Ο πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, Νίκος Χριστοδουλίδης, επιχειρεί μια σπάνια στροφή στις σχέσεις της Λευκωσίας με την Άγκυρα, προσπαθώντας να προσεγγίσει την Τουρκία με στόχο τη σταδιακή αποκατάσταση της εμπιστοσύνης και την προώθηση των ειρηνευτικών διαπραγματεύσεων για το Κυπριακό.

Ο Χριστοδουλίδης δήλωσε στους Financial Times αποφασισμένος να αναλάβει πρωτοβουλίες για επαφές με την Άγκυρα, υπογραμμίζοντας ότι η προσέγγιση της Λευκωσίας και της ΕΕ προς την Τουρκία έχει αλλάξει.

Όπως σημειώνει, «Δεν μπορούμε να αλλάξουμε τη γεωγραφία μας. Η Τουρκία θα είναι πάντα γείτονας της Κύπρου, οπότε προτιμώ έναν γείτονα που είναι κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση».

Με την Κύπρο να αναλαμβάνει εκ περιτροπής την προεδρία της ΕΕ τον Ιανουάριο, γεγονός που της δίνει τη δυνατότητα να καθοδηγήσει τις συζητήσεις μεταξύ των κρατών-μελών, ο Κύπριος Πρόεδρος προτείνει να προσκληθούν ο πρόεδρος της Τουρκίας, Ρετζέπ Ταγίπ Ερντογάν, ή ο ΥΠΕΞ Χακάν Φιντάν σε άτυπες ευρωπαϊκές συναντήσεις, εκτιμώντας ότι κάτι τέτοιο «θα έδινε ένα θετικό μήνυμα για τις σχέσεις της ΕΕ και της Τουρκίας».

«Αυτή είναι μια προεδρία της ΕΕ, όχι απλώς μια κυπριακή προεδρία», τόνισε.

Σύμφωνα με τον Χριστοδουλίδη, η ΕΕ και η Τουρκία μπορούν να ξεκινήσουν με μικρά αλλά ουσιαστικά βήματα εμπιστοσύνης: «Μπορούμε να ξεκινήσουμε με τη χορήγηση ελευθέρας βίζας για Τούρκους επιχειρηματίες. Και την ίδια στιγμή, η Τουρκία να ανοίξει ένα λιμάνι της για πλοία με κυπριακή σημαία. Από το 1987, κανένα πλοίο με κυπριακή σημαία δεν μπορεί να προσεγγίσει την Τουρκία. Βήμα-βήμα, ώστε να δούμε τα οφέλη αυτής της θετικής πορείας».

Ωστόσο, αναγνώρισε ότι η πρωτοβουλία του μπορεί να συναντήσει αντιδράσεις από άλλα κράτη-μέλη, καθώς αρκετά έχουν στο παρελθόν εκφράσει αντίθεση σε στενότερες σχέσεις με την Τουρκία. «Η Επιτροπή μπορεί να είναι προετοιμασμένη. Δεν είμαι σίγουρος αν τα κράτη μέλη είναι ή αν κρύβονται πίσω από την Κύπρο», προειδοποίησε.

Παράλληλα, ο Πρόεδρος της Κύπρου τόνισε τη σημασία της γεωπολιτικής θέσης της χώρας και της συνεργασίας με τις ΗΠΑ, ενόψει του ανανεωμένου ενδιαφέροντος του Ντόναλντ Τραμπ για τη Μέση Ανατολή, λέγοντας: «Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο να συνεργαστούμε μαζί του. Στην περιοχή μας, είναι ο ηγέτης… και βλέπουμε θετική εξέλιξη χάρη στην ηγεσία του κ. Τραμπ».

Ο Νίκος Χριστοδουλίδης εξέφρασε επίσης την πρόθεση να επανεκκινήσουν οι διαπραγματεύσεις για το Κυπριακό, μετά την εκλογή του Τουφάν Ερχιουρμάν στα κατεχόμενα, χαρακτηρίζοντάς τον «άνθρωπο υπέρ της λύσης» και επισημαίνοντας ότι «οι συνομιλίες πρέπει να ξεκινήσουν από το σημείο που σταμάτησαν το 2017 στο Κραν-Μοντανά, όχι από το μηδέν. Φτάσαμε πολύ κοντά… Αν ξεκινήσουμε από εκεί, είναι εφικτό».

Χαιρέτισε επίσης τον διορισμό του πρώην επιτρόπου της ΕΕ, Γιοχάνες Χαν, ως ειδικού απεσταλμένου για το Κυπριακό, υπογραμμίζοντας ότι «η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να καθίσει στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων», καθώς μόνο αυτή «μπορεί να προσφέρει στην Άγκυρα κίνητρα αρκετά ισχυρά ώστε να καταστεί μια συμφωνία ελκυστική».

Μέση Ανατολή: Να ευθυγραμμιστεί η ΕΕ με τον Τραμπ

Ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας, κάλεσε επίσης την Ευρωπαϊκή Ένωση να ευθυγραμμιστεί με τη στρατηγική του προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ, στη Μέση Ανατολή, προκειμένου να ενισχύσει τις σχέσεις της με την Ουάσιγκτον και να διατηρήσει τον ρόλο της ως «παγκόσμια δύναμη».

Στη συνέντευξή του στους FT, ο Χριστοδουλίδης, τόνισε ότι η Κύπρος μπορεί να λειτουργήσει ως γέφυρα μεταξύ Ευρώπης και Μέσης Ανατολής, αξιοποιώντας τις στενές σχέσεις της με τα αραβικά και βορειοαφρικανικά κράτη.

«Η περιοχή της Μέσης Ανατολής είναι σημείο σύγκλισης με τον Τραμπ και τις ΗΠΑ. Αυτή τη στιγμή δεν έχουμε ένα ξεκάθαρο κοινό σημείο με την Ουάσιγκτον. Πρέπει να βρούμε έναν τρόπο συνεργασίας», είπε ο Πρόεδρος της Κυπριακής Δημοκρατίας.

«Ορισμένοι Ευρωπαίοι ηγέτες διαφωνούν με τον Τραμπ, αλλά δεν είναι θέμα συμφωνίας ή διαφωνίας. Είναι ο πρόεδρος των Ηνωμένων Πολιτειών. Πρέπει να εργαστούμε μαζί του», υπογράμμισε.

Ο Χριστοδουλίδης σημείωσε ότι η επάνοδος του Τραμπ στον Λευκό Οίκο σηματοδότησε ανανεωμένο αμερικανικό ενδιαφέρον για τη Μέση Ανατολή, έπειτα από μια περίοδο που πολλές χώρες της περιοχής θεωρούσαν ότι οι ΗΠΑ είχαν αποσυρθεί.

«Τουλάχιστον, βλέπουμε ενδιαφέρον από τον Τραμπ. Όταν ξέσπασε η κρίση μεταξύ Ιράν και Ισραήλ, εκείνος ήταν που έλυσε το πρόβλημα. Και τώρα με τη Γάζα, παρουσίασε ένα σχέδιο – όχι ιδανικό, αλλά υπαρκτό», ανέφερε.

Η τοποθέτηση αυτή έρχεται ενώ η ΕΕ εξακολουθεί να αντιμετωπίζει διχασμό για τη στάση της απέναντι στον πόλεμο στη Γάζα, την πολιτική της προς το Ιράν και το μέλλον της Συρίας.

Κύπρος: κόμβος σταθερότητας και διαμεσολάβησης

Ο Κύπριος Πρόεδρος υπενθύμισε ότι η Λευκωσία διαθέτει μοναδικά δίκτυα συνεργασίας στην περιοχή, τα οποία μπορούν να αξιοποιηθούν προς όφελος της ΕΕ. Ως χαρακτηριστικό παράδειγμα ανέφερε το Σχέδιο Αμαλθεία, την κυπριακή πρωτοβουλία για την αποστολή ανθρωπιστικής βοήθειας στη Γάζα μέσω θαλάσσης – ένα εγχείρημα που υποστηρίχθηκε από τις ΗΠΑ, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα και την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.

«Η περιοχή δεν χρειάζεται άλλες κοινές δηλώσεις και ανακοινώσεις. Χρειάζεται έργα», είπε ο Χριστοδουλίδης, αναφερόμενος επίσης στην ηλεκτρική διασύνδεση Ελλάδας–Κύπρου–Ισραήλ και σε κοινές αναπτυξιακές πρωτοβουλίες με την Ινδία στο πλαίσιο του διαδρόμου Μέσης Ανατολής–Ευρώπης (IMEC).

«Η Ουκρανία παραμένει προτεραιότητα»

Απαντώντας σε ερώτηση για το αν η στροφή της ΕΕ προς τη Μεσόγειο θα μπορούσε να αποδυναμώσει τη στήριξη προς το Κίεβο, ο Πρόεδρος ξεκαθάρισε ότι η Ουκρανία θα παραμείνει κορυφαία προτεραιότητα.

«Πρέπει να μπορούμε να αντιμετωπίζουμε ταυτόχρονα την Ουκρανία και τη Μέση Ανατολή. Διαφορετικά, δεν μπορούμε να μιλάμε για παγκόσμια δύναμη», υπογράμμισε.

Ο Χριστοδουλίδης αποκάλυψε ότι προγραμματίζει επίσκεψη στο Κίεβο στις 4 Δεκεμβρίου και ότι η κυπριακή προεδρία θα εστιάσει στην προώθηση της ενταξιακής πορείας της Ουκρανίας.

«Κατανοούμε απολύτως την κατάσταση της Ουκρανίας. Ό,τι κάνει η Ρωσία εκεί, το βιώνουμε και εμείς στην Κύπρο», είπε, παραπέμποντας στην τουρκική εισβολή του 1974 και τη συνεχιζόμενη κατοχή του βόρειου τμήματος του νησιού.

Με τη Λευκωσία να προετοιμάζεται για την ανάληψη της προεδρίας του Συμβουλίου της ΕΕ τον Ιανουάριο, ο Νίκος Χριστοδουλίδης διαμηνύει ότι η Κύπρος θα επιδιώξει να δώσει στην Ευρώπη ενεργό ρόλο στα κρίσιμα ζητήματα της περιοχής — από τη Γάζα και τη Συρία έως την ενεργειακή διασύνδεση και τη μετανάστευση.

«Η Ευρώπη πρέπει να παραμείνει παίκτης και όχι παρατηρητής», κατέληξε.