Πριν από μία εβδομάδα μπορεί και να ζούσαμε τη Μέρα της Μαρμότας. Μέσα σε απειλές των ΗΠΑ να ασκήσουν πίεση στη Μόσχα — παρέχοντας πυραύλους Tomahawk στην Ουκρανία — ο Βλαντίμιρ Πούτιν και ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ είχαν τηλεφωνική επικοινωνία.  Το αποτέλεσμα: η ανακοίνωση μιας συνόδου κορυφής ΗΠΑ–Ρωσίας στη Βουδαπέστη.

Τον περασμένο Αύγουστο, εν μέσω απειλών για νέες αμερικανικές κυρώσεις κατά της Ρωσίας, ο Πούτιν συναντήθηκε με τον ειδικό απεσταλμένο του Τραμπ, Στιβ Γουίτκοφ. Το αποτέλεσμα τότε: η ανακοίνωση μιας συνόδου κορυφής ΗΠΑ–Ρωσίας στην Αλάσκα. Το έργο το έχουμε ξαναδεί, λοιπόν, σύμφωνα με ανάλυση του Στιβ Ρόζενμπεργκ, στο BBC.

Όμως, η Μέρα της Μαρμότας φαίνεται να τελείωσε. Η συνάντηση της Αλάσκας πραγματοποιήθηκε με ελάχιστη προετοιμασία και me ακόμη λιγότερα αποτελέσματα.  Η σύνοδος της Βουδαπέστης, πάλι, ουσιαστικά αναβλήθηκε επ’ αόριστον, αν και η αμερικανική πλευρά λέει ότι είναι ακόμα στο τραπέζι. 

«Δεν ένιωσα ότι θα φτάναμε εκεί που πρέπει να φτάσουμε», είπε ο Αμερικανός πρόεδρος στους δημοσιογράφους. Και αυτό δεν είναι το μόνο.  Μέχρι πρόσφατα, ο Τραμπ δεν είχε υλοποιήσει τις απειλές του για επιπλέον πίεση στη Ρωσία, προτιμώντας το καρότο από το μαστίγιο στις σχέσεις του με το Κρεμλίνο.

Προς το παρόν, όμως, δείχνει να έχει βάλει τα καρότα στην άκρη. Επέβαλε κυρώσεις σε δύο μεγάλες ρωσικές πετρελαϊκές εταιρείες, τη Rosneft και τη Lukoil. Αυτό δύσκολα θα αναγκάσει τον πρόεδρο Πούτιν να κάνει στροφή 180 μοιρών ως προς τον πόλεμο, αλλά είναι σαφής ένδειξη της απογοήτευσης του Τραμπ για την απροθυμία του Κρεμλίνου να κάνει οποιονδήποτε συμβιβασμό για να σταματήσουν οι μάχες στην Ουκρανία.

Οι Ρώσοι δεν αντιδρούν καλά στις «μπαγκέτες»

Την Πέμπτη, ο πρόεδρος Πούτιν είπε στους δημοσιογράφους ότι οι νέες αμερικανικές κυρώσεις αποτελούν μια «μη φιλική ενέργεια» και μια προσπάθεια άσκησης πίεσης στη Ρωσία.  «Κανένα αξιοπρεπές κράτος και κανένας αξιοπρεπής λαός δεν παίρνει αποφάσεις υπό πίεση», τόνισε.

Ο πρώην πρόεδρος της Ρωσίας, Ντμίτρι Μεντβέντεφ, ήταν πολύ λιγότερο διπλωματικός.  «Οι Ηνωμένες Πολιτείες είναι εχθρός μας και ο φλύαρος ‘ειρηνοποιός’ τους έχει πλέον πάρει πλήρως τον δρόμο του πολέμου με τη Ρωσία», έγραψε στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.  «Οι αποφάσεις που λήφθηκαν αποτελούν πράξη πολέμου εναντίον της Ρωσίας.»

Το πρωινό φύλλο της Moskovsky Komsomolets, της ρωσικής ταμπλόιντ εφημερίδας, ήταν λιγότερο δραματικό αλλά σαφώς επικριτικό.  Η εφημερίδα κατηγόρησε «την ιδιοτροπία και την αστάθεια του κυριότερου διαπραγματευτικού εταίρου της Ρωσίας».

Τι έχει αλλάξει;

Αντί να σπεύσει σε μια δεύτερη σύνοδο, όπως είχε κάνει με την πρώτη, αυτή τη φορά ο πρόεδρος Τραμπ φάνηκε πιο επιφυλακτικός.  Ζήτησε από τον υπουργό Εξωτερικών Μάρκο Ρούμπιο να προετοιμάσει το έδαφος για τη συνάντηση, μέσω συνομιλιών με τον Ρώσο ΥΠΕΞ Σεργκέι Λαβρόφ, ώστε να διαπιστωθεί αν υπήρχε λόγος να μεταβεί στη Βουδαπέστη.

Γρήγορα κατέστη σαφές ότι δεν υπήρχε — και ότι μια νέα σύνοδος τώρα δεν θα έφερνε κανένα ουσιαστικό αποτέλεσμα.  Η Ρωσία αντιτίθεται σθεναρά στην πρόταση του Ντόναλντ Τραμπ να παγώσουν οι τρέχουσες γραμμές του μετώπου στην Ουκρανία.

Το Κρεμλίνο είναι αποφασισμένο να πάρει τον έλεγχο, τουλάχιστον, ολόκληρης της περιοχής του Ντονμπάς στην ανατολική Ουκρανία — μεγάλο μέρος της οποίας έχει ήδη καταλάβει.  Αλλά ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι αρνείται να παραχωρήσει στη Ρωσία τα τμήματα του Ντονμπάς που εξακολουθούν να βρίσκονται υπό ουκρανικό έλεγχο.

Η Μόσχα θα καλωσόριζε μια δεύτερη σύνοδο ΗΠΑ–Ρωσίας. Η πρώτη, στην Αλάσκα, αποτέλεσε διπλωματικό και πολιτικό θρίαμβο για το Κρεμλίνο. Η υποδοχή με κόκκινο χαλί στον πρόεδρο Πούτιν στο Άνκορατζ συμβόλιζε την επιστροφή της Ρωσίας στη διεθνή σκηνή και την αποτυχία της Δύσης να την απομονώσει.

Την τελευταία εβδομάδα, τα ρωσικά κρατικά μέσα ενημέρωσης απολάμβαναν την ιδέα μιας συνόδου με τον πρόεδρο Τραμπ στην Ευρώπη — αλλά χωρίς την Ευρωπαϊκή Ένωση στο τραπέζι.
Ρώσοι σχολιαστές παρουσίαζαν την προτεινόμενη συνάντηση στη Βουδαπέστη ως χαστούκι για τις Βρυξέλλες.

Παράλληλα, ελάχιστοι στη Ρωσία πίστευαν ότι, ακόμη κι αν πραγματοποιούνταν, η σύνοδος της Βουδαπέστης θα μπορούσε να αποφέρει το αποτέλεσμα που ήθελε η Μόσχα. Μερικές ρωσικές εφημερίδες καλούσαν μάλιστα τον ρωσικό στρατό να συνεχίσει να πολεμά.

«Δεν υπάρχει ούτε ένας λόγος για τον οποίο η Μόσχα θα έπρεπε να συμφωνήσει σε κατάπαυση του πυρός», έγραφε την Τετάρτη η Moskovsky Komsomolets.  Αυτό δεν σημαίνει ότι το Κρεμλίνο δεν θέλει ειρήνη.  Θέλει — αλλά με τους δικούς του όρους.  Και προς το παρόν, αυτοί οι όροι είναι απαράδεκτοι τόσο για το Κίεβο όσο και, απ’ ό,τι φαίνεται, για την Ουάσινγκτον.

Οι όροι αυτοί περιλαμβάνουν περισσότερα από ζητήματα εδαφών.

Αυτό που πραγματικά θέλει η Μόσχα

Η Μόσχα απαιτεί να αντιμετωπιστούν τα λεγόμενα «βασικά αίτια» του πολέμου στην Ουκρανία — μια αόριστη αλλά βολική φράση που της επιτρέπει να διευρύνει τις απαιτήσεις της, ζητώντας, μεταξύ άλλων, τον τερματισμό της επέκτασης του ΝΑΤΟ προς Ανατολάς.

Είναι επίσης ευρέως αποδεκτό ότι η Ρωσία εξακολουθεί να επιδιώκει να φέρει την Ουκρανία ξανά στη σφαίρα επιρροής της.  Είναι ο Ντόναλντ Τραμπ έτοιμος να αυξήσει ακόμη περισσότερο την πίεση στη Ρωσία;  Ίσως.  Αλλά είναι εξίσου πιθανό να ξυπνήσουμε ένα πρωί και να διαπιστώσουμε ότι βρισκόμαστε πάλι στη Μέρα της Μαρμότας.

«Στο παιχνίδι διελκυστίνδας του Τραμπ, η Ρωσία προηγείται ξανά», έγραψε η Moskovsky Komsomolets μετά την ανακοίνωση της συνόδου της Βουδαπέστης. «Στις δύο εβδομάδες πριν από τη συνάντηση, ο Τραμπ θα τραβηχτεί προς την αντίθετη κατεύθυνση με τα τηλεφωνήματα και με τις επισκέψεις από την Ευρώπη. Μετά ο Πούτιν θα τον τραβήξει ξανά προς τη δική μας πλευρά», έγραψε η εφημερίδα