Η νέα εποχή για την Πολεμική Αεροπορία δεν ξεκινά όταν προσγειωθεί στην 117 Πτέρυγα Μάχης το πρώτο ελληνικό F-35, αλλά αντιθέτως έχει ξεκινήσει ήδη με συνεκπαιδεύσεις και εξοικείωση των ελληνικών αεροπορικών δυνάμεων με τα stealth αεροσκάφη.

Κάθε συνεκπαίδευση, κάθε μικτή αποστολή όπου ελληνικά Rafale και F-16 Viper μοιράζονται στόχους και δεδομένα με stealth αεροσκάφη F-35 συμμαχικών χωρών, κάθε προσομοίωση όπου οι χειριστές μας «διαβάζουν» μια κοινή τακτική εικόνα και αποφασίζουν σε δευτερόλεπτα, είναι ένα βήμα προς την «επόμενη μέρα».

Ο στόχος είναι ξεκάθαρος. Όταν το πρώτο ελληνικό F-35 είναι έτοιμο στα τέλη του 2028 και ξεκινήσει η πορεία προς την επιχειρησιακή ένταξη γύρω στο 2030, η Πολεμική Αεροπορία δεν θα μαθαίνει την 5η γενιά από την αρχή, αλλά θα γνωρίζει ήδη τα μυστικά της.

Σε αυτό το πλαίσιο, ο συνδυασμός F-35 με Rafale και F-16 Viper δεν είναι σύνθημα αλλά αρχιτεκτονική μάχης. Στηρίζεται στην πληροφορία, στον εντοπισμό, τη σύντηξη, τη διανομή, και τελικά στην έγκαιρη, ακριβή προσβολή.

Και είναι ακριβώς ο λόγος που η Πολεμική Αεροπορία επενδύει μεθοδικά σε πολυεθνικά σενάρια με F-35 των ΗΠΑ, του Ηνωμένου Βασιλείου και της Ιταλίας και με Rafale της Γαλλίας, γιατί εκεί «γράφονται» οι κοινές διαδικασίες της επόμενης δεκαετίας.

F-35 μαζί με Rafale και F-16 Viper αλλάζουν τους κανόνες

Το F-35 δεν είναι απλώς ένα «αόρατο» αεροσκάφος. Είναι ένας αισθητήρας-κόμβος με υπερσύγχρονο ραντάρ, υπέρυθρη επίγνωση, εκτεταμένη ηλεκτρονική επιτήρηση και δυνατότητα σύντηξης δεδομένων που δημιουργεί μια τακτική εικόνα υψηλής ανάλυσης και την διαμοιράζει στο δίκτυο με εκπομπές χαμηλής πιθανότητας εντοπισμού.

Αυτό του δίνει κρίσιμα πλεονεκτήματα που οδηγεί συμμαχικές και φίλιες πλατφόρμες στους σωστούς στόχους, την σωστή στιγμή. Με απλά λόγια, τα F-35 θα «πολλαπλασιάζει» τις δυνατότητες των ελληνικών Rafale και F-16 Viper και θα διευκολύνει την εκτέλεση αποστολών στο αεροπορικό πεδίο επιχειρήσεων.

Στο Αιγαίο – ένα πυκνό, ηλεκτρομαγνητικά περίπλοκο και γεωμετρικά σφιχτό περιβάλλον – αυτός ο σχεδιασμός είναι ανάγκη. Τα «τρίγωνα» αποστολών (καταστροφή – καταστολή εχθρικής αεράμυνας, ναυτική κρούση, αεροπορική υπεροχή ) απαιτούν stealth αναγνώριση στόχων, έξυπνη διανομή όπλων και διαρκή ενημέρωση ίχνους – απειλής σε πραγματικό χρόνο.

Έτσι κερδίζεται ο χρόνος απόφασης και μειώνεται ο κίνδυνος έκθεσης.

Ο ελληνικός οδικός χάρτης F-35

Το πρόγραμμα έχει σαφές χρονοδιάγραμμα:

2027: Υλική έναρξη κατασκευής ελληνικών F-35 στο Fort Worth· ήδη «τρέχουν» προμήθειες long-lead εξαρτημάτων.
Τέλη 2028: Το πρώτο ελληνικό F-35 είναι έτοιμο στις ΗΠΑ και παραδίδεται σε ειδική τελετή.
Περί το 2030: Άφιξη στην Ελλάδα και σταδιακή επιχειρησιακή ένταξη. Τουλάχιστον τα πρώτα 8 από τα συνολικά 20 αεροσκάφη κατασκευάζονται στις ΗΠΑ, σε συντονισμό με το διεθνές πλάνο του προγράμματος.

