, αναφέρεται ότι το ανώτατο ποσό που μπορεί να εισπράξει κάποιος είναι το 1/12 του ετήσιου ενοικίου που καταβάλλεται.

Συγκριμένα, σύμφωνα με την ΑΑΔΕ, ο νόμος προβλέπει διπλό όριο: Για την κύρια κατοικία, η ενίσχυση ανέρχεται στο 1/12 της ετήσιας δαπάνης μίσθωσης. Η ενίσχυση δεν μπορεί να υπερβεί τα 800€. Το όριο των 800€ προσαυξάνεται κατά 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο που περιλαμβάνεται στον πίνακα 8.1 του Ε1 της δήλωσης φορολογίας εισοδήματος του υπόχρεου, δεν μπορεί όμως να υπερβεί το 1/12 της ετήσιας δαπάνης μίσθωσης. Σε περίπτωση διακοπής της έγγαμης συμβίωσης, η προσαύξηση εφαρμόζεται για κάθε έναν από τους γονείς.

• (α) Για παράδειγμα, εάν μισθωτής χωρίς τέκνα κατέβαλε ετήσιο μίσθωμα 12.000€, το 1/12 της δαπάνης ανέρχεται στα 1.000€. Δικαιούται το ανώτατο ποσό ενίσχυσης (800€).
• (β1) Εάν, ο μισθωτής έχει δύο εξαρτώμενα τέκνα και κατέβαλε ετήσιο μίσθωμα 12.000€ (1/12 της δαπάνης = 1.000€), δικαιούται το ανώτατο ποσό ενίσχυσης (800€) προσαυξημένο κατά 100€ (50€ ανά τέκνο), συνεπώς η ενίσχυση που θα λάβει είναι 900€, καθώς αυτή είναι μικρότερη του 1/12 της ετήσιας δαπάνης (1.000€).
• (β2) Αντίθετα, εάν, στο προηγούμενο παράδειγμα, το καταβληθέν ετήσιο μίσθωμα είναι 6.000€ (500 x 12), τότε το ποσό της ενίσχυσης ισοδυναμεί με το 1/12 δηλαδή 500€, χωρίς να υπολογίζεται προσαύξηση λόγω των δύο τέκνων, καθώς η ενίσχυση δεν μπορεί να υπερβεί το ύψος του 1/12 της ετήσιας δαπάνης.

Για τη φοιτητική κατοικία η ενίσχυση ανέρχεται έως τα 800€ ετησίως για κάθε φοιτητή. ΠΡΟΣΟΧΗ: Στην περίπτωση που καταβάλλεται μίσθωμα για μία φοιτητική κατοικία την οποία χρησιμοποιούν περισσότερα εξαρτώμενα τέκνα του υπόχρεου και του ή της συζύγου του, η ενίσχυση καταβάλλεται μία φορά.

«Έπρεπε να είχε φωτιστεί παραπάνω αυτό το θέμα» παραδέχθηκε ο εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Οικονομικών στον Realfm, καθώς στον ραδιοφωνικό σταθμό είχαν φτάσει πολλά παράπονα ενοικιαστών που απογοητεύτηκαν όταν είδαν τα ποσά που έλαβαν στους λογαριασμούς τους. «Για να πάρεις την προσαύξηση των 50 ευρώ, θα πρέπει το ενοίκιο που καταβάλλεις να ξεπερνά τα 800 ευρώ. Πχ αν καταβάλλεις ενοίκιο 1.000 τον μήνα, είναι 12.000 τον χρόνο, αλλά η επιστροφή έχει ταβάνι 800 ευρώ. Αν λοιπόν έχεις δύο παιδιά εξαρτώμενα, έρχεται και επιβάλλεται το ποσό των 50 ευρώ για κάθε παιδί, και άρα αντί για 800 θα πάρεις 900 ευρώ. Εάν όμως έχεις δηλώσεις ενοίκιο 300 ευρώ, είναι 3.600 ευρώ τον χρόνο. Εδώ  λοιπόν δεν ισχύει το ποσό των 50 ευρώ για κάθε εξαρτώμενο τέκνο, γιατί ο νόμος λέει ότι η συνολική ωφέλεια που θα σου δώσει το κράτος, δεν πρέπει να να ξεπερνάει το 1/12 της συνολικής δαπάνης που κάνεις για ενοίκια.  Κι αυτό, ο νομοθέτης το έκανε με τέτοιο τρόπο για να δώσει κίνητρο ώστε να αποκαλυφθούν τα κρυφά ενοίκια. Όσο πιο κοντά φτάνουμε στο 8άρι, τόσο πιο πολύ θα πριμοδοτείται και εκείνος που τα δηλώνει, μέσω της προσαύξησης για κάθε εξαρτώμενο τέκνο.

Λιγότεροι μήνες

Σημαντικός αριθμός από τους δικαιούχους που έλαβαν μικρό ποσό επιστροφής ενοικίου αφορά σε περιπτώσεις ατόμων που ενοικίασαν κατοικία μόνο για λίγους μήνες το 2024, με αποτέλεσμα η ετήσια δαπάνη ενοικίων να μην αντιστοιχεί σε 12 μήνες αλλά σε πολύ λιγότερους, και το 1/12 της δαπάνης αυτής να είναι σημαντικά χαμηλό ποσό. Για παράδειγμα φορολογούμενος νοίκιασε διαμέρισμα από την 1η Σεπτεμβρίου 2024, με μηνιαίο μίσθωμα 200 ευρώ. Συνεπώς η ετήσια δαπάνη του ήταν για 4 μόνο μήνες, δηλαδή 800 ευρώ και η ενίσχυση που αναλογεί ως το 1/12 της ετήσιας δαπάνης ανέρχεται σε 67 ευρώ.

«Μπορεί το 2024 να μην είχε εκμισθώσει το ακίνητο και για τους 12 μήνες, αλλά το ενοικιαστήριο να είναι μόνο για 3-4 μήνες. Ο νόμος λέει ότι η επιστροφή υπολογίζεται σε ετήσια βάση και ερχόμαστε και επιστρέφουμε το 1/12 των ενοικίων που έχουν καταβληθεί το 2024. Το 1/12 εφαρμόζεται πάνω στα 3-4 ενοίκια και όχι σε 12», τόνισε ο κ. Τσάπαλος.

Συγκάτοικοι

Διαμοιρασμός του ενοικίου και με άλλους συγκατοίκους. Υπήρξαν επίσης περιπτώσεις στις οποίες το ποσό της επιστροφής ενοικίου ήταν χαμηλό επειδή ο δικαιούχος μοιραζόταν το ενοίκιο με άλλους αντισυμβαλλόμενους στο μισθωτήριο, άρα η δαπάνη που του αναλογούσε ήταν π.χ. το ήμισυ ή το 1/3 του ενοικίου και του συνολικού ετησίου ποσού ενοικίου, οπότε περιορίστηκε αναλογικά και το ύψος της επιστροφής που έλαβε.

Ακούστε όλα όσα είπε ο Όμηρος Τσάπαλος, εκπρόσωπος Τύπου του υπουργείου Οικονομικών στον Realfm