H 112 Πτέρυγα Μάχης, εκεί όπου «χτυπά η καρδιά» του στόλου μεταγωγικών αεροσκαφών που διαθέτει η Πολεμική Αεροπορία, θύμισε χθες (05.11.2025) άλλες εποχές με επίδειξη ικανοτήτων από C-130 και C-27J.

Το ένα μετά το άλλο, πέντε μεταγωγικά αεροσκάφη τύπου C-130 και πέντε C-27J της Πολεμικής Αεροπορίας άρχισαν να τροχοδρομούν για να παραταχθούν πάνω στον διάδρομο απογείωσης, παρουσία του υπουργού Εθνικής Άμυνας Νίκου Δένδια και του Α/ΓΕΑ Αντιπτεράρχου Δημοσθένη Γρηγοριάδη.

Ήταν ένα εντυπωσιακό «elephant walk», το οποίο δεν αποτέλεσε απλά μια επικοινωνιακή εικόνα με υψηλό συμβολισμό αλλά κατέδειξε με τον πλέον εμφατικό τρόπο ότι η προσπάθεια αναγέννησης του μεταφορικού στόλο αποδίδει καρπούς, ο οποίος θα ενισχυθεί με νέα αεροσκάφη, όπως προανήγγειλε ο Νίκος Δένδιας.

Ο Νίκος Δένδιας με τον αρχηγό της Πολεμικής Αεροπορίας (αριστερά του) Αντιπτέρχο Δημοσθένη Γρηγοριάδη / Φωτογραφία ΓΕΑ

Πρόκειται για το αποτέλεσμα μιας αθόρυβης αλλά επίμονης προσπάθειας να επιστρέψουν αεροσκάφη στην ενεργό δράση, να κλείσουν πληγές ετών και να επανεκκινήσουν οι διαδικασίες υποστήριξης που είχαν παγώσει για χρόνια. Τα C-27J της 354 Μοίρας Τακτικών Μεταφορών «Πήγασος» ξαναβρήκαν παλμό, ενώ τα C-130H διατηρούνται με κόπο στο πεδίο.

Από την «αναγέννηση» στη στρατηγική αναβάθμιση

Η επόμενη μέρα όμως, πέρα από τους συμβολισμούς, απαιτεί σχέδιο. Και το σχέδιο της Πολεμικής Αεροπορίας εδράζεται σε δύο άξονες, οι οποίοι πάντως σχετίζονται άμεσα.

1. Βραχυπρόθεσμος ορίζοντας: Συγκράτηση και άνοδος διαθεσιμοτήτων, με FOS και τεχνολογικό εκσυγχρονισμό του C-27J ώστε να αναλάβει όσο γίνεται μεγαλύτερο ποσοστό του τακτικού έργου. Παράλληλα, διατήρηση σταθερής επιχειρησιακής ικανότητας για τα C-130H ως το τέλος της δεκαετίας, με στοχευμένες παρεμβάσεις υποστήριξης.

2. Μακροπρόθεσμος ορίζοντας: Επιλογή και ένταξη νέου μεταφορικού που θα σηκώσει το κύριο βάρος των στρατηγικών αερομεταφορών από την επόμενη δεκαετία. Όλα δείχνουν ότι το Αεροπορικό Επιτελείο έχει καταλήξει επιχειρησιακά στο C-390 Millennium της Embraer, έναντι του C-130J Super Hercules.

Το διακύβευμα είναι τεράστιο, καθώς το σημερινό μωσαϊκό αποστολών, από μεταφορά δυνάμεων σε νησιά μέχρι αεροδιακομιδές, από ανθρωπιστικές αποστολές μέχρι ένταξη σε διακλαδικές και διεθνείς επιχειρήσεις – απαιτεί πλατφόρμες γρήγορες, ικανές, οικονομικές στον κύκλο ζωής και πλήρως δικτυωμένες με το ΝΑΤΟϊκό περιβάλλον.

Στα όρια ο στόλος των C-130H

Τα ελληνικά C-130H για δεκαετίες βρέθηκαν στην πρώτη γραμμή των αερομεταφορών. Όμως η παλαιότητα, η δυσκολία εύρεσης ανταλλακτικών, το κόστος ανά ώρα πτήσης και η φθορά από σκληρή χρήση σε ένα εξαιρετικά δύσκολο επιχειρησιακό περιβάλλον, έχουν δημιουργήσει αντικειμενικά όρια.

Όταν αυξάνει ο όγκος αεροδιακομιδών, όταν οι επιχειρησιακές ανάγκες απαιτούν ταχεία διακίνηση υλικού και προσωπικού, όταν οι διεθνείς δεσμεύσεις ζητούν διαλειτουργικότητα, τότε η τεχνολογία γίνεται πολλαπλασιαστής ισχύος και όχι απλώς μέσο.

Λίγο πριν την έναρξη του «elephant walk» / Φωτογραφία ΓΕΑ

Η επιλογή νέου μεταφορικού αεροσκάφους δεν μεταφράζεται σε αντικατάσταση τύπου, αλλά σε αναβάθμιση ρόλου. Μεγαλύτερη ταχύτητα, υψηλότερο ωφέλιμο φορτίο, σύγχρονα avionics/συνδέσεις, μικρότερο κόστος κύκλου ζωής, και συνεχής υποστήριξη.

Αντιπαράθεση δύο «φιλοσοφιών»: C-390 ή C-130J

Η αξιοπιστία του C-130J και το τεράστιο παγκόσμιο «αποτύπωμά» του παραμένει αδιαμφισβήτητη. Για την Ελλάδα, το «ισχυρό χαρτί» θα ήταν η συνέχεια με έναν «οικείο» τύπο και το διεθνές δίκτυο υποστήριξης.

Όμως, η αξιολόγηση από το Αεροπορικό Επιτελείο φαίνεται να δίνει πλεονέκτημα στο C-390 Millenium.

Το C-390 δίνει περισσότερο ωφέλιμο, υψηλότερη ταχύτητα, σύγχρονη σχεδίαση και εξαιρετικό κόστος κύκλου ζωής – μαζί με το ευρωπαϊκό «κλαμπ» χρηστών (Πορτογαλία, Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Λιθουανία κ.ά.).

Η εγχώρια συντήρηση αποτελεί game changer για ελληνικούς ρυθμούς και ανάγκες. Η συνολική οικονομία (κόστος κτήσης , κόστος χρήσης , διαθεσιμότητα) αποτελεί σημαντική παράμετρο.

Η αμερικανική πλευρά αναμένεται να αντιπροτείνει «ενισχυμένο πακέτο» για το C-130J, με βιομηχανικές συνέργειες και «εισιτήριο» στο οικοσύστημα.

Πρόκειται για εξέλιξη που ενισχύει τη διαπραγμάτευση της Αθήνας και πιέζει για καλύτερους εμπορικούς-τεχνικούς όρους. Όμως, η επιχειρησιακή «γεωμετρία» δείχνει προς το C-390.

To προβάδισμα του C-390 Millennium

Οι επιχειρησιακοί δείκτες που αξιολογήθηκαν εδράζονται:

– Ωφέλιμο φορτίο 26 τόνων: Ικανότητα μεταφοράς που ανοίγει φάσμα αποστολών, με τακτική και στρατηγική χρησιμότητα.

– Ταχύτητα – ακτίνα: Υψηλότερη πραγματική ταχύτητα και εμβέλεια, που μεταφράζεται σε πιο σύντομα σκέλη, περισσότερες αποστολές ανά ημέρα, καλύτερο «turnaround» σε ανθρωπιστικές/διακλαδικές επιχειρήσεις.

– Σκληρές υποδομές – μικροί διάδρομοι: Επιχειρεί από περιορισμένους διαδρόμους, στοιχείο «κλειδί» για το Αιγαίο, προκεχωρημένα ΣΕΑ και έκτακτες καταστάσεις.

– Διαλειτουργικότητα ΝΑΤΟ: Πλήρης συμβατότητα διαδικασιών, συνδέσμων δεδομένων και αντικειμενικής «γλώσσας» επιχειρήσεων.

– Κόστος κύκλου ζωής: Πολιτικής προέλευσης κινητήρες, απλούστερα logistics, δυνατότητα εγχώριας συντήρησης που μειώνει κόστος/χρόνους ακινησίας.

– Πολυτυπία ρόλων: Εκκένωση τραυματιών, εναέριος ανεφοδιασμός (ως KC-390), έρευνα-διάσωση, ανθρωπιστικές αποστολές.

Συνολικά, το C-390 εμφανίζει ένα ισχυρό επιχειρησιακό και οικονομικό ισοζύγιο που ευθυγραμμίζεται με την πραγματικότητα της Ελλάδας: μεγάλες θαλάσσιες αποστάσεις, νησιά, ανάγκη για ευελιξία, ταχύτητα και διαθεσιμότητα.

Αεροσκάφος τύπου C-390 / Φωτογραφία Κώστας Σαρικάς / OnAlert.gr

Η συμφωνία μέσω Πορτογαλίας για C-390

Σύμφωνα με τις πρόσφατες πληροφορίες του OnAlert.gr, o σχεδιασμός προβλέπει αρχική απόκτηση τριών C-390 με προοπτική για επιπλέον τρία σε δεύτερη φάση μέσω διακρατικής (G-to-G) συνεργασίας με την Πορτογαλία. Η λύση αυτή εστιάζεται σε μια σειρά από παραμέτρους:

Η Força Aérea Portuguesa είναι πρώιμος και ώριμος ευρωπαϊκός χρήστης, με ενταγμένες επιχειρησιακές διαδικασίες, «βιβλιοθήκη» εμπειρίας και ρόλο κόμβου για την Ευρώπη.

Η διακρατική συμφωνία μειώνει διαπραγματευτικό κόστος και χρόνους. Η διαδικασία είναι εντός συμμαχικών πλαισίων, με περιθώριο για κοινές προμήθειες ανταλλακτικών και κοινή υποδομή συντήρησης.

Δημιουργείται γραμμή ένταξης όπου η Ελλάδα δεν ξεκινά από το μηδέν αλλά στηρίζεται σε ήδη διαμορφωμένο οικοσύστημα. Η επόμενη θεσμική κίνηση είναι η έγκριση από το Συμβούλιο Αρχηγών Γενικών Επιτελείων (ΣΑΓΕ), με το επιχειρησιακό σκέλος αξιολόγησης να έχει ολοκληρωθεί, καταδεικνύοντας κάλυψη των απαιτήσεων από το C-390.

Ο ευρωπαϊκός «άξονας Millennium»

Η Ευρώπη δείχνει να «χτίζει» άξονα γύρω από το C/KC-390. Η Πορτογαλία έκανε την αρχή για να ακολουθήσουν Ολλανδία, Αυστρία, Σουηδία, Λιθουανία, Σλοβακία και Τσεχία.

Το άθροισμα παραγγελιών δημιουργεί κρίσιμη μάζα με κοινά manuals, κοινές προμήθειες, ανταλλακτικά σε ροή, σχολεία, προσομοιωτές, κοινές τακτικές.

Για την Ελλάδα αυτό σημαίνει ότι δεν αγοράζει «μοναχικό» τύπο, αλλά εντάσσεται σε συμμαχικό δίκτυο με πραγματικά οφέλη κόστους και επιχειρησιακής ωρίμανσης.

C-27J: Ο αθόρυβος πυλώνας προχωρά σε αναβάθμιση

Η επιχείρηση «αναγέννησης» του C-27J ξεκίνησε το 2022 με την ενεργοποίηση FOS. Το αποτέλεσμα ήταν χειροπιαστό: πέντε Spartan επέστρεψαν, έκτο ακολουθεί, και η προοπτική για έβδομο μετά τον εκσυγχρονισμό είναι ρεαλιστική.

Τα Spartan σήκωσαν αποστολές από Σουδάν και Γάζα μέχρι καθημερινά δρομολόγια στο Αιγαίο, ειδικές επιχειρήσεις και MEDEVAC – αντικαθιστώντας ώρες που θα «έκαιγαν» ακριβά τα C-130H.

Το επόμενο βήμα είναι διπλό:

1. Νέα συμφωνία εν συνεχεία υποστήριξης με ορίζοντα ως τις αρχές της επόμενης δεκαετίας, ικανή να διατηρεί 80% διαθεσιμότητα επί έξι επιχειρησιακών αεροσκαφών (στόχος έως 2.700 ώρες/έτος).

2. Εκσυγχρονισμός Avionics / Συστημάτων επικοινωνιών:

-Νέο FMS και glass cockpit

-Αναβαθμίσεις σε υδραυλικά/συστήματα ελέγχου όπου απαιτείται.

-Self-Protection για επιβιωσιμότητα σε τακτικό περιβάλλον.

-Link-16 για δικτυοκεντρική διαλειτουργικότητα

-Πρόβλεψη για GEDI/GEDY λύσεις Ηλεκτρονικού Πολέμου/Επιτήρησης.

-Kits για MEDEVAC (ICU στον αέρα) και ISR/EW ανάλογα με αποστολή.

Το μοντέλο υλοποίησης προβλέπει ότι το πρώτο αεροσκάφος θα αναβαθμιστεί στο Τορίνο (έδρα της Leonardo) με συμμετοχή προσωπικού της 354 ΜΤΜ.

Στη συνέχεια, τα υπόλοιπα στην Ελευσίνα, με ρόλο-κλειδί να έχει το Κρατικό Εργοστάσιο Αεροπορίας (ΚΕΑ) και μικρό ιταλικό κλιμάκιο για τεχνική συνδρομή.

Στόχος να μεταφερθεί τεχνογνωσία, να μειωθούν κόστη και χρόνοι ακινησίας, και να χτίζεται ελληνική ικανότητα για επόμενες βελτιώσεις.

Το οικονομικό αποτύπωμα του πακέτου (FOS + Upgrade) εκτιμάται 250–260 εκατ. ευρώ το οποίο μεταφράζεται σε κόστος λιγότερο αυτό τριών νέων μεσαίων μεταφορικών.

Με αυτόν τον τρόπο εξασφαλίζονται έως και επτά πλήρως επιχειρησιακά Spartan για 20 χρόνια, κερδίζοντας χρόνο μέχρι την πλήρη ένταξη του νέου μεγαλύτερου μεταγωγικού.

Δικτυοκεντρικός στόλος στην πράξη

Η αεροπορική ισχύς του 2030 δεν μετριέται μόνο σε αριθμούς μαχητικών. Μετριέται στην συνοχή δικτύου όπου κάθε πλατφόρμα επικοινωνεί με την άλλη.

Με Link-16 στα C-27J, με σύγχρονα avionics στο νέο μεγάλο μεταγωγικό, με ακρίβεια χρονισμού και ανθεκτικότητα επικοινωνιών, το τακτικό σκέλος γίνεται κόμβος. Ο ορίζοντας τέλους της δεκαετίας είναι το «καμπανάκι» για τα C-130.

Η συντήρηση μπορεί να παρατείνει ζωή, όχι να την αναστήσει επ’ άπειρον. Οι επιχειρησιακές ανάγκες αυξάνονται, οι διεθνείς δεσμεύσεις βαθαίνουν και το παράθυρο αγοράς για νέου τύπου μεταφορικό με ιδανικούς όρους αποτελεί δέλεαρ.

Η ωριμότητα του C-390 με πολλούς ευρωπαίους πελάτες, αποδεδειγμένη επιχειρησιακή ικανότητα και διαδρομή παραγωγής σημαίνει ότι μπορούν να εξασφαλιστούν παραδόσεις σε ρεαλιστικό χρόνο, με ανταλλακτικά και εκπαίδευση σε δίκτυο που ήδη λειτουργεί.

Στον αντίποδα πάντως η Πολεμική Αεροπορία δεν κλείνει πόρτες. Μια ισχυρή αντιπρόταση για C-130J με σοβαρή βιομηχανική συμμετοχή και ανταγωνιστικό Life Cycle Cost θα αξιολογηθεί ανάλογα.

Το benchmark έχει πλέον τεθεί και είναι καθαρά επιχειρησιακό και οικονομοτεχνικό. Και το «elephant walk» της 112 ΠΜ έδειξε ότι όταν υπάρχουν πόροι, σχέδιο και αξιολόγηση υπάρχει και αποτέλεσμα.

Πηγή: OnAlert.gr – Ρεπορτάζ: Κώστας Σαρικάς