Η 338 Μοίρα «Άρης» της 117 Πτέρυγας Μάχης στην Ανδραβίδα αναλαμβάνει ρόλο πρώτης ελληνικής πολεμικής Μοίρας F-35, συνεχίζοντας μια ιστορία που ξεκίνησε με τα Phantom.

Ο Μοίραρχος και ο Αξιωματικός Επιχειρήσεων έχουν ήδη επιλεγεί, και το στελεχιακό «σώμα» χτίζεται μεθοδικά. Σε επίπεδο διοίκησης προγράμματος, συγκροτείται F-35 Programme Office σε Ελλάδα και ΗΠΑ.

Στις ΗΠΑ, οι Έλληνες αξιωματικοί συνδέονται με το Joint Program Office (JPO) για να «τρέχουν» διαμόρφωση, παραγωγή και logistics, ώστε στην χώρα μας να διασφαλίζει υποδομές, ασφάλεια πληροφοριών, ροές ανταλλακτικών και επιχειρησιακή ενσωμάτωση.

Εκπαίδευση: ιπτάμενοι και τεχνικοί της «ψηφιακής» γενιάς

Η Πολεμική Αεροπορία δεν αποκτά μόνο αεροπλάνα. Επενδύει κυρίως σε ανθρώπους. Το εκπαιδευτικό πακέτο περιλαμβάνει:

• 14 ιπτάμενους που θα περάσουν στις ΗΠΑ από κύκλο full-mission simulators, θεωρία συστημάτων, σταδιακή «κλιμάκωση» σε αποστολές κατόπιν 100+ ωρών πτήσης για πιστοποίηση.
• Το κρίσιμο είναι πως δεν προέρχονται όλοι από τη μελλοντική Μοίρα F-35, αλλά επιλέγονται από πολλαπλές Μοίρες για να διαχυθεί η τεχνογνωσία σε Rafale και Viper.
• 60 τεχνικούς που θα εκπαιδευτούν σε συντήρηση stealth υλικών, avionics, data management, software sustainment, κυβερνοασφάλεια και ανάλυση δεδομένων βλαβών.

Όταν επιστρέψουν, θα φέρουν διαδικασίες – όχι μόνο γνώσεις. Πριν ακόμη βγει από τη γραμμή το πρώτο ελληνικό F-35, οκτώ Έλληνες ιπτάμενοι εντάσσονται σε Manned Tactical Simulator Event στις ΗΠΑ.

Εκεί γνωρίζουν το περιβάλλον δικτυοκεντρικών επιχειρήσεων όπου F-35 και F-16V ανταλλάσσουν δεδομένα σε πραγματικό χρόνο: ποιος «βλέπει», ποιος «μιλά», ποιος «σκοπεύει», ποιος «βάλλει».

Είναι προσομοίωση υψηλής πιστότητας, το εργαστήριο όπου γράφονται κοινά SOPs που αύριο θα πετούν μικτά πακέτα στο Αιγαίο.

Υποδομές, ασφάλεια, υποστήριξη: η αθέατη προϋπόθεση

Το F-35 φέρνει μαζί του απαιτήσεις:

• Εγκαταστάσεις LO για επιστρώσεις και ειδικές διαδικασίες συντήρησης.
• Χώρους mission-planning/briefing/debriefing με υψηλές προδιαγραφές ασφάλειας και επεξεργασίας δεδομένων.
• Διαχείριση λογισμικού με «κυλιόμενες» ενημερώσεις, βιβλιοθήκες απειλών και αυστηρή ιχνηλασιμότητα.
• Cyber hygiene σε βαθμό που καθορίζει διαθεσιμότητα και διαβάθμιση.

Η 117 Πτέρυγα Μάχης αναβαθμίζεται με αυτά κατά νου. Στόχος δεν είναι να «φιλοξενήσει» απλώς το F-35, αλλά να το υποστηρίξει με ποσοστά διαθεσιμότητας που μεταφράζονται σε επιχειρησιακή αξία.

Εδώ οι 60 τεχνικοί είναι το «κλειδί», διότι αυτοί θα «στήσουν» την καθημερινότητα του τύπου, από την ελάχιστη αναγκαία υγρασία στους χώρους LO μέχρι την πειθαρχία στα δεδομένα και τα «drops» λογισμικού.

Συνεκπαίδευση με 5η γενιά: από την ευκαιρία στη ρουτίνα

Η Πολεμική Αεροπορία έχει πλέον συνεχή ροή συνεκπαιδεύσεων με αεροπορίες που επιχειρούν F-35. Σε ευρωπαϊκές βάσεις, σε ελληνικό FIR, σε πολυεθνικά γυμνάσια, ελληνικά Rafale και F-16V μπαίνουν σε πακέτα δίπλα σε Lightning II και Eurofighter, και «μιλάνε» την ίδια γλώσσα: πειθαρχία εκπομπών (EMCON), χαμηλή πιθανότητα εντοπισμού / παρεμβολής, ταχεία σύντηξη δεδομένων και κατανομή ρόλων.

Το σημαντικό είναι πως η επαφή δεν είναι πια ευκαιριακή· είναι μεθοδική και συστηματική. Κάθε άσκηση καταλήγει σε αναλυτικό debrief με δεδομένα που γίνονται δόγμα.

Σε αυτή τη γραμμή εντάσσεται και η πρόσφατη παρουσία της ΠΑ σε μεγάλη πολυεθνική αεροπορική δραστηριότητα στην Ιταλία, όπου δίπλα σε F-35 των ΗΠΑ, του ΗΒ και της Ιταλίας και σε Rafale της Γαλλίας, οι Έλληνες χειριστές δούλεψαν ακριβώς αυτό που θα χρειαστούν αύριο: συνεργασία 4ης-5ης γενιάς σε πραγματικές συνθήκες απειλής, με ναυτικές και χερσαίες δυνάμεις στο ίδιο σενάριο.

Η διπλωματία της αεροπορικής ισχύος

Η απόκτηση F-35 είναι στρατιωτική και πολιτική επιλογή. Σε περίοδο γεωπολιτικών αναταράξεων, η Αθήνα τοποθετείται σταθερά ως αξιόπιστος σύμμαχος στη ΝΑ πτέρυγα του ΝΑΤΟ.

Η συμμετοχή στο παγκόσμιο πρόγραμμα ανοίγει δίαυλους τεχνολογίας και βιομηχανίας, ενισχύει τις σχέσεις με τις ΗΠΑ και φέρνει πολιτικό κεφάλαιο.

Παράλληλα, η συνεχής συνεκπαίδευση με F-35 από ΗΠΑ, ΗΒ, Ιταλία και με Rafale της Γαλλίας λειτουργεί ως διπλωματία μέσω διαλειτουργικότητας, αφού χτίζει εμπιστοσύνη, κοινούς κώδικες και, όταν χρειαστεί, κοινή ετοιμότητα.

Σε πρόσφατη πολυεθνική αεροπορική δραστηριότητα στην Amendola της Ιταλίας, η Πολεμική Αεροπορία παρέταξε τέσσερα F-16Viper της 340 Μοίρας από τη Σούδα.

Στον αέρα βρέθηκαν μαζί F-35 από ΗΠΑ, Ηνωμένο Βασίλειο και Ιταλία, Eurofighter των Ιταλών και Rafale της Γαλλίας. Το σενάριο ήταν διακλαδικό, με αεροπορικές, χερσαίες και ναυτικές δυνάμεις σε ένα ρεαλιστικό επιχειρησιακό περιβάλλον υψηλού κορεσμού.

Το εκπαιδευτικό επίκεντρο ήταν η ενοποίηση 4ης και 5ης γενιάς μαχητικών αεροσκαφών σε ενιαίους σχηματισμούς, με στόχο τη βελτιστοποίηση τακτικών σύγχρονου αεροπορικού πολέμου.

Η αποστολή ήταν η ενίσχυση αποτροπής/άμυνας ΝΑΤΟ, βελτίωση διαλειτουργικότητας και τυποποίησης των συμμαχικών αεροπορικών δυνάμεων.

Επί του πρακτέου, οι Έλληνες χειριστές «έδεσαν» εξοικειώθηκαν με πληρώματα F-35 και Rafale, δοκίμασαν κατανομή ρόλων και δούλεψαν την πειθαρχία εκπομπών που απαιτείται όταν πετάς δίπλα σε stealth.

Για τη 340 Μοίρα, με το «βαρύ» βιογραφικό σε κρούση και αεροπορική υπεροχή, η εβδομάδα αυτή ήταν ένας πολλαπλασιαστής χρόνου. Όσα γράφτηκαν στα debriefs γίνονται αύριο εγχειρίδιο για μικτές αποστολές πάνω από το Αιγαίο.

Όταν το πρώτο ελληνικό F-35 με το εθνόσημο παρουσιαστεί στις ΗΠΑ στα τέλη του 2028, θα είναι μια εικόνα με βαρύ συμβολισμό. Όμως, το πραγματικό στοίχημα κερδίζεται νωρίτερα.

Η Ελλάδα μπαίνει στο «κλειστό κλαμπ» των χρηστών του πιο προηγμένου μαχητικού στον κόσμο. Η επόμενη μέρα της Πολεμικής Αεροπορίας δεν περιμένει την παράδοση για να συμμετέχει ήδη σε κάθε συνεκπαίδευση με F-35, σε κάθε μικτό comao με Rafale και Viper, σε κάθε debrief, όπου η πληροφορία γίνεται δόγμα.

Πηγή: OnAlert.gr – Ρεπορτάζ: Κώστας Σαρικάς