Οι αλλαγές στον σχεδιασμό, η στήριξη της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και το επενδυτικό ενδιαφέρον από τις ΗΠΑ.

Του ΠΑΝΑΓΗ ΓΑΛΙΑΤΣΑΤΟΥ – ΠΗΓΗ: Realnews

Η διακυβερνητική διάσκεψη Ελλάδας – Κύπρου, που έγινε την περασμένη Τετάρτη στην Αθήνα, επεφύλασσε μια έκπληξη σε σχέση με το καλώδιο ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου (Great Sea Interconnector – GSI). Παρότι στο κοινό ανακοινωθέν της διακυβερνητικής δεν γινόταν καμία αναφορά στο έργο, στις κοινές δηλώσεις με τον Πρόεδρο της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκο Χριστοδουλίδη, ο πρωθυπουργός Κυριάκος Μητσοτάκης ανακοίνωσε ότι «αποφασίσαμε από κοινού να προχωρήσουμε στην άμεση επικαιροποίηση των οικονομοτεχνικών παραμέτρων του έργου του καλωδίου ηλεκτρικής διασύνδεσης μεταξύ των δύο χωρών μας, έτσι ώστε να μπορεί αυτό δυνητικά να ενισχυθεί και με την είσοδο νέων ισχυρών επενδυτών, κάτι το οποίο θα είναι προφανώς προς όφελος όλων μας». Έτσι, η ηλεκτρική διασύνδεση Κρήτης – Κύπρου μπαίνει σε νέα ρότα.

Στις Βρυξέλλες

Σχεδόν ταυτόχρονα με τη διακυβερνητική της Αθήνας, συνεδρίαζαν στις Βρυξέλλες οι υπουργοί Ενέργειας Ελλάδας και Κύπρου, Σταύρος Παπασταύρου και Γιώργος Παπαναστασίου, με τον Ευρωπαίο επίτροπο Ενέργειας, Νταν Γιόργκενσεν. Από τη συνάντηση αυτή προέκυψε ότι η Κομισιόν εξακολουθεί να στηρίζει ανεπιφύλακτα το έργο, το οποίο άλλωστε έχει επιδοτήσει με 657 εκατ. ευρώ. «Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή θα συνεχίσει να κάνει ό,τι μπορεί για να προωθήσει το έργο της ηλεκτρικής διασύνδεσης Ελλάδας – Κύπρου, Great Sea Interconnector», δήλωσε ο Ευρωπαίος επίτροπος. Προέκυψε επίσης δυνητικό αμερικανικό επενδυτικό ενδιαφέρον για το έργο, όπως τουλάχιστον δήλωσε ο Στ. Παπασταύρου μετά τη συνάντηση, κάνοντας μάλιστα και αναφορά στην Ενεργειακή Διάσκεψη του Ζαππείου και στη συνεδρίαση των 3+1 (Κύπρος, Ισραήλ, Ελλάδα και ΗΠΑ): «Συζητήσαμε με τον επίτροπο για τα αποτελέσματα της πρωτοβουλίας 3+1 που είχαμε με τον Κύπριο υπουργό, με τους υπουργούς Ενέργειας των ΗΠΑ και του Ισραήλ. Υπογραμμίσαμε την ανάγκη να επικαιροποιηθούν τα οικονομικά και τα τεχνικά στοιχεία της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου και Ελλάδας, όπως δήλωσαν πριν από λίγες ώρες ο Έλληνας πρωθυπουργός και ο Κύπριος Πρόεδρος, ενόψει και του δυνητικού επενδυτικού ενδιαφέροντος». Ελληνικές και κυπριακές πηγές αναφέρουν ότι από την πλευρά των ΗΠΑ και του Ισραήλ εκφράστηκε στη συνάντηση του Ζαππείου ενδιαφέρον για τη συμμετοχή στο μετοχικό σχήμα του έργου. Μάλιστα, οι ίδιες πηγές έκαναν λόγο για την πιθανότητα εμπλοκής του οργανισμού χρηματοδότησης αναπτυξιακών έργων των ΗΠΑ, DFC, ο οποίος έχει δραστηριοποιηθεί και στη χώρα μας, στα ναυπηγεία.

Ανάθεση

Την Παρασκευή έγινε γνωστό ότι η επικαιροποίηση σημαίνει ανάθεση σε διεθνή οίκο νέας μελέτης για τα τεχνικο-οικονομικά χαρακτηριστικά του έργου και ότι αυτή δεν θα γίνει από τον φορέα υλοποίησης, δηλαδή τον ΑΔΜΗΕ, αλλά από επιτροπή που θα συσταθεί από τη Γενική Διεύθυνση Ενέργειας της Ε.Ε. με τη συμμετοχή των αρμόδιων υπουργών των δύο χωρών. Στην ουσία, θα πρόκειται για επικαιροποίηση της τεχνικο-οικονοµικής μελέτης του 2016, στην οποία στηρίχθηκε η Ε.Ε. προκειμένου να εγκρίνει τη χρηματοδότηση των 657 εκατ. ευρώ το 2021. Προηγουμένως και σε συνέχεια των ανακοινώσεων του Κυριάκου Μητσοτάκη την Τετάρτη, ο Στ. Παπασταύρου αναφέρθηκε την Πέμπτη στην πρόθεση διεύρυνσης των ηλεκτρικών διασυνδέσεων με τον εμπορικό δρόμο ΙΜΕC που θα φέρνει προϊόντα της Ινδίας στην Ευρώπη. «Ο διάδρομος αυτός έχει στόχο να φέρνει τα προϊόντα της Ινδίας προς την Ευρώπη και περνά από τις χώρες του Κόλπου, το Ισραήλ, την Κύπρο και την Ελλάδα, για να φτάσει στην Ευρώπη. Εκεί, λοιπόν, δημιουργήθηκαν συνθήκες ενός ενδιαφέροντος ευρύτερου και για τη διασύνδεση Ελλάδας – Κύπρου, Κύπρου – Ισραήλ. Και έτσι αναδείχθηκε η ανάγκη να επικαιροποιηθούν τα οικονομικά και τα τεχνικά στοιχεία, να λήξουν όλες οι εκκρεμότητες και έτσι να δούμε αν το καλώδιο φέρνει κάτι στην οικονομία μας», ανέφερε χαρακτηριστικά.

Ικανοποίηση

Οι εξελίξεις αυτές ικανοποίησαν πλήρως την κυπριακή πλευρά, τη μόνη άλλωστε που τα προηγούμενα δύο χρόνια είχε αμφισβητήσει ευθέως τη βιωσιμότητα του έργου, σε αντίθεση με την Κομισιόν και την ελληνική κυβέρνηση που το θεωρούσαν βιώσιμο. Σύμφωνα με πληροφορίες από τη Μεγαλόνησο, οι Κύπριοι θεωρούν πως τώρα θα χαλαρώσει η πίεση που τους ασκείται να ανταποκριθούν στις οικονομικές τους υποχρεώσεις έναντι του φορέα υλοποίησης και να καταβάλουν τα προβλεπόμενα 25 εκατ. ευρώ για το 2025. Η Αθήνα, από την πλευρά της, φαίνεται να ποντάρει σε αμερικανική συμμετοχή στο έργο για να ξεπεραστούν «ανώδυνα» τα εμπόδια που βάζει η Τουρκία. Διπλωματικές πηγές επισημαίνουν με νόημα πως οι Τούρκοι δεν έχουν τολμήσει να παρεμποδίσουν έρευνα ή έργο στο οποίο εμπλέκονται αμερικανικές εταιρείες ή οργανισμοί, ούτε στην κυπριακή ΑΟΖ ούτε πουθενά αλλού στην ανατολική Μεσόγειο. Πάντως, για να εκδηλωθεί το όποιο ενδιαφέρον θα πρέπει να έχουν καταρτιστεί οι επικαιροποιημένες μελέτες, με στελέχη του κλάδου να θεωρούν ότι κάτι τέτοιο θα χρειαστεί αρκετούς μήνες.

Αυτή η εξέλιξη, ωστόσο, εγείρει ερωτήματα για το άμεσο μέλλον του έργου, αφού η διαδικασία της επικαιροποίησης (με επιλογή νέου συμβούλου και εκπόνηση της μελέτης) θεωρείται ότι θα καθυστερήσει τις εργασίες για πολλούς μήνες. Ενα ερώτημα αφορά τη στάση της γαλλικής εταιρείας Nexans που κατασκευάζει το κόστους 1,5 δισ. ευρώ καλώδιο, αν δηλαδή θα παραμείνει και θα περιμένει ή θα κηρύξει το έργο σε αναστολή. Το δεύτερο ερώτημα αφορά τον ίδιο τον ΑΔΜΗΕ και την ανάκτηση 251 εκατ. ευρώ που έχει ήδη καταβάλει για την υλοποίηση του έργου. Η Λευκωσία δεν τα έχει αναγνωρίσει και η επικαιροποίησης των μελετών (δηλαδή η αμφισβήτηση της βιωσιμότητας του έργου) της δίνει ένα επιπλέον επιχείρημα για να επιμείνει στη στάση της.