Το πρωτογενές πλεόνασμα της Ελλάδας για το διάστημα Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2025 ανήλθε στα 9,45 δισ. ευρώ, υπερβαίνοντας κατά πολύ τον στόχο των 5,209 δισ. ευρώ.
Η αύξηση αυτή οφείλεται κυρίως στις αυξημένες φορολογικές εισπράξεις, με τα έσοδα από ΦΠΑ και ειδικούς φόρους κατανάλωσης να υπερβαίνουν τους στόχους. Τα καθαρά έσοδα του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθαν σε 54,661 δισ.
ευρώ, παρουσιάζοντας υπέρβαση κατά 557 εκατ. ευρώ. Παράλληλα, οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού ήταν μειωμένες κατά 3,426 δισ. ευρώ έναντι του στόχου, κυρίως λόγω ετεροχρονισμού πληρωμών.
Ωστόσο, οι επενδυτικές δαπάνες αυξήθηκαν, με το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας να καταγράφει σημαντική αύξηση.
Πιο αναλυτικά
Μεγάλη ώθηση στα κρατικά έσοδα και στις εισπράξεις φόρων καταγράφεται και τον Σεπτέμβριο, οδηγώντας το πρωτογενές πλεόνασμα στα 9,45 δισ. ευρώ συνολικά στο εννεάμηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025.
Ειδικά τον μήνα Σεπτέμβριο, το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 6,204 δισ. ευρώ, σημειώνοντας υπέρβαση κατά 373 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Κυρίως:
- Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2,193 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 138 εκατ. ευρώ.
- Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 668 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 20 εκατ. ευρώ.
Σύμφωνα με τα στοιχεία εκτέλεσης του κρατικού προϋπολογισμού, τα οποία ανακοίνωσε το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025 παρουσιάζεται πλεόνασμα σε ταμειακή βάση, ύψους 2,401 δισ. ευρώ έναντι του στόχου για έλλειμμα 1,581 δισ. ευρώ που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα του 2025 στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2025 και πλεονάσματος 1,568 δισ. ευρώ το αντίστοιχο διάστημα του 2024.
Το πρωτογενές αποτέλεσμα -επίσης σε τροποποιημένη ταμειακή βάση- διαμορφώθηκε σε πλεόνασμα ύψους 9,449 δισ. ευρώ, έναντι στόχου για πρωτογενές πλεόνασμα 5,209 δισ. ευρώ και πρωτογενούς πλεονάσματος 8,735 δισ. ευρώ για την αντίστοιχη περίοδο το 2024.
Όπως διευκρινίζεται στην ανακοίνωση του υπουργείου, ποσό 2,073 δισ. ευρώ που αφορά σε ετεροχρονισμό μεταβιβαστικών πληρωμών του τακτικού προϋπολογισμού και ποσό 650 εκατ. ευρώ που αφορά σε ετεροχρονισμό των πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων, δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους.
Επιπλέον, ποσό ύψους 342 εκατ. ευρώ φορολογικών εσόδων του πρώτου διμήνου προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2024.
Εξαιρώντας τα ανωτέρω ποσά, η υπέρβαση στο πρωτογενές αποτέλεσμα σε τροποποιημένη ταμειακή βάση, έναντι των στόχων του προϋπολογισμού, εκτιμάται σε 1,175 δισ. ευρώ.
Σύμφωνα με το υπουργείο Εθνικής Οικονομίας και Οικονομικών, το πρωτογενές αποτέλεσμα σε δημοσιονομικούς όρους διαφέρει από το αποτέλεσμα σε ταμειακούς όρους. Επιπρόσθετα, τα ανωτέρω αφορούν στο πρωτογενές αποτέλεσμα της Κεντρικής Διοίκησης και όχι στο σύνολο της Γενικής Κυβέρνησης, που περιλαμβάνει και τα δημοσιονομικά αποτελέσματα των Νομικών Προσώπων και των υποτομέων των ΟΤΑ και ΟΚΑ.
Συνολικά στην περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025, το ύψος των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε σε 54,661 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας υπέρβαση κατά 557 εκατ. ευρώ ή 1% έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί για το αντίστοιχο διάστημα στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2025. Σημειώνεται ότι στο ύψος των καθαρών εσόδων εμπεριέχεται, τόσο στα έσοδα (στην κατηγορία «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών»), όσο και στις επιστροφές φόρων (ΦΠΑ), το ποσό των 784,8 εκατ. ευρώ από τις συναλλαγές που απαιτήθηκε να γίνουν κατά τον μήνα Ιανουάριο 2025 για την ολοκλήρωση της νέας Σύμβασης Παραχώρησης της Αττικής Οδού, οι οποίες αφορούν στο έτος 2024 και είναι δημοσιονομικά ουδέτερες.
Η αύξηση των καθαρών εσόδων έναντι του στόχου παρατηρείται, παρότι στη στοχοθεσία της εισηγητικής έκθεσης είχε συμπεριληφθεί η είσπραξη τον μήνα Ιούνιο του τιμήματος ύψους 1,350 δισ. ευρώ από τη Σύμβαση Παραχώρησης υπηρεσιών για τη χρηματοδότηση, λειτουργία, συντήρηση και εκμετάλλευση του αυτοκινητοδρόμου της Εγνατίας Οδού και των τριών (3) κάθετων οδικών αξόνων, η οποία υπογράφηκε στις 29 Μαρτίου 2024, μεταξύ αφενός του Ελληνικού Δημοσίου και του ΤΑΙΠΕΔ (νυν ΕΕΣΥΠ) αφετέρου της εταιρείας «ΝΕΑ ΕΓΝΑΤΙΑ ΟΔΟΣ Α.Ε» ως παραχωρησιούχου. Τα επόμενα βήματα της διαδικασίας έως την καταβολή του τιμήματος αναμένεται να ολοκληρωθούν τους επόμενους μήνες.
Εξαιρουμένου του ανωτέρω ποσού, τα καθαρά έσοδα παρουσιάζουν αύξηση κατά 1,907 δισ. ευρώ ή 3,6% έναντι του στόχου, εξαιτίας κυρίως των αυξημένων φορολογικών εσόδων.
Πιο συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» προ επιστροφών ανήλθαν σε 52,722 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 2,088 δισ. ευρώ ή 4,1% έναντι του στόχου, κυρίως εξαιτίας της καλύτερης απόδοσης στην είσπραξη των φόρων του τρέχοντος έτους (φόροι εισοδήματος, ΦΠΑ, ειδικοί φόροι κατανάλωσης κ.λπ.) όσο και από την καλύτερη απόδοση των φόρων εισοδήματος του προηγούμενου έτους που εισπράχθηκαν σε δόσεις μέχρι και το τέλος Φεβρουαρίου 2025. Σημειώνεται ότι τα ανωτέρω αφορούν τη σύγκριση σε σχέση με τους στόχους του προϋπολογισμού, ενώ κατά την κατάρτιση του Προσχεδίου του Κρατικού Προϋπολογισμού 2026 επικαιροποιήθηκαν οι σχετικές εκτιμήσεις, λαμβάνοντας υπόψη την εκτέλεση των εσόδων.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής:
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 20,378 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 645 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 5,525 δισ. ευρώ, αυξημένα έναντι του στόχου κατά 102 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 2,109 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 64 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 19,796 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 964 εκατ. ευρώ εκ των οποίων:
– Ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι αυξημένος κατά 757 εκατ. ευρώ.
– Ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων μειωμένος κατά 133 εκατ. ευρώ.
– Οι Λοιποί Φόροι Εισοδήματος αυξημένοι κατά 340 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Σημειώνεται ότι αναφορικά με τον φόρο εισοδήματος φυσικών προσώπων, μέρος των εισπράξεων εμφανίζεται εμπροσθοβαρώς, λόγω του ότι τέθηκε σε λειτουργία ήδη από τα μέσα Μαρτίου η εφαρμογή για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 46 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 4,700 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 177 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ποσό 1,346 δισ. ευρώ εισπράχθηκε από το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας σύμφωνα με τον στόχο, ενώ ποσό 2,684 δισ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 597 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 1.802 εκατ. ευρώ και περιλαμβάνουν το ποσό των 784,8 εκατ. ευρώ από τη νέα Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού, ενώ στη στοχοθεσία εμπεριέχεται το ποσό των 1.350 εκατ. ευρώ από το τίμημα για την εκμετάλλευση της Εγνατίας Οδού, όπως προαναφέρθηκε. Αν εξαιρεθούν τα ανωτέρω ποσά, τα έσοδα της μείζονας κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανέρχονται σε 1.017 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 257 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 2.078 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 35 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 2.078 εκατ. ευρώ, ποσό 190 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι αυξημένα κατά 26 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 6.709 εκατ. ευρώ και ενσωματώνουν το ποσό επιστροφής ΦΠΑ ύψους 784,8 εκατ. ευρώ από τη νέα Σύμβαση Παραχώρησης της Αττικής Οδού, όπως προαναφέρθηκε, το οποίο δημοσιονομικά επηρεάζει το έτος 2024. Αν εξαιρεθεί το ποσό αυτό, οι επιστροφές φόρων ανήλθαν σε 5.924 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένες κατά 298 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου (5.626 εκατ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Λαμβάνοντας υπόψη τα ανωτέρω, τα καθαρά έσοδα από φόρους μετά επιστροφών την περίοδο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025 εμφανίζονται αυξημένα κατά 1,790 δισ. ευρώ έναντι του στόχου του Προϋπολογισμού. Όπως προαναφέρθηκε, ποσό ύψους 342 εκατ. ευρώ φορολογικών εσόδων του πρώτου διμήνου προσμετράται δημοσιονομικά στο έτος 2024.
Τα συνολικά έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 2,874 δισ. ευρώ, μειωμένα κατά 571 εκατ. ευρώ από τον στόχο (3,445 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
Ειδικότερα, τον Σεπτέμβριο 2025 το σύνολο των καθαρών εσόδων του κρατικού προϋπολογισμού ανήλθε στα 6,204 δισ. ευρώ, αυξημένο κατά 373 εκατ. ευρώ έναντι του μηνιαίου στόχου.
Συγκεκριμένα, τα έσοδα των μειζόνων κατηγοριών του κρατικού προϋπολογισμού έχουν ως ακολούθως:
I. Τα έσοδα της κατηγορίας «Φόροι» ανήλθαν σε 6,203 δισ. ευρώ, αυξημένα κατά 46 εκατ. ευρώ ή 0,8% έναντι του στόχου. Σημειώνεται ότι μέρος του φόρου εισοδήματος εισπράχθηκε εμπροσθοβαρώς τους προηγούμενους μήνες, λόγω του ότι τέθηκε σε λειτουργία ήδη από τα μέσα Μαρτίου η εφαρμογή για την υποβολή των φορολογικών δηλώσεων.
Ειδικότερα για τους κυριότερους φόρους της κατηγορίας αυτής παρατηρούνται τα εξής :
• Τα έσοδα από ΦΠΑ ανήλθαν σε 2,193 δισ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 138 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των ΕΦΚ ανήλθαν σε 668 εκατ. ευρώ και είναι αυξημένα έναντι του στόχου κατά 20 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων ακίνητης περιουσίας ανήλθαν σε 126 εκατ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 9 εκατ. ευρώ.
• Τα έσοδα των φόρων εισοδήματος ανήλθαν σε 2,490 δισ. ευρώ και είναι μειωμένα έναντι του στόχου κατά 171 εκατ. ευρώ, εκ των οποίων:
– Ο Φόρος Εισοδήματος Φυσικών Προσώπων είναι μειωμένος κατά 71 εκατ. ευρώ.
– Ο Φόρος Εισοδήματος Νομικών Προσώπων είναι μειωμένος κατά 94 εκατ. ευρώ.
– Οι Λοιποί Φόροι Εισοδήματος είναι μειωμένοι κατά 5 εκατ. ευρώ.
II. Τα έσοδα της κατηγορίας «Κοινωνικές Εισφορές» ανήλθαν σε 5 εκατ. ευρώ, σύμφωνα με τον στόχο.
III. Τα έσοδα της κατηγορίας «Μεταβιβάσεις» ανήλθαν σε 205 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 169 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Ποσό 177 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα του ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 176 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
IV. Τα έσοδα της κατηγορίας «Πωλήσεις αγαθών και υπηρεσιών» ανήλθαν σε 62 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 1 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025.
V. Τα έσοδα της κατηγορίας «Λοιπά τρέχοντα έσοδα» ανήλθαν σε 257 εκατ. ευρώ, αυξημένα κατά 110 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του Προϋπολογισμού 2025. Από το ως άνω εισπραττόμενο ποσό των 257 εκατ. ευρώ, ποσό 5 εκατ. ευρώ αφορά έσοδα ΠΔΕ, τα οποία είναι μειωμένα κατά 2 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
Οι επιστροφές εσόδων ανήλθαν σε 528 εκατ. ευρώ, μειωμένες κατά 387 εκατ. ευρώ από τον μηνιαίο στόχο (915 εκατ. ευρώ) εξαιτίας της αυξημένης επιστροφής φόρων του προηγούμενου μηνός, λόγω εκκαθάρισης των φορολογικών δηλώσεων.
Τα συνολικά έσοδα του ΠΔΕ ανήλθαν σε 182 εκατ. ευρώ, μειωμένα κατά 178 εκατ. ευρώ από τον στόχο (360 εκατ. ευρώ).
Οι δαπάνες του κρατικού προϋπολογισμού για την περίοδο του Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2025 ανήλθαν στα 52,260 δισ. ευρώ και παρουσιάζονται μειωμένες κατά 3,426 δισ. ευρώ έναντι του στόχου (55,686 δισ. ευρώ), που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2025. Επίσης, είναι αυξημένες σε σχέση με την αντίστοιχη περίοδο του 2024 κατά 2,929 δισ. ευρώ.
Στο σκέλος του τακτικού προϋπολογισμού οι πληρωμές παρουσιάζονται μειωμένες έναντι του στόχου κατά 3,288 δισ. ευρώ, γεγονός που οφείλεται κυρίως στον ετεροχρονισμό των μεταβιβαστικών πληρωμών προς τους ΟΚΑ και λοιπούς φορείς γενικής κυβέρνησης κατά 2,073 δισ. ευρώ και των ταμειακών πληρωμών των εξοπλιστικών προγραμμάτων κατά 650 εκατ. ευρώ. Τα προαναφερθέντα ποσά δεν επηρεάζουν το αποτέλεσμα της Γενικής Κυβέρνησης σε δημοσιονομικούς όρους.
Αξιοσημείωτες μεταβιβάσεις είναι οι ακόλουθες:
- Οι μεταβιβάσεις προς τα νοσοκομεία και τις ΥΠΕ-ΠΕΔΥ ύψους 952 εκατ. ευρώ.
- Η μεταβίβαση ύψους 400 εκατ. ευρώ για την κάλυψη κόστους παροχής υπηρεσιών κοινής ωφελείας στον τομέα της ηλεκτρικής ενέργειας (ΥΚΩ), σύμφωνα με τα διαλαμβανόμενα στο άρθρο 55 του Ν.4508/2017 (Α’ 200).
- Η επιχορήγηση ύψους 463 εκατ. ευρώ προς την Εθνική Κεντρική Αρχή Προμηθειών Υγείας (Ε.Κ.Α.Π.Υ.) για την προμήθεια φαρμακευτικών σκευασμάτων, προϊόντων και υπηρεσιών υγείας, για λογαριασμό των δημόσιων νοσοκομείων.
- Οι επιχορηγήσεις προς τους συγκοινωνιακούς φορείς (ΟΑΣΑ, ΟΑΣΘ και ΟΣΕ) ύψους 282 εκατ. ευρώ.
- Η επιχορήγηση προς τα Ανώτατα Εκπαιδευτικά Ιδρύματα ύψους 153 εκατ. ευρώ.
Οι πληρωμές στο σκέλος των επενδυτικών δαπανών ανήλθαν στα 8,186 δισ. ευρώ, μειωμένες κατά 138 εκατ. ευρώ σε σχέση με τον στόχο που έχει περιληφθεί στην εισηγητική έκθεση του προϋπολογισμού 2025. Ταυτόχρονα παρουσιάζονται αυξημένες σε σχέση με τις αντίστοιχες πληρωμές του 2024 κατά 948 εκατ. ευρώ. Ειδικότερα, οι δαπάνες του Ταμείου Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας την περίοδο Ιανουαρίου-Σεπτεμβρίου 2025 ανήλθαν σε 2,629 δισ. ευρώ, παρουσιάζοντας αύξηση κατά 240 εκατ. ευρώ έναντι του στόχου.